Theo cáo trạng, khoảng năm 2012, Phạm Văn Luật (SN 1987, trú tại Vĩnh Bảo, Hải Phòng) đi xuất khẩu lao động tại nước Cộng hòa Angola, làm nghề photocopy thuê tại thành phố Luanda (thủ đô nước cộng hòa Angola).
Đầu năm 2014, Luật có quen biết với một người Việt Nam tên Quang, quê ở Bắc Giang do người ngày thường xuyên đến photo tài liệu. Ngày 10/8/2015, tại Angola, Quang đã gọi điện đề nghị Luật chuyển cho Quang ngà voi về Việt Nam, đến sân bay sẽ có người của Quang đến nhận, tiền công 200 USD, Luật đồng ý.
Ngay ngày hôm sau, một đối tượng người Angola đã đến đón Luật đưa ra sân bay, làm thủ tục gửi hàng và đưa cho Luật 200 USD cộng với vé máy bay cùng 2 vali chứa ngà voi để vận chuyển về Việt Nam. Sau khi quá cảnh qua Hàn Quốc, khoảng 11 giờ 30 phút ngày 12/8/2015, Luật nhập cảnh vào Việt Nam qua cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài.
Theo chỉ đạo của Quang, Luật đã không làm thủ tục khai báo hải quan và nhận số ngà voi trong 2 vali hành lý. Sau khi biết số ngà voi đã bị cơ quan chức năng phát hiện và thu giữ, Luật lập tức bỏ trốn, đến ngày 22/12/2016 thì ra đầu thú.
Theo kết luận giám định, toàn bộ mẫu vật trong 2 vali hành lý là ngà, sản phẩm làm từ ngà voi, trong đó có 4 mẫu ngà voi Loxodonta Africana châu Phi. Đây là loài có tên trong phụ lục I của danh mục các loài động vật hoang dã của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.
Ngoài ra, Luật còn khai nhận, từ khoảng tháng 4/2014 đến khi bị phát hiện, Luật đã vận chuyển thuê ngà voi cho Quang từ Angola về Việt Nam khoảng 16 lần nhưng Luật không nhớ cụ thể thời gian, không được biết về số lượng, trọng lượng ngà voi.
Lần thứ nhất, Quang chỉ mua vé máy bay cho Luật mà không cho tiền, 15 lần còn lại mỗi lần Quang đưa cho Luật 200 USD. Tuy nhiên ngoài lời khai của Luật, không có tài liệu nào khác chứng minh, vật chứng không thu giữ được nên cơ quan điều tra không đủ cơ sở kết luận, không đề cập xử lý Luật về những lần vi phạm này.
Đối với đối tượng tên Quang và người đàn ông Angola là người thuê Luật vận chuyển số ngà voi về Việt Nam, do chưa xác định được lai lịch, địa chỉ nên cơ quan điều tra đã quyết định tách hồ sơ để tiếp tục điều tra xử lý sau.
Tại phiên tòa, Luật khai nhận đã biết Nhà nước nghiêm cấm buôn bán, vận chuyển ngà voi nhưng vì hám lời nên vẫn nhận lời vận chuyển thuê. Cùng vận chuyển với bị cáo còn có Vũ Thành Hưng (SN 1985, trú tại huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh). Tuy nhiên, ngày 25/10/2016, Hưng đã bị TAND TP Hà Nội tuyên phạt 9 tháng tù về tội “Vận chuyển hàng cấm”.
Luật tỏ ra ăn năn, hối hận với hành vi phạm tội của mình và xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt để có thể sớm trở về với gia đình.
Sau khi nghị án, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Phạm Văn Luật 12 tháng tù về tội “Vận chuyển hàng cấm”, truy thu số tiền 200 USD là khoản thu lời bất chính do phạm tội mà có, phạt bổ sung 10 triệu đồng và tuyên tịch thu toàn bộ 50,6 kg ngà voi, giao Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam./.
