Khẩn trương, khoa học, nắm chắc tiến độ, bảo đảm chất lượng
Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vừa được Kỳ họp bất thường thứ 9, Quốc hội khóa XV thông qua có tổng mức đầu tư hơn 203,2 nghìn tỷ đồng (tương đương 8,4 tỷ USD). Tuyến đường có điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng), chiều dài tuyến chính khoảng 390,9km, chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9km, đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thủ đô Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.
Tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, với mục tiêu hoàn thành vào năm 2030, việc triển khai dự án đầu tư xây dựng đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng hết sức khẩn trương, song phải đảm bảo khoa học, nắm chắc tiến độ và chất lượng công trình.“Quá trình tổ chức triển khai đầu tư xây dựng tuyến đường sắt này sẽ là kinh nghiệm quý để thực hiện các dự án hạ tầng đường sắt quan trọng của đất nước như tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các tuyến đường sắt đô thị của Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh...”, Phó Thủ tướng nói.
Nhiều nhóm nhiệm vụ lớn
Trước đó, báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Danh Huy cho biết, Kế hoạch triển khai Nghị quyết số 187/2025/QH15 của Quốc hội tập trung xác định các nhiệm vụ cụ thể của các Bộ, ngành, địa phương; làm cơ sở để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật, tiến độ, chất lượng, quản lý chặt chẽ và sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả, công khai, minh bạch, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Kế hoạch gồm 3 nhóm nhiệm vụ lớn: Xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt; nhiệm vụ của các Bộ, ngành, địa phương và thời gian hoàn thành (lựa chọn tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, đàm phán ký kết hiệp định khung, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, lập phê duyệt thiết kế sau thiết kế cơ sở, lựa chọn nhà thầu, giải phóng mặt bằng, khởi công dự án...); phát triển đô thị, công nghiệp, dịch vụ, logistics ở vùng phụ cận ga đường sắt.
Đến nay, Bộ Giao thông vận tải đã đề xuất xây dựng, trình cấp thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nghị định, quyết định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quy định thiết kế kỹ thuật, chi phí tài chính; chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng; tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu; nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ đường sắt và chuyển giao công nghệ; danh mục hàng hóa công nghiệp đường sắt đặt hàng, giao nhiệm vụ...
Tại cuộc họp, đại diện các Bộ, ngành đề nghị bổ sung việc khai thác khoáng sản phục vụ dự án; quy định lập, thẩm định, phê duyệt dự án có nội dung khác với quy hoạch có liên quan; phát triển, khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm từ đất vùng phụ cận ga đường sắt; đề án tổng thể phát triển công nghiệp đường sắt, làm chủ công nghệ; đào tạo nguồn nhân lực...
Lãnh đạo các địa phương có tuyến đường sắt đi qua (Hà Nội, Lào Cai, Yên Bái, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương...) mong muốn sớm được bàn giao hướng tuyến, ranh giới giải phóng mặt bằng của dự án; quy trình thực hiện dự án giải phóng mặt bằng, xây dựng khu tái định cư; bổ sung một số nhà ga đường sắt, tuyến đường sắt kết nối cảng cạn, khu công nghiệp; cập nhật, điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để xây dựng khu tái định cư, phát triển đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ logistics ở vùng phụ cận ga đường sắt.
Nghiên cứu bổ sung các quy định riêng biệt cần thiết để phát triển đường sắt
Ngày 25/02/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành Văn bản 59/TB-VPCP Thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về dự án xây dựng Luật Đường sắt (sửa đổi).
Theo đó, Thường trực Chính phủ hoan nghênh và đánh giá cao Bộ Giao thông vận tải đã chủ động phối hợp với Bộ Tư pháp, các cơ quan liên quan tổng kết đánh giá thực tiễn, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế để xây dựng dự án Luật Đường sắt sửa đổi bảo đảm tiến độ, chất lượng trong điều kiện phải triển khai nhiều dự án lớn, quan trọng quốc gia. Trong đó, đang lưu ý: Luật sửa đổi cần được rà soát, thể chế hóa đầy đủ những quan điểm, chủ trương, định hướng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, kết luận chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước về phát triển giao thông vận tải đường sắt, công nghiệp đường sắt tại Kết luận số 49-KL/TW ngày 28/02/2023 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Dự thảo Luật sửa đổi cần quy định theo hướng Luật khung, mang tính nguyên tắc để đảm bảo tính ổn định, có giá trị lâu dài, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền Quốc hội, các nội dung mang tính kỹ thuật, cụ thể thì giao Chính phủ, Bộ trưởng các Bộ, ngành quy định chi tiết để bảo đảm tính chủ động, linh hoạt trong quá trình thi hành.
Chính phủ cũng yêu cầu đơn vị soạn thảo dự Luật nghiên cứu để luật hóa các cơ chế, chính sách đã "chín", đã "rõ", các cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt đã trình Quốc hội; đặc biệt là các cơ chế, chính sách về chuyển giao công nghệ, đào tạo phát triển nguồn nhân lực, khuyến khích thúc đẩy phát triển công nghiệp đường sắt để từng bước làm chủ được công nghệ, hình thành nền công nghiệp đường sắt phát triển. Nghiên cứu bổ sung các quy định riêng biệt cần thiết để phát triển đường sắt theo nguyên tắc ưu tiên áp dụng và sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan ngay tại Luật này.
Ngọc Nga
