Xây dựng quy định về quản lý hải quan đối với thương mại điện tử

0:00 / 0:00
0:00
(PLVN) - Nhằm tạo cơ sở pháp lý để thực hiện quản lý đối với loại hình giao dịch thương mại điện tử, cơ quan Hải quan đang được Chính phủ giao xây dựng Nghị định về quản lý đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thông qua giao dịch thương mại điện tử và dự thảo Nghị định này cũng đã được Bộ Tài chính trình Chính phủ từ năm 2023.

Đa dạng các hình thức hỗ trợ

Hiện nay, Việt Nam được coi là một trong 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử (TMĐT) cao nhất toàn cầu và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Năm 2023 tổng doanh thu từ giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng trên các nền tảng TMĐT đã đăng ký tại Việt Nam đạt khoảng 498,9 nghìn tỷ đồng, trong đó, tổng doanh thu của 5 nền tảng TMĐT lớn Shopee, Lazada, Tiki, Sendo và Tiktok shop lên đến 233,2 nghìn tỷ đồng, tăng 53,4% so với năm 2022 (theo Metric). Theo Amazone công bố, doanh thu bán lẻ hàng hóa xuyên biên giới của Việt Nam tăng trưởng trên 20% mỗi năm và dự kiến đạt 256,1 nghìn tỷ đồng (11,1 tỷ USD) vào năm 2026.

Nhận thức được những cơ hội phát triển rất lớn của TMĐT xuyên biên giới, thời gian qua, ngành Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp tích cực để hỗ trợ cho hoạt động của cộng đồng DN xuất nhập khẩu nói chung và các DN hoạt động trong lĩnh vực chuyển phát nhanh hàng hóa xuyên biên giới nói riêng.

Cơ quan Hải quan đã đa dạng các hình thức hỗ trợ dành cho doanh nghiệp. (Ảnh minh họa: TC)

Cơ quan Hải quan đã đa dạng các hình thức hỗ trợ dành cho doanh nghiệp. (Ảnh minh họa: TC)

Theo đó, cơ quan Hải quan đã đa dạng các hình thức hỗ trợ dành cho doanh nghiệp (DN) đối tác như hướng dẫn và tư vấn, hỗ trợ về khai báo hải quan, chế độ ưu đãi và giảm thuế, hỗ trợ trong giải quyết thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi và tăng cường tương tác, cung cấp thông tin, góp phần giúp DN chuyển phát nhanh cũng như DN xuất nhập khẩu giảm thời gian và chi phí trong quy trình thông quan.

Ngoài ra, chú trọng đẩy mạnh hỗ trợ về khai báo hải quan, tư vấn về quy định và quy trình giúp DN tiết kiệm thời gian và năng lực trong việc tuân thủ và thực hiện các yêu cầu của cơ quan Hải quan. Các hình thức hỗ trợ từ cơ quan Hải quan giúp tăng tính chính xác và tuân thủ, từ đó DN nắm vững các quy định và quy trình hải quan, góp phần xây dựng quan hệ đối tác và tạo niềm tin giữa cơ quan Hải quan và DN.

Mặc dù vậy, sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT đã và đang đặt ra nhiều vấn đề, thách thức mới đối với sự phát triển kinh tế, xã hội, trong đó, bao gồm cả việc quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới.

Trong đó, một số đối tượng lợi dụng sự thông thoáng về chính sách, sự phát triển của TMĐT, dịch vụ chuyển phát nhanh, dịch vụ ký gửi hàng hóa, hành lý… để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Về thể chế, hiện nay, Việt Nam chưa có quy định riêng đối với hàng hóa được giao dịch qua TMĐT.

Tùy từng trường hợp, hàng hóa giao dịch qua TMĐT được gửi về Việt Nam được thực hiện thủ tục hải quan theo các loại hình khác nhau của cơ quan Hải quan: hàng hóa gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh thì được thực hiện theo quy định về hàng hóa gửi qua dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh; hàng hóa gửi qua dịch vụ đường biển, đường bộ, đường không thông thường thì thực hiện thủ tục hải quan như đối với hàng hóa thông thường.

Tạo cơ sở pháp lý để quản lý thương mại điện tử

Cần cơ sở pháp lý để quản lý thương mại điện tử nhằm phòng ngừa và kiểm soát tốt, từ xa, từ sớm tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. (Ảnh minh họa: TC)

Cần cơ sở pháp lý để quản lý thương mại điện tử nhằm phòng ngừa và kiểm soát tốt, từ xa, từ sớm tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. (Ảnh minh họa: TC)

Để phòng ngừa và kiểm soát tốt, từ xa, từ sớm tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên tuyến bưu điện, chuyển phát nhanh, cơ quan Hải quan đã chủ động thu thập thông tin, nắm vững tình hình địa bàn; kết hợp đồng bộ, hiệu quả giữa phương pháp kiểm soát hải quan hiện đại với phương pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan truyền thống, phối hợp, trao đổi thông tin chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành.

Qua đó đã kịp thời ngăn chặn và phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm góp phần đảm bảo an ninh, an toàn xã hội và chống thất thu ngân sách nhà nước. Đồng thời, chủ động phối hợp với các lực lượng Công an, Biên phòng, Quản lý thị trường tổ chức đấu tranh, kịp thời ngăn chặn, xử lý kịp thời các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua khu vực cửa khẩu, cảng biển, cảng sông quốc tế, cảng hàng không dân dụng quốc tế và các địa điểm khác thuộc địa bàn hoạt động hải quan.

Bên cạnh đó, phối hợp với cơ quan Hải quan các nước trong công tác chia sẻ thông tin, đảm bảo phát hiện, ngăn chặn, triệt phá các đường dây buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa; giám sát chặt chẽ hoạt động công vụ để phát hiện và phòng ngừa tiêu cực, đảm bảo kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, doanh nghiệp.

Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan Đào Duy Tám trao đổi thông tin về việc xây dựng dự thảo Nghị định. (Ảnh TC)

Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan Đào Duy Tám trao đổi thông tin về việc xây dựng dự thảo Nghị định. (Ảnh TC)

Đặc biệt, nhằm tạo cơ sở pháp lý để thực hiện quản lý đối với loại hình giao dịch TMĐT, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) Đào Duy Tám cho biết, cơ quan Hải quan đang được Chính phủ giao xây dựng Nghị định về quản lý đối với hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thông qua giao dịch TMĐT và dự thảo Nghị định này cũng đã được Bộ Tài chính trình Chính phủ từ năm 2023.

Dự thảo Nghị định có một số nội dung cụ thể như sau: Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị quản lý về chính sách TMĐT, chính sách mặt hàng, thanh toán đối với giao dịch TMĐT nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động TMĐT phát triển đảm bảo sự vận hành thông suốt giữa người mua, sàn giao dịch TMĐT, nhà sản xuất, đơn vị vận chuyển nhưng vẫn đảm bảo được việc quản lý của các cơ quan nhà nước;

Xây dựng một hệ thống để kiểm soát các giao dịch TMĐT đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trên nền cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN; Thực hiện đồng bộ các giải pháp như hoàn thiện cơ sở pháp lý, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng quản lý rủi ro đối với các đối tượng có tham gia vào hoạt động giao dịch TMĐT.

Việc ban hành Nghị định còn phụ thuộc tiến độ đầu tư Hệ thống hải quan số. Ngành Hải quan cũng cần có thời gian để rà soát lại các chủ trương, chính sách để đảm bảo làm sao các quy định của hoạt động TMĐT vừa tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân được thực hiện mua bán được nhanh chóng, được nhận hàng nhanh, các sàn giao dịch TMĐT có các điều kiện được phát triển ở Việt Nam nhưng đồng thời phải bảo vệ người tiêu dùng cũng như bảo hộ nền sản xuất trong nước.

“Theo chỉ đạo của Chính phủ, sau khi có hệ thống công nghệ thông tin để phục vụ cho việc quản lý các hoạt động mua bán, giao dịch trên sàn thì khi đó Nghị định này sẽ ban hành và chính thức đi vào cuộc sống. Còn trong giai đoạn hiện nay, khi tham gia vào các hoạt động giao dịch TMĐT, các tổ chức, cá nhân thường mua hàng thông qua các hệ thống giao dịch điện tử, hoạt động vận chuyển hàng hóa được thực hiện thông qua các công ty chuyển phát nhanh.

Cơ quan Hải quan luôn tạo thuận lợi cho các hoạt động giao dịch này dựa trên nguyên tắc tuân thủ các thông lệ quốc tế cũng như các công ước về quản lý đối với hàng hóa vận chuyển, bưu chính chuyển phát nhanh, tuân thủ các tiêu chuẩn miễn thuế tuân thủ theo các quy định về của Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Bên cạnh đó, cơ quan Hải quan cũng tiếp tục rà soát các chủ trương, chính sách để đảm bảo các quy định của hoạt động TMĐT vừa tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân được thực hiện mua bán được nhanh chóng, cũng như là bảo hộ nền sản xuất trong nước”, ông Tám nhấn mạnh.

Theo ông Bùi Trung Kiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam VECOM: “Đối với dự thảo Nghị định về quản lý hải quan đối với sản xuất, nhập khẩu thì rất cần thông tin để đảm bảo quản lý tập trung bao gồm cả thông tin người bán, người mua thông tin, những những hàng hóa, thành phẩm có liên quan, giúp cho tất cả những người cùng tham gia, từ những người tham gia trong chuỗi cung ứng cho đến cơ quan quản lý nhà nước sẽ theo dõi một cách toàn trình cũng như là đồng bộ hóa về các chính sách, thủ tục. Như vậy, giúp cho công tác từ khai báo hải quan điện tử đến kê khai thuế, theo dõi thanh toán cũng như là phòng, chống trục lợi, gian lận và bảo vệ các giá trị hay là Luật Sở hữu trí tuệ sẽ được tốt hơn”.

Đọc thêm