Trên cơ sở số liệu thống kê xuất nhập khẩu và nguồn số liệu từ “Cơ sở dữ liệu thương mại của Cơ quan Thống kê Liên Hợp quốc (UNCOMTRADE)” (số liệu của Trung Quốc do Hải quan Trung Quốc báo cáo) cho thấy có sự chênh lệch trong thống kê xuất khẩu hàng khoáng sản Việt Nam xuất khẩu sang Trung quốc của Hải quan Việt Nam với số liệu thống kê nhập khẩu của Trung Quốc. Tuy nhiên, mức chênh lệch lần lượt là 133,4 triệu USD năm 2015 và 386,3 triệu USD năm 2014.
Theo đó, tổng trị giá nhập khẩu hàng hóa thuộc các Chương 25, 26 và 27 (từ nhóm 2701 đến 2701) có xuất xứ từ Việt Nam vào Trung Quốc chỉ đạt 253,7 triệu USD năm 2015 và 781,2 triệu USD năm 2014. Việc chênh lệnh số liệu thống kê hàng hóa song phương giữa các nước theo các nguồn số liệu thống kê khác nhau là phổ biến và không thể tránh khỏi.
 |
| Bảng đối chiếu thống kê giữa Việt Nam và Trung Quốc của một số mã hàng năm 2014 và năm 2015 |
Nguyên nhân chênh lệch số liệu đã được Tổng cục Hải quan phối hợp cùng Tổng cục Thống kê phân tích và báo cáo giải trình đến Lãnh đạo các cấp, trong đó, xác định có hai nhóm nguyên nhân chính là do phương pháp luận thống kê và buôn lậu, gian lận thương mại từ cả hai phía Việt Nam và Trung Quốc, đặc biệt là ở các mặt hàng là quặng sắt, quặng titan, than đá… ở các tỉnh biên giới.
Được biết, ngay sau khi có thông tin liên quan đến việc “Xuất khẩu khoáng sản đến 5 tỷ USD mà Hải quan không biết” dẫn nguồn phát biểu của TS. Lê Đăng Doanh tại hội thảo “Quản lý đầu tư trong khai thác khoáng sản, các bất cập và khuyến nghị”tổ chức ngày 29-7, tại Hà Nội, lãnh đạo Cục CNTT và Thống kê Hải quan cho biết, sau khi có thông tin, đơn vị đã liên hệ với TS Lê Đăng Doanh để trao đổi về thông tin này. Theo tài liệu được TS Lê Đăng Doanh chuyển cho Cục CNTT và Thống kê Hải quan, bài phát biểu của ông tại Hội thảo này không có chi tiết nào đề cập đến việc “xuất khẩu khoáng sản 5 tỷ USD/năm mà hải quan không biết”.
Về thực hiện nhiệm vụ thống kê hàng hóa xuất nhập khẩu, TCHQ cho biết thêm, định kỳ 15 ngày và hàng tháng, đơn vị đều công bố công khai số liệu thống kê hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo Lịch công bố thông tin đã được Tổng cục Hải quan phê duyệt và thông báo trên Cổng Thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan (www.customs.gov.vn) tại Chuyên trang Thống kê Hải quan và được công chúng, các bộ, ngành sử dụng rộng rãi. Việc quản lý xuất khẩu khoáng sản được quy định tại Thông tư số 41/2012/TT-BCT ngày 24-12-2012 và Thông tư số 12/2016/TT-BCT ngày 5-7-2016 của Bộ Công Thương. Các Thông tư này quy định danh mục, tiêu chuẩn chất lượng khoáng sản xuất khẩu và điều kiện khoáng sản xuất khẩu; thủ tục xuất khẩu khoáng sản.
