Xây dựng Trung tâm tài chính ở Việt Nam: Chính sách giao dịch ngoại tệ phải dễ dàng

Chuyển hóa tiền tệ phải dễ dàng

Mới đây, tại Hội nghị Xây dựng Trung tâm tài chính tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, việc xây dựng Trung tâm tài chính (TTTC) không phải là nội dung mới trên thế giới nhưng đối với Việt Nam là vấn đề mới và chưa có tiền lệ. Việt Nam sẽ vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng cũng không cầu toàn, để lỡ mất thời cơ.

Đây cũng là khuyến nghị của PGS.TS, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh khi trao đổi với Báo PLVN. Ông Thịnh cho biết, có khoảng 6 - 7 điều kiện khi xây dựng một TTTC quốc tế. Trong đó điều kiện đầu tiên là tự do chuyển đổi tiền tệ; tự do mua bán các cổ phiếu - trái phiếu quốc tế; cổ phiếu - trái phiếu nhà nước; trái phiếu doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là tại TTTC quốc tế, các nhà đầu tư phải được tự do mua bán với các loại tiền tệ khác nhau. Việc chuyển hóa đồng tiền phải nhanh chóng.

Các điều kiện cần thiết khác như có người mua, có người bán, có hàng hóa, có một lực lượng môi giới, cùng với các thành phần mua bán của thị trường. Ngôn ngữ giao dịch không chỉ là tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, mà còn cả tiếng Bồ Đào Nha… “Nghĩa là phải có một đội ngũ môi giới cực kỳ thông thạo ngôn ngữ và rất chuẩn mực về các quan hệ tài chính quốc tế” - PGS.TS Thịnh khẳng định.

Ngoài ra, TTTC cũng phải chắc chắn các điều kiện, để nhà đầu tư có thể chuyển từ lợi nhuận sang mua các chứng khoán phái sinh dễ dàng. Theo PGS Thịnh, mọi điều kiện mua bán, chuyển đổi đơn giản và dễ dàng thì lúc đó tự nhiên hàng hóa sẽ đến và sẽ hút theo các nhà đầu tư, các tổ chức, định chế tài chính đến hoạt động.

Đặc biệt, PGS Thịnh nhấn mạnh đến câu chuyện “phải chuyển hóa tiền tệ đơn giản và dễ dàng” rồi mới tính đến câu chuyện phát triển TTTC. “Cụ thể, chúng ta cần phải nhớ rằng, xây dựng TTTC với mong muốn thu hút mọi nhà đầu tư từ các nước trên thế giới. Phải tính đến câu chuyện chuyển tiền đi, chuyển tiền đến, chuyển tiền từ Việt Nam Đồng sang USD, sang Euro dễ thì người ta mới tham gia. Hiện giờ chúng ta vẫn đang có nhiều điều kiện trong chuyển tiền, khó khăn trong chuyển đổi tiền tệ thì giao dịch quốc tế sẽ được thực hiện như thế nào tại TTTC?” - PGS.TS Thịnh đặt vấn đề.

Do đó, theo chuyên gia kinh tế này: “Không thể nóng vội được. Trong vấn đề xây dựng TTTC phải chuẩn bị mọi điều kiện, quy định hợp lý nhất, không nên đặt vấn đề đưa các loại ưu đãi để hút nhà đầu tư, bởi quan trọng nhất với mọi nhà đầu tư là lợi nhuận. Các điều kiện mua bán trao đổi dễ dàng mới sinh ra lợi nhuận, lúc đó mới nghĩ đến câu chuyện nộp thuế”.

Phải có khung pháp lý rõ ràng cho Trung tâm tài chính

Tại Hội nghị, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Phạm Tiến Dũng cho biết, các Bộ, ngành và địa phương liên quan đang xây dựng một khung pháp lý cho TTTC quốc tế trên cơ sở học tập kinh nghiệm quốc tế và sẽ có sự khác biệt về TTTC quốc tế của Việt Nam so với các nước đã làm, trong khi các TTTC ở một số quốc gia khác sử dụng một luật chung.

Theo đó, khung pháp lý của Việt Nam phải làm rõ được các thực thể tham gia vào TTTC “được làm gì và không được làm gì”. Đồng thời, các ngân hàng, công ty chứng khoán, bảo hiểm, quỹ đầu tư, quản lý tài sản… hoạt động trong TTTC thế nào và phần hoạt động ở Việt Nam và quốc tế ra sao cần được phân định rõ.

Theo Phó Thống đốc Dũng, sự phân định này, để phân biệt một định chế tài chính đang hoạt động theo quy định pháp luật hiện hành với chính sách vượt trội của TTTC. Theo đó, ở phương án thứ nhất, các định chế tài chính hoạt động trong TTTC cung ứng dịch vụ tương tự như bên ngoài thì áp dụng quy định pháp luật hiện hành; Ở phương án hai, các định chế tài chính trong TTTC hoạt động dưới một khung quy định chung của Nghị quyết Quốc hội. Trong đó, các định chế tài chính có thể giao dịch ngoại tệ tự do, trong khi pháp luật hiện hành không cho thực hiện việc đó bên ngoài Trung tâm.

Do đó, NHNN sẽ dự thảo xây dựng một Nghị định trình Chính phủ hướng dẫn Nghị quyết của Quốc hội về TTTC và sẽ có những thông tư hướng dẫn cụ thể chi tiết cho nhà đầu tư; Hướng xây dựng Nghị định phải đặt ra các quy định rất rõ ràng, từ khâu cấp phép hoạt động, tổ chức vận hành, tỷ lệ an toàn, thanh tra giám sát…