Mỗi người có câu trả lời riêng về bí quyết thành công của doanh nghiệp. Nhưng tựu trung lại có thể chỉ ra 5 tác nhân quan trọng hàng đầu đối với thành công của doanh nghiệp, đặc biệt đối với doanh nghiệp khởi nghiệp, là sự thích hợp về thời điểm, nhân lực, ý tưởng, mô hình kinh doanh và tài chính.
Câu hỏi về tác nhân nào đóng vai trò quyết định nhất cũng được trả lời rất khác nhau tùy thuộc vào điểm xuất phát riêng của từng người. Chẳng hạn như Tổng thống đắc cử của Mỹ, ông Donald Trump khởi nghiệp kinh doanh không phải bằng tay trắng mà bằng số vốn lớn của người cha giúp ông Trump không còn phải lo lắng gì về khía cạnh tài chính khi khởi nghiệp.
Trong khi đó thì có rất nhiều doanh nhân đi lên từ hai bàn tay trắng hoặc bằng số tiền rất ít ỏi hay từ những công việc rất bình thường trước đó. Bí quyết thành công của họ trước hết là ý tưởng kinh doanh và là lao động không mệt mỏi, tức là nhận thức nhạy bén về cơ hội kinh doanh và kiên định ý chí, quyết tâm khởi nghiệp.
Ray Kroc vốn chỉ là một nhân viên bán máy trộn sữa rất bình thường còn McDonald’s khi ấy chỉ là một cửa hiệu nhỏ chuyên về đồ ăn nhanh, đồng thời là một khách hàng của Ray Kroc. Khi đến gặp hai anh em chủ thương hiệu này, Ray Kroc đã có ngay ý tưởng về chuỗi đồ ăn nhanh trên khắp thế giới. Ray Kroc môi giới giúp McDonald’s cho thuê thương hiệu và rồi sau đó mua lại cả thương hiệu này để biến nó thành chuỗi cửa hàng ăn nhanh thành công nhất thế giới hiện nay.
Warren Buffett đã đi làm thuê nhiều năm trước khi trở thành một trong những nhà đầu tư và đầu cơ trứ danh và thành công nhất trên thế giới. Hay như Leo Babauta, một trong những người giàu nhất thế giới với blog zenhabits. Con người này nợ nần chồng chất, nghiện thuốc lá nặng, thân thể béo phì và hôn nhân đổ vỡ. Sự khởi đầu của quá trình đến với thành công thật vô cùng khó khăn đối với anh ta vì anh ta phải thay đổi hoàn toàn cách sống của mình, không hút thuốc nữa, dinh dưỡng lành mạnh, luyện tập thân thể và chơi thể thao, không còn nợ nần và giàu có.
Stephen King là một nhà văn. Viết văn trên phương diện nhất định cũng là kinh doanh chữ nghĩa. Stephen King đã viết rất nhiều và sáng tác đủ loại nhưng không đâu in và chẳng ai đọc trước khi trở nên nổi tiếng, từng đi làm thuê trong một cửa hiệu giặt là để kiếm sống trước khi sống và giàu có bằng viết văn.
Những ví dụ về khó khăn thủa ban đầu có rất nhiều. Cả Bill Gates và Steve Jobs cũng đều khởi nghiệp từ rất nhỏ, đơn giản và sơ sài trước khi có được Microsoft và Apple như ngày nay. Hai vợ chồng người khai sinh ra thương hiệu Zara đã khởi nghiệp từ một cửa hiệu may rất nhỏ. Honda hay Sony ở Nhật Bản cũng ra đời với những sản phẩm là hàng tiêu dùng đơn giản nhưng rất tiện ích trong bối cảnh sau chiến tranh ở Nhật Bản.
Đối với những ai trong tình cảnh muốn “gột nên hồ” mà không có “bột” thì ý tưởng kinh doanh và tính hợp thời của nó đóng vai trò quyết định trước hết. Tất cả 5 tác nhân thành công kể trên đều không thể thiếu đối với sự khởi nghiệp nhưng rõ ràng tỷ lệ trọng lực của từng tác nhân sẽ khác nhau trong từng trường hợp cụ thể. Muốn thành công thì cũng phải biết chấp nhận thất bại bởi chỉ như thế mới đủ cầu thị để học từ thất bại, để không nản chí cho dù bị thất bại và để từ nay không còn bị thất bại.
Các doanh nghiệp khởi nghiệp trong thế giới hiện đại có cơ hội thành công nhanh chóng bao nhiêu thì cũng dễ dàng gặp phải nguy cơ thất bại bấy nhiêu. Sự khởi đầu thường khó khăn và đúng là luôn khó khăn nhất nhưng “đầu xuôi” chưa thể đảm bảo là “đuôi sẽ lọt” vì sau khó khăn này là khó khăn khác và thành công là quá trình liên tục khắc phục khó khăn.
