Thiếu cát làm cao tốc
Hồi năm 2023, Bộ GTVT từng thí điểm dùng cát biển làm vật liệu đắp nền đường tại dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Hậu Giang - Cà Mau. Đến cuối tháng 2/2024, Bộ này có Công văn số 2499/BGTVT-KHCN&MT gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông báo một số kết quả, nội dung chính việc thí điểm sử dụng cát biển làm nền đường giao thông.
Theo đó, kết quả cho thấy, cát biển sử dụng cho đoạn thí điểm có chỉ tiêu cơ lý đáp ứng yêu cầu vật liệu đắp nền đường theo TCVN 9436:2012 “Nền đường - thi công và nghiệm thu”. Báo cáo tổng kết công tác thi công, kiểm định đánh giá chất lượng thi công, quan trắc môi trường cũng cho thấy đủ cơ sở để có thể sử dụng cát biển đắp nền đường ô tô trong các điều kiện tương tự như khu vực thử nghiệm của dự án thí điểm.
Trên cơ sở kết quả nêu trên, Bộ GTVT cho rằng chưa thể dùng cát biển xây dựng đường cao tốc một cách đại trà, đề nghị UBND các tỉnh, thành phố căn cứ nhu cầu, điều kiện thực tế triển khai dự án của địa phương để tổ chức triển khai thí điểm mở rộng sử dụng cát biển làm nền đường cho dự án xây dựng công trình giao thông có điều kiện tự nhiên, môi trường tương tự như dự án thí điểm.
Trong quá trình triển khai thực hiện, các đơn vị cần nghiên cứu các khuyến nghị của Hội đồng khoa học cấp Bộ; có các giải pháp quan trắc môi trường, tổ chức giám sát, đánh giá mức độ tác động trong quá trình thực hiện; bảo đảm tuân thủ các quy định về đầu tư, xây dựng và các quy định pháp luật khác có liên quan...
Hiện nay, nhu cầu sử dụng vật liệu dùng để san lấp, đắp nền cho các dự án giao thông tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long rất lớn, riêng 4 dự án cao tốc trọng điểm đang triển khai có nhu cầu khoảng 50 triệu m3, chưa kể nhu cầu vật liệu cát để đắp nền cho các dự án khác do địa phương làm chủ đầu tư.
Mặc dù trữ lượng vật liệu cát sông đã được các địa phương xác định và cơ bản bố trí đủ nguồn, tuy nhiên, công suất khai thác và cung ứng chưa đáp ứng nhu cầu vật liệu theo tiến độ triển khai các dự án. Trường hợp tăng công suất khai thác quá mức sẽ dẫn đến sạt lở bờ sông, ảnh hưởng tới đời sống xã hội trong khu vực, bên cạnh đó khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực chịu ảnh hưởng lớn của biến đổi khí hậu.
Sử dụng cát biển có ý nghĩa quan trọng
Bộ GTVT khẳng định, hiện nay nguồn cát sông và công suất khai thác vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu và tiến độ thi công của các dự án tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, Bộ GTVT tiếp tục thí điểm mở rộng cát biển đắp nền đường tại dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Hậu Giang - Cà Mau.
“Việc mở rộng thí điểm thi công trên dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông là cơ sở quan trọng để Bộ GTVT và các địa phương đánh giá, mở rộng phạm vi sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường đối với các dự án đường cao tốc đang được triển khai trong khu vực”, Bộ GTVT khẳng định.
Theo ông Nguyễn Văn Thi - Giám đốc Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Bộ GTVT), từ ngày 29/6, nhà thầu đã tổ chức khai thác cát biển và đến ngày 1/7/2024 đã thi công thí điểm đắp nền đường dự án thành phần đoạn Hậu Giang - Cà Mau. Cũng theo vị này, để có nguồn cát biển phục vụ thí điểm mở rộng tại dự án cao tốc, UBND tỉnh Sóc Trăng đã cấp "Bản xác nhận" khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành quyết định giao quyền sử dụng khu vực biển thuộc tỉnh Sóc Trăng cho đơn vị thi công để khai thác.
Lãnh đạo Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận cho biết thêm, để việc thi công cát biển được thuận lợi, không ảnh hưởng đến môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân trong khu vực, Bộ GTVT cùng UBND các địa phương có dự án đi qua sẽ phối hợp với chủ đầu tư trong việc kiểm tra, giám sát, theo dõi quá trình tổ chức triển khai thực hiện thí điểm mở rộng trên dự án.
Theo Giám đốc Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, việc mở rộng thí điểm cát biển thi công trên dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông có ý nghĩa quan trọng và là cơ sở để Bộ GTVT và các địa phương đánh giá, mở rộng phạm vi sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường đối với các dự án đường cao tốc đang được triển khai trong khu vực tại thời điểm hiện tại và tương lai.
