Thường xuyên cải cách công tác quản lý trị giá
Với tư cách là thành viên của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) và Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), từ năm 2007, Hải quan Việt Nam đã triển khai thực hiện đầy đủ Hiệp định thực thi Điều VII của Hiệp định chung về thuế quan và thương mại GATT/WTO. Qua các thời kỳ, Tổng cục Hải quan đã có những đề án cải cách công tác quản lý trị giá để dần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, hệ thống thực thi quản lý trị giá và nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức chuyên sâu lĩnh vực trị giá hải quan.
Trên cơ sở các đề án cải cách, Tổng cục Hải quan có hàng loạt hoạt động như sửa đổi văn bản pháp luật về kiểm tra trị giá hải quan trong thông quan, ban hành các quy trình nghiệp vụ kiểm tra trị giá hải quan trong thông quan, quy chế xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu trị giá hải quan, thành lập và đào tạo nhóm chuyên gia về trị giá hải quan tại các cục hải quan tỉnh, TP…
Thông qua công tác quản lý trị giá hải quan, cơ quan Hải quan đã áp dụng nhiều biện pháp kiểm tra, góp phần từng bước ngăn chặn các hiện tượng gian lận thương mại, chống thất thu thuế cho ngân sách nhà nước. Đối với doanh nghiệp (DN), cơ quan Hải quan đã thường xuyên có các hoạt động đào tạo, đối thoại, hướng dẫn nghiệp vụ cho DN trong lĩnh vực giá, qua đó giúp DN nâng cao năng lực trong việc xác định và kê khai đúng trị giá hải quan của hàng hóa, tránh tình trạng bị sai sót dẫn đến vi phạm và xử phạt, làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động thương mại của DN.
Tuy nhiên, do lĩnh vực giá là một lĩnh vực có nhiều biến động, có tính linh hoạt rất cao, bên cạnh đó, áp lực công việc của công chức hải quan về kiểm tra trị giá hải quan đang ngày càng gia tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng phục vụ của cơ quan Hải quan đối với DN nên bắt buộc Tổng cục Hải quan phải có những động thái mới, một mặt nâng cao hiệu quả quản lý, mặt khác phải tạo thuận lợi nhiều hơn cho DN.
Sẽ có quy trình nghiệp vụ mới về trị giá hải quan sau khi sửa Luật Hải quan
Trong khuôn khổ thực hiện Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030, đầu năm 2023, Đề án cải cách công tác quản lý trị giá hải quan đến năm 2030 được Tổng cục Hải quan ban hành. Sau quá trình chuẩn bị, Tổng cục Hải quan đã có Kế hoạch hành động để đưa Đề án này đi vào thực tiễn ngay những ngày đầu năm 2025.
Theo đó, Kế hoạch hành động thực hiện Đề án gồm 5 phần, Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị căn cứ nội dung Kế hoạch để triển khai các nhiệm vụ theo phân công, cụ thể hóa các nhiệm vụ thành các giải pháp, đề án, công việc, kết quả đầu ra và chịu trách nhiệm về kết quả, tiến độ hoàn thành.
Cụ thể tại phần xây dựng hệ thống văn bản, Tổng cục Hải quan đặt mục tiêu xây dựng dự thảo Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội; ban hành quy trình nghiệp vụ về trị giá hải quan sau khi xây dựng Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung và các văn bản quy phạm pháp luật thực thi Luật Hải quan được ban hành.
Đối với yêu cầu kiện toàn công tác đào tạo, tổ chức bộ máy cán bộ, công chức về trị giá hải quan, Tổng cục Hải quan sẽ xây dựng tiêu chí sử dụng cán bộ, công chức làm công tác trị giá trên cơ sở báo cáo đánh giá nhân lực về trị giá hải quan lấy ý kiến các đơn vị liên quan.
Liên quan đến cơ sở dữ liệu và thông tin phục vụ công tác quản lý về trị giá hải quan sẽ xây dựng và triển khai kế hoạch để kết nối, thu thập thông tin liên quan đến quản lý trị giá hải quan từ các đơn vị trong ngành Tài chính (thông tin giá nội địa, bảo hiểm, thanh toán qua ngân hàng); xây dựng và thực hiện cơ chế trao đổi thông tin kê khai giá với các cơ quan quản lý chuyên ngành để phục vụ công tác quản lý trị giá hải quan; xử lý các lỗi của Hệ thống GTT02; xây dựng cấu phần quản lý trị giá hải quan trong phạm vi xây dựng hệ thống công nghệ thông tin thực hiện Hải quan số - cấu phần trong thông quan.
Tổng cục Hải quan cũng sẽ ban hành bộ tiêu chí xây dựng danh mục hàng hóa có rủi ro về trị giá, danh sách DN có rủi ro về trị giá; tăng cường giám sát, kiểm tra thực thi nghiệp vụ kiểm tra, xác định trị giá hải quan trong thông quan; tập huấn công tác kiểm tra trị giá hải quan trong thông quan.
Ngoài ra, sẽ tăng cường kiểm tra sau thông quan trong thời hạn 60 ngày đối với các tờ khai hải quan thuộc Danh mục rủi ro về trị giá nhưng được hệ thống phân luồng Xanh; tăng cường kiểm tra sau thông quan về trị giá hải quan để đánh giá tuân thủ pháp luật về trị giá hải quan; tham vấn trước khi kê khai trị giá hải quan; phân luồng tờ khai hải quan, thực hiện kiểm tra trị giá trong thông quan theo nguyên tắc của Hải quan số, Hải quan thông minh.
Đáng chú ý, Tổng cục Hải quan sẽ tiếp tục duy trì cơ chế đối thoại trực tiếp giữa cơ quan Hải quan với DN và các bên liên quan nhằm xác định nội dung cần thực hiện tổ chức đối thoại, hỗ trợ.
