Truyền hình trả tiền phát sóng AFF Cup 2018: Coi chừng vi phạm bản quyền của Next Media

Từ hiệu ứng U.23 Việt Nam tại Thường Châu (Trung Quốc) hồi đầu năm 2018, câu chuyện về bản quyền truyền hình không còn xa lạ nữa mà đã sát nách, gần gũi và phổ thông đến từng người, từng nhà, từng cái điện thoại cầm tay…

Người dân chỉ mong không phải “xem lậu”

Tại Asiad 2018, do việc Đài truyền hình Việt Nam (VTV) không mua bản quyền ngay từ đầu khiến người hâm mộ đã phải xem nhiều trận đấu trên các kênh bất hợp pháp cho đến khi VOV “vào cuộc”. Câu chuyện trớ trêu đó sẽ không lặp lại tại AFF Cup 2018, khi cả VTV và Công ty Cổ phần giải pháp truyền hình Thế Hệ Mới (Next Media) đều đã chủ động mua bản quyền từ rất sớm.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã khiến thói quen của người sử dụng đã thay đổi nhiều. Không còn chỉ là thói quen cũ mở tivi lên và xem, người dân nay có rất nhiều sự lựa chọn dựa trên các công nghệ mới ứng dụng vào Smart TV, các thiết bị di động, đăng ký xem các chương trình truyền hình trả tiền với giá ngày càng rẻ. 

Theo ông Trần Hữu Cần, các nhà đài nên rút kinh nghiêm sâu sắc câu chuyện mua bản quyền truyền hình ở giải World Cup 2018 và đặc biệt là ASIAD 2018. Hồi đầu năm, cuộc đàm phán bản quyền truyền hình của đài quốc gia đã thất bại khiến cả nước 1 tuần phải “xem chui” ASIAD 2018. Cú “lội ngược dòng” của VOV sau đó đã cứu vớt được rất nhiều niềm tin từ khán giả hâm mộ khi mà họ đã đỡ ức chế khi phải căng mắt trên những khuôn hình với chất lượng rất kém để xem cầu thủ thi đấu từ kênh “Xoilac”.  

“Việc tôi phải bỏ 1.000đ mỗi ngày (365.000đ mỗi năm) để có thể xem trực tiếp và các chương trình bình luận, highlight...đối với các giải bóng đá quan trọng, trong đó có AFF Cup 2018 trên điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, laptop...nên coi là chuyện đương nhiên. Mình dùng cái gì thì nên trả tiền cho người làm ra nó”, ông Trần Hữu Cần, TP Hà Tĩnh nêu quan điểm.

Vi phạm bản quyền không chỉ đem lại thiệt hại cho các doanh nghiệp giữ bản quyền hay các đơn vị vi phạm, mà còn khiến cho người hâm mộ chịu thiệt thòi khi không được xem chương trình thể thao, giải trí đầy đủ bản quyền. Điều đó đặt ra cho bất kỳ doanh nghiệp mua bản quyền, tức bên trả tiền để sở hữu bản quyền phát sóng, phải có trách nhiệm bảo vệ bản quyền, không cho phép bất cứ đơn vị nào khác phát sóng mà không xin phép. 

Vấn đề bản quyền càng được quan tâm hơn khi Đội tuyển bóng đá Việt Nam thi đấu thành công trong thời gian qua. Giải đấu AFF Cup 2018 sắp tới hứa hẹn sẽ đem đến nhiều trận cầu hấp dẫn nhưng cũng là thách thức đối với các đơn vị giữ bản quyền nhằm xử lý các trường hợp vi phạm.

Next Media độc quyền PayTV

Giới am tường truyền hình lo ngại rằng sẽ có nguy cơ xảy ra vi phạm bản quyền của Next Media trên truyền hình trả tiền (PayTV). Việc lo ngại trên là có cơ sở bởi trước đó ông Nguyễn Hà Nam, Trưởng Ban thư ký biên tập của VTV phát biểu trên ICT News đã khẳng định rằng: "VTV sẽ phát sóng AFF Cup 2018 trên kênh VTV6, những hệ thống truyền hình trả tiền đang có sẵn kênh VTV6 cũng được phép phát, bởi vì truyền hình trả tiền cũng là một hệ thống truyền dẫn của VTV6. Chỉ những hệ thống truyền hình trả tiền nào chưa có kênh VTV6 thì mới không được phát AFF Cup 2018".

Luật sư Nguyễn Đăng Bình, Giám đốc Công ty Luật Đăng Bình, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Next Media khẳng định, bất kỳ đơn vị cung cấp truyền hình trả tiền ở Việt Nam tiếp sóng giải đấu AFF Cup 2018 mà không được sự cho phép của Next Media là xâm phạm bản quyền mà Next Media sở hữu. 

Chứng cứ thuyết phục mà luật sư của Next Media tung ra là Thư Xác Nhận ngày 1/11/2018 của Lagardere Sports (Chủ sở hữu quyền phát sóng giải đấu AFF Cup 2018) đã ghi rõ: “Về giải đấu AFF Cup 2018, bất kỳ sự truyền dẫn và/hoặc phát sóng nào của Chương trình Phát sóng, trong Lãnh thổ, trên nền tảng Trả tiền phải được cấp phép bởi Next Media”.

Để rõ ràng hơn, Lagardere Sports giải thích thêm: “Để tránh nghi ngờ, “Trả tiền” sẽ không bao gồm “Nền tảng Miễn phí qua các Phương tiện Truyền dẫn” (Truyền dẫn Vệ tinh, Truyền dẫn cáp, IPTV, Phát thanh, Internet và Mạng di động). “Miễn phí” nghĩa là việc cung cấp chương trình cho người xem mà họ không phải trả tiền cho bất kỳ loại phí hoặc khoản thanh toán nào, ngoại trừ các loại phí cấp phép theo quy định của pháp luật cho quyền cài đặt và/hoặc sử dụng thiết bị để thu nhận chương trình đó và phí truy cập nền tảng “cấp cơ bản” (phí truy cập nền tảng cấp cơ bản là loại phí phải trả không phải để đăng ký thuê bao mà là khoản phí tối thiểu phải trả bởi người xem của nền tảng đó, để nhận và/hoặc sử dụng thiết bị tối thiểu cần thiết để truy cập nền tảng), miễn phí nghĩa là các chương trình trên nền tảng này được tiếp nhận bởi các thiết bị thu phát sóng thông thường có sẵn cho người xem mà không phải chi trả cho bất kỳ nền tảng trả tiền nào (trừ chi phí sử dụng thiết bị) bao gồm không giới hạn các loại phí và chi phí thuê bao, và/hoặc đăng ký hợp đồng thuê bao trên các nền tảng trả tiền này”.

Như vậy, với giải đấu AFF Cup 2018, trong lãnh thổ Việt Nam, rõ ràng Next Media độc quyền trên nền tảng Trả tiền. Với chứng cứ mới do Next Media tung ra thì nếu kênh truyền hình trả tiền nào tiếp sóng giải đấu AFF Cup 2018 mà không được sự chấp thuận của Next Media là vi phạm pháp luật. 

Thậm chí, những hệ thống truyền hình trả tiền đang có sẵn kênh VTV6 cũng không được phép phát giải đấu AFF Cup 2018 nếu không được sự chấp thuận của Next Media vì bị giới hạn bởi phạm vi “độc quyền” của Next Media. 

Cuối cùng câu chuyện lùm xùm về bản quyền AFF Cup 2018 trên Truyền hình trả tiền trong lãnh thổ Việt Nam đã được ‘Trọng tài” Lagardere Sports  đứng ra phân xử. Theo giới luật gia, để tránh phiền phức và rủi ro xảy ra cho chính mình và khách hàng quảng cáo, thiết nghĩ các đài truyền hình Cap muốn tiếp sóng AFF Cup 2018 buộc phải lựa chọn Next Media và phát VTC3 hoặc VTVCap là những nhà đài đã được Next Media cho phép tiếp sóng, sản xuất chương trình đồng hành cùng giải đấu này.