Theo Cổng TTĐT QH, phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết để chuẩn bị cho phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ (UBTV) QH, Ủy ban Pháp luật tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ 16 để thẩm tra dự thảo Nghị quyết của UBTVQH về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.
Trước đó, tại phiên họp thứ 23, UBTVQH đã xem xét, cho ý kiến bước đầu về định hướng xây dựng dự thảo Nghị quyết theo Tờ trình số 117/TTr-CP ngày 14/4/2023 của Chính phủ.
Ngày 3/7/2023, Đảng đoàn QH đã tổ chức họp, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết theo yêu cầu tại Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị.
Trên cơ sở kết luận của Đảng đoàn QH, của UBTVQH, Chính phủ đã nghiên cứu tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết và có Tờ trình số 324/TTr-CP ngày 06/7/2023 trình UBTVQH về dự thảo Nghị quyết sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030.
Trong giai đoạn 2019 - 2021, trên cơ sở các nghị quyết của UBTVQH, của Chính phủ và hướng dẫn của các cơ quan trung ương, các địa phương đã triển khai thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã. UBTVQH đã ban hành 48 nghị quyết để sắp xếp 21 ĐVHC cấp huyện và 1.056 ĐVHC cấp xã tại 45 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, qua đó cả nước đã giảm 8 ĐVHC cấp huyện và 561 ĐVHC cấp xã.
Việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã đã góp phần tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh giản biên chế, giảm chi ngân sách nhà nước, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng, trách nhiệm công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; góp phần mở rộng không gian phát triển, tập trung nguồn lực, phát huy tiềm năng, lợi thế của các địa phương để phát triển bền vững.
Sau khi thực hiện sắp xếp ĐVHC, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị ở những địa phương (cấp huyện, cấp xã) thực hiện sắp xếp đều được kiện toàn và bảo đảm thực hiện đầy đủ, có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ được giao, quốc phòng, an ninh được giữ vững, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm, đời sống Nhân dân ngày càng được cải thiện, không phát sinh khiếu nại, tố cáo do việc sắp xếp ĐVHC.
Để tiếp tục thực hiện chủ trương của Đảng (tại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24/12/2018, Kết luận số 48-KL/TW ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị) và thực hiện nhiệm vụ UBTVQH giao (tại Nghị quyết số 595/NQ-UBTVQH15), Chính phủ xây dựng, trình UBTVQH ban hành Nghị quyết về việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030.
Sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã nhằm tổ chức hợp lý ĐVHC, phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước, bảo đảm bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; góp phần phát huy các nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, giữ vững quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội.
Phấn đấu đến năm 2030 các ĐVHC cấp huyện, cấp xã được sắp xếp cơ bản phù hợp chiến lược phát triển kinh tế - xã hội; đáp ứng yêu cầu xây dựng nước ta trở thành một nước công nghiệp hiện đại, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tại phiên họp, các đại biểu đã nghe Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030; nghe ý kiến nghiên cứu bước đầu của Thường trực Ủy ban Pháp luật.
Các đại biểu đã tập trung thảo luận về tính đầy đủ, phù hợp, chặt chẽ của các quy định về các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2030; các trường hợp không bắt buộc sắp xếp ĐVHC; nguyên tắc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã; tiêu chuẩn của ĐVHC cấp huyện, cấp xã sau sắp xếp; về trình tự thủ tục hồ sơ, đề án sắp xếp ĐVHC.
Các đại biểu cũng thảo luận về kiện toàn tổ chức bộ máy và áp dụng các chế độ, chính sách đặc thù của ĐVHC hình thành sau sắp xếp; kinh phí thực hiện sắp xếp; trách nhiệm của các cơ quan, chính quyền địa phương trong tổ chức thực hiện.
Kết luận nội dung phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ qua, thảo luận, Ủy ban Pháp luật nhất cao về sự cần thiết và nhấn mạnh sự cấp bách, khẩn trương để trình UBTVQH xem xét thông qua nghị quyết này để kịp thời thể chế hóa và thực hiện theo đúng chủ trương của Đảng về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã. Do đó, Ủy ban Pháp luật tán thành cao với việc ban hành Nghị quyết theo trình tự thủ tục rút gọn.
Ủy ban Pháp luật tán thành với nhiều nội dung của dự thảo nghị quyết. Về phạm vi các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với nội dung dự thảo Nghị quyết.
Bên cạnh đó có một số ý kiến đề nghị có thêm nghiên cứu, đánh giá để có đề xuất cụ thể về hướng xử lý đối với một số ĐVHC có diện tích đáp ứng yêu cầu nhưng quy mô dân số lại rất lớn hay một số ĐVHC cấp huyện có quy mô dân số ít nhưng diện tích tự nhiên lại rất lớn để bảo đảm có sự sắp xếp phù hợp ở giai đoạn sau đáp ứng yêu cầu quản lý tăng cường hiệu lực hiệu quả trong quản lý và đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Về cơ bản các ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành với quy định về tiêu chuẩn, điều kiện của ĐVHC sau sắp xếp, nhất là đối với tiêu chuẩn của ĐVHC đô thị dự kiến hình thành sau sắp xếp phải đáp ứng tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội, loại đô thị hoặc trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị theo quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 của UBTVQH về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng lưu ý rà soát các quy định có liên quan đến yếu tố đặc thù để bảo đảm đầy đủ, phù hợp, tránh vướng mắc sau này.
