Nêu lên vấn đề cử tri đang quan tâm, bức xúc liên quan đến việc điều tra các vụ gian lận thi cử, ĐB Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) cho rằng, đây là việc xâm hại quyền lợi các em học sinh, người lợi dụng là người có chức vụ quyền hạn. Vì vậy, việc điều tra cần phải đặc biệt chú ý và khách quan không bỏ lọt tội phạm.
“Mặc dù không trái pháp luật nhưng hiện nay việc giao điều tra tại các địa phương là khác nhau. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, việc giao thẩm quyền điều tra như vậy có đảm bảo khách quan hay không? Cơ quan điều tra có chịu áp lực gì hay không. Trường hợp có dấu hiệu không khách quan, Bộ có phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao chuyển quyền điều tra vụ việc hay không?”, ĐB Cường nêu chất vấn.
 |
| ĐB Nguyễn Mạnh Cường (Quảng Bình) chất vấn |
Trả lời, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ, hiện nay cơ quan an ninh điều tra các tỉnh Sơn La, Hà Giang đang điều tra liên quan đến gian lận thi cử về Kỳ thi THPT quốc gia năm 2018. Kết quả điều tra đủ căn cứ kết luận hành vi về lạm dụng nhiệm vụ được giao thực hiện can thiệp, sửa chữa nâng điểm cho thí sinh với 214 thí sinh được nâng điểm trong kỳ thi vừa qua.
Vấn đề cần làm rõ là vi phạm của phụ huynh đưa tiền cho các bị can để nhờ nâng điểm. Cơ quan điều tra kết luận điều tra truy tố các bị can xác định rõ hành vi lợi dụng chức vụ nhiệm vụ được giao để can thiệp, nâng điểm cho thí sinh. Còn việc đưa tiền vẫn đang tiếp tục điều tra và sẽ công bố khi có kết luận điều tra.
Theo Bộ trưởng Tô Lâm, trong 3 vụ án nêu lên (vụ án gian lận thi cử ở Sơn La, Hà Giang, Hòa Bình) thì có 2 vụ án ở Sơn La, Hà Giang do công an địa phương thụ lý điều tra và Viện Kiểm sát địa phương kiểm sát điều tra theo đúng quy định của pháp luật. Do tính chất đặc biệt của vụ án nên Bộ Công an luôn quan tâm chỉ đạo, giám sát việc điều tra đúng pháp luật.
“Đến nay, chưa có dấu hiệu nào thể hiện cơ quan điều tra địa phương thiếu khách quan, để lọt người, lọt tội. Bộ Công an tiếp tục giám sát chặt chẽ, phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát địa phương thực hiện vấn đề này”, Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định.
Về thẩm quyền điều tra thuộc cơ quan điều tra của địa phương thực hiện, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, ở Hòa Bình, trước yêu cầu của tỉnh và nhận thấy đây là tội phạm mới cần thực hiện điều tra trực tiếp để rút kinh nghiệm thì Bộ Công an cùng với địa phương điều tra. Cơ quan điều tra của Bộ Công an điều tra thì có kiểm sát của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, còn cơ quan điều tra của công an tỉnh điều tra thì có sự kiểm sát của Viện Kiểm sát Nhân dân địa phương. Vì thế, không có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc điều tra vụ án liên quan đến kỳ thi vừa qua, Bộ trưởng Tô Lâm nêu rõ.
Thấy Bộ trưởng Tô Lâm chưa trả lời hết câu hỏi của ĐB, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhắc lại câu hỏi của đại biểu, tại sao ở 3 địa phương có gian lận thi thì 1 địa phương Bộ Công an làm còn 2 địa phương lại để công an tỉnh tự điều tra?
Bộ trưởng Tô Lâm lý giải, thẩm quyền điều tra các vụ việc này cơ bản thuộc công an địa phương. Còn với Hòa Bình, do có đề nghị của địa phương, của tỉnh uỷ, của công an tỉnh này và cũng nhận định đây là loại tội phạm mới xuất hiện trong năm nay, nên Bộ Công an vào cuộc để “làm điểm”. Còn các địa phương khác thì làm theo thẩm quyền điều tra của mình và Bộ Công an cũng kiểm soát để đảm bảo không có sự không khách quan khi xử lý vụ án tại các địa phương này.
Bộ Công an sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc tổ chức
Cùng một sự quan tâm đến vấn đề gian lận thi cử, ĐB Nguyễn Anh Trí (TP Hà Nội) dẫn Báo cáo của Chính phủ do Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình trình bày tại Quốc hội ở phiên khai mạc cho thấy quyết tâm của Chính phủ là kiên quyết không để xảy ra sai phạm và gian lận trong thi cử, nhân dân đồng tình và rất mong đợi điều đó. ĐB Trí (Hà Nội) chất vấn người đứng đầu Bộ Công an và cho biết, nếu được Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình cho biết những giải pháp căn cơ để đảm bảo cho quyết tâm này của Chính phủ thành công một cách bền vững.
 |
| ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) chất vấn |
Trả lời, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết giải pháp căn cơ, bền vững để bảo đảm các cuộc thi cử không có gian lận, bảo đảm sự công bằng đó là trách nhiệm chính thuộc về Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan có chức năng.
Còn về phía Bộ Công an sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Giáo dục và Đào tạo từ việc tổ chức các kỳ thi cho đến kỳ thi quốc gia thì đều có mối quan hệ thường xuyên để bảo đảm an ninh, trật tự. Trong đó có vấn đề về chống gian lận trong thi cử, kiểm soát các phương tiện, người vào thi bằng các biện pháp làm sao không để tình trạng gian lận thương mại xảy ra trong các cuộc thi.
Nêu cao trách nhiệm người đứng đầu, cán bộ công chức, đạo đức công vụ
Tiếp lời Bộ trưởng Bộ Công an, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cho biết, vụ gian lận thi cử tại kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an kiểm tra xác minh nếu có dấu hiệu vi phạm thì xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Hiện nay, Bộ công an đang tiếp tục điều tra xác minh để xử lý sai pham trong kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia 2018 tại một số địa phương.
Phó Thủ tướng cho biết, trong phiên họp gần đây, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia 2019 bảo đảm trung thực, khách quan tạo niềm tin cho phụ huynh, học sinh cả nước và đã đề ra một số giải pháp chấn chỉnh bảo đảm khách quan trung thực.
“Tôi muốn đi thẳng vào câu hỏi của đại biểu về giải pháp căn cơ. Chúng tôi thấy có chuyện có phụ huynh muốn cho con em thi đậu nên có hành động tiêu cực, cũng có người trong bộ máy ngành Giáo dục tiêu cực, quản lý nhà nước chưa được hết sức chặt chẽ nên để xảy ra sai sót, để một người lợi dụng dẫn đến hành vi tiêu cực”, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nói.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực, nguyên nhân trước hết là ý thức, trách nhiệm chung của xã hội, phụ huynh, học sinh, cán bộ công chức nhà nước. Trách nhiệm của thầy cô giáo làm thế nào để củng có nền tảng đạo đức xã hội, ý thức trách nhiệm sống trung thực, tôn trọng những giá trị đạo đức, xã hội, tôn trọng quyền lợi của người khác, không làm mất đi cơ hội của người khác.
“Đó là nhận thức chung của xã hội và nhận thức chung này phải được giáo dục ngay từ trong nhà trường, từ cấp mẫu giáo, các cấp học; trong các cơ quan nhà nước, trong hệ thống chính trị, bộ máy ngành giáo dục. Phụ huynh học sinh phải nhận thức điều này, có như vậy mới lên án các hành vi tiêu cực”, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nói.
Thứ hai là phải nêu cao trách nhiệm người đứng đầu, cán bộ công chức, đạo đức công vụ, trách nhiệm nhiệm quản lý nhà nước và điều hành công việc.
Thứ ba là củng cố quy chế thi cử chặt chẽ phối hợp các bộ ngành, các cơ quan chức năng trong tổ chức thi cử cho khác quan, nghiêm minh. Các các cơ quan cùng giám sát, xã hội cùng giám sát.
“Tất cả phải toàn diện. Nếu phát hiện vi phạm ở mức nào xử lý ở mức đó. Ở mức hành chính thì xử lý hành chính, nếu đến mức xử lý hình sự thì xử lý hình sự. Không làm oan cũng như không có vùng cấm”, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình khẳng định.
