Phủ nhận “cắt gián” thông tin
Liên quan đến kết luận của Kiểm toán Nhà nước về tổng mức đầu tư tăng 2,5 lần so với phê duyệt ban đầu, VEC lý giải, năm 2005 Thủ tướng Chính phủ có quyết định cho phép đầu tư dự án xây dựng đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình (giai đoạn 1) với tổng mức đầu tư 3.733 tỷ đồng. Do tổng mức đầu tư lập vào thời điểm trước năm 2005, tại thời điểm này đầu tư bằng hình thức vốn ngân sách nhà nước, sau đó do ngân sách nhà nước gặp khó khăn nên đã chuyển sang hình thức đầu tư bằng vốn trái phiếu công trình do VEC phát hành.
Quá trình chuẩn bị xây dựng lại thay đổi hình thức đầu tư bằng vốn trái phiếu công trình nên dự án đã phải chịu thêm phần lãi suất vay ngân hàng, cùng với nhiều biến động lớn về giá vật liệu, nhân công, thay đổi thể chế chính sách xây dựng của Nhà nước đã dẫn đến tổng mức đầu tư của dự án được phê duyệt không còn phù hợp với thực tế.
Do đó, dự án đã được điều chỉnh trên cơ sở tuân thủ Nghị định 16 năm 2005 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình. Theo đó, dự án được điều chỉnh phê duyệt năm 2007 có tổng mức đầu tư là 7.723 tỷ đồng và năm 2008 là 8.974 tỷ đồng.
“Việc tăng tổng mức đầu tư là do các nguyên nhân nói trên cộng thêm lãi suất huy động vốn và thay đổi bất khả kháng. Các hạng mục khác tăng là do cơ chế quản lý đầu tư xây dựng của Nhà nước có sự thay đổi, thời điểm lập dự án và thực hiện dự án kéo dài - VEC cho biết - Trong đó, nguyên nhân gây tăng tổng mức đầu tư lớn nhất là do giải phóng mặt bằng chậm, tăng khối lượng công trình cầu vượt, cống chui theo yêu cầu của địa phương, địa chất, địa mạo diễn biến phức tạp, biến động giá bất thường vào thời điểm 2007-2008”…
VEC cũng cho rằng, không thể nói việc lập dự toán là gây thất thoát trong việc thi công cọc cát và giếng cát. Đơn vị này thực hiện theo Định mức xây dựng cơ bản số 1242 của Bộ Xây dựng với định mức AC.2400 làm cọc cát bằng phương pháp ép rung. Do đó, việc sử dụng định mức nói trên để lập dự toán cho các gói thầu phục vụ công tác đấu thầu là phù hợp.
Đối với dự án cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, việc lựa chọn nhà thầu thi công thông qua hình thức đấu thầu cạnh tranh, giá gói thầu được xác định thông qua kết quả kiểm toán do cơ quan tư vấn thiết kế lập được chủ đầu tư phê duyệt nên không thể nói việc lập dự toán là gây thất thoát.
Phản ứng lại việc “cắt - dán” thông tin khảo sát mà Kiểm toán Nhà nước đưa ra, VEC khẳng định việc thu thập số liệu và khảo sát thực địa đã được tiến hành để phục vụ cho việc so sánh, phân tích lựa chọn phương án tuyến. Cơ quan tư vấn TEDI còn sử dụng số liệu khảo sát thủy văn, địa chất của một số dự án như quốc lộ 10, quốc lộ 38, quốc lộ 21A, quốc lộ 1A, đường sắt Bắc - Nam... để hoạch định phương án thiết kế là phù hợp với tiêu chuẩn hiện hành.
Sẽ phản hồi kết quả xử lý
Theo VEC, dự án được thực hiện trong bối cảnh kinh tế khó khăn, lãi suất vay các ngân hàng tăng cao để tạo điều kiện cho nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, VEC đã thực hiện tạm ứng, tạm thanh toán một số khối lượng hạng mục cho nhà thầu, các khối lượng thi công được chuẩn xác ở bước hoàn công. Hiện VEC đã giao Ban Quản lý dự án phối hợp với tư vấn giám sát, các nhà thầu rà soát và đối chiếu lại toàn bộ các khối lượng theo hồ sơ hoàn công để xác định giá trị xây lắp hoàn thành làm cơ sở thanh, quyết toán dự án.
Riêng đối với các kết quả kiểm toán đo đạc hiện trường có sai lệch về độ dày kết cấu nền, mặt đường, VEC cho biết chỉ xảy ra cục bộ ở một số vị trí. Hiện Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cũng đã chỉ đạo mời tư vấn độc lập kiểm định chất lượng công trình xác định chi tiết các khiếm khuyết và xử lý trách nhiệm đúng quy định của pháp luật.
“Đối với các sai lệch khác trong công tác nghiệm thu, thanh toán, dự án được thực hiện trong bối cảnh kinh tế khó khăn, lãi suất vay các ngân hàng tăng cao, để tạo điều kiện cho nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, VEC đã thực hiện tạm ứng, tạm thanh toán một số khối lượng hạng mục cho nhà thầu, các khối lượng thi công được chuẩn xác ở bước hoàn công. Với các kết quả kiểm toán đo đạc hiện trường có sai lệch về độ dày kết cấu nền, mặt đường, VEC nói rằng chỉ xảy ra cục bộ ở một số vị trí, Bộ GTVT cũng đã có ý kiến chỉ đạo chủ đầu tư mời đơn vị tư vấn độc lập kiểm định chất lượng công trình để xác minh các khiếm khuyết và xử lý trách nhiệm theo đúng quy định” - VEC giải thích.
Ông Trần Quốc Việt - Chủ tịch Hội đồng thành viên VEC cho biết, hiện tại VEC và Bộ GTVT vẫn đang tiến hành các yêu cầu của Kiểm toán Nhà nước và làm việc với các đơn vị liên quan để có báo cáo phản hồi về kết quả xử lý.