Như Báo PLVN đã thông tin, UBND TP Hà Nội vừa có văn bản đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận chủ trương cho phép UBND TP chỉ định liên danh Tổng Công ty Viglacera - CTCP (TCT Viglacera) và Công ty Cổ phần đầu tư và Phát triển hạ tầng Hoàng Thành (Cty Hoàng Thành) làm chủ đầu tư thực hiện Dự án Thí điểm xây dựng Nhà ở xã hội tập trung ở huyện Đông Anh (Dự án NƠXH).
Theo quy định hiện hành, trường hợp Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng NƠXH thì thực hiện lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu thầu nếu có 2 nhà đầu tư trở lên đăng ký làm chủ đầu tư hoặc chỉ định nhà đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đăng ký. Như vậy, việc đề xuất của UBND Hà Nội cho thấy ở dự án này dường như chỉ có một pháp nhân là liên danh TCT Viglacera và Cty Hoàng Thành tham gia.
Theo tìm hiểu, do việc bố trí quỹ đất 20% để xây dựng NƠXH chưa hợp lý cả về kiến trúc lẫn quản lý đầu tư nên vào tháng 9/2017, trong buổi làm việc với lãnh đạo Chính phủ, tập thể lãnh đạo UBND TP Hà Nội có báo cáo đề nghị Thủ tướng cho phép Hà Nội được phát triển quỹ đất NƠXH theo nguyên tắc cân đối tỷ lệ tổng thể với quy mô nhà ở thương mại trên địa bàn để hình thành các khu NƠXH tập trung, đồng bộ.
Sau đó Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo Thủ tướng đồng ý về nguyên tắc với đề nghị nêu trên của UBND TP Hà Nội và giao TP chọn thí điểm một số dự án, báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo này, trong 4 dự án NƠXH mà Hà Nội lên kế hoạch triển khai, dự án thí điểm xây dựng NƠXH tập trung ở huyện Đông Anh, tại thời điểm này, Hà Nội đã giao cho TCT Viglacera và Cty Hoàng Thành nghiên cứu, lập quy hoạch chi tiết Dự án NƠXH và đến ngày 7/5/2018, hồ sơ được UBND TP Hà Nội phê duyệt.
Sau đó, liên tục trong tháng 8/2018 đến tháng 3/2019, liên danh này đã có các tờ trình gửi Sở Xây dựng, UBND Hà Nội đề nghị được giao làm chủ đầu tư và quyết định chủ trương đầu tư Dự án NƠXH ở huyện Đông Anh với tổng mức đầu tư khoảng 5.351 tỷ đồng. Văn bản đề xuất của Hà Nội cho thấy, trong 1.284 tỷ đồng được coi là nguồn vốn tự có thì TCT Viglacera chỉ góp 48,3%, phần còn lại là của Cty Hoàng Thành.
Hơn 4.000 tỷ đồng còn lại để thực hiện dự án, được biết liên danh này sẽ đi vay. Theo hồ sơ mà liên danh này gửi TP thể hiện, nếu như các dự án của TCT Vglacera đã được cam kết vay từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam – Sở Giao dịch 1; thì các dự án của Cty Hoàng Thành nhận được sự đảm bảo từ Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Thanh Xuân. Nhưng các biên bản thỏa thuận hợp tác giữa các tổ chức tín dụng với 2 doanh nghiệp này hầu như được ký kết từ các năm 2014, 2016; nghĩa là trước thời điểm mà UBND TP Hà Nội đưa ra đề xuất với Thủ tướng khá xa.
Hơn nữa, là một trong những tiêu chí thể hiện năng lực của nhà đầu tư, nhưng việc thực hiện các nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư với Nhà nước của liên danh được phát hiện có vấn đề. Cụ thể, trong quá trình xác minh của cơ quan chức năng, cho thấy TCT Viglacera đã có hành vi chây ì thanh toán tiền sử dụng đất ở Dự án Khu đô thị Đặng Xá 2 với số tiền hàng chục tỷ đồng. Khi bị phát hiện việc làm này, TCT Viglacera cũng chưa thanh toán ngay mà chỉ cam kết sẽ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính nêu trên sau khi có quyết định của TP.
Trong lúc các câu hỏi về năng lực tài chính của liên danh được chọn, cũng như tính minh bạch của dự án khi lựa chọn chỉ định mà không qua hình thức đấu thầu công khai theo luật vẫn còn nhiều băn khoăn, thì trong văn bản mới đề xuất của UBND TP Hà Nội, địa phương này vẫn cho rằng liên danh vẫn đáp ứng đầy đủ các điều kiện, năng lực về tài chính để được xem xét, lựa chọn chủ đầu tư thực hiện Dự án NƠXH ở huyện Đông Anh.