 |
Siêu biến thể Omicron được cho là có khả năng lây nhiễm cao hơn. Ảnh: WHO
Theo Daily Mail (Anh), sự lây lan COVID-19 thường chỉ liên quan đến một chủng virus đột biến, nhưng trong một số trường hợp vô cùng hiếm gặp, hai chủng virus có thể tấn công con người cùng một lúc. Nếu 2 chủng virus cùng lây nhiễm vào một tế bào, chúng có thể hoán đổi DNA và kết hợp với nhau để tạo ra một phiên bản virus SARS-CoV-2 mới.
Tiến sĩ Paul Burton, Giám đốc Y tế của nhà sản xuất vaccine Moderna, cảnh báo số ca nhiễm biến chủng Omicron và Delta đang lưu hành ở Anh khiến kịch bàn này có khả năng xảy ra cao hơn. Ông nói với các nghị sĩ trong Ủy ban Khoa học và Công nghệ rằng “chắc chắn” virus có thể hoán đổi gien và kích hoạt một biến thể thậm chí còn nguy hiểm hơn.
Quy trình này được các nhà khoa học gọi là “sự kiện tái tổ hợp”, có thể xảy ra nhưng cần có điều kiện cụ thể và sự trùng hợp của hầu hết các tình huống không thể kiểm soát được.
Chỉ có 3 biến thể COVID-19 được tạo ra bởi virus hoán đổi gien từng được ghi nhận. Thay vào đó, virus chủ yếu dựa vào các đột biến ngẫu nhiên để tạo ra nhiều biến thể hơn. Khi chủng Delta cạnh tranh với Alpha thông qua quy trình này, một biến thể mới đã không được kích hoạt.
Omicron đã trở thành biến thể chiếm ưu thế ở London chỉ hai tuần sau khi được phát hiện tại quốc gia này. Các chuyên gia dự đoán nó sẽ trở thành chủng chính vào năm tới.
“Trước đó, đã có một số bài báo xuất bản từ Nam Phi về những người bị suy giảm miễn dịch có thể chứa cả hai loại virus. Điều này cũng có thể xảy ra ở Anh, đặc biệt là với số lượng ca nhiễm mà chúng tôi đang chứng kiến”, ông Burton nói và cho biết điều này “chắc chắn có thể” dẫn đến một biến thể nguy hiểm hơn.
 |
Tiến sĩ Paul Burton, Giám đốc y tế của Moderna, cảnh báo về một siêu biến thể mới. Ảnh: Daily Mail
Các nhà khoa học cho biết phần lớn các khu vực đều có biến chủng thống trị, song việc bị nhiễm hai biến thể cùng một lúc là điều khó xảy ra. Đối với những người khỏe mạnh, các nhà khoa học ước tính rằng chỉ có khoảng 2 tuần để cơ thể phát triển khả năng miễn dịch và loại bỏ thành công biến thể virus đầu tiên trước khi kích hoạt một biến thể mới.
Tuy nhiên, các đợt bùng phát lớn và không được kiểm soát như ở Anh và Mỹ vào mùa đông năm ngoái sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra “sự kiện tái tổ hợp” đơn giản vì số lượng ca nhiễm cao hơn.
Các nhà khoa học cho rằng 2 biến thể virus có thể hoán đổi gien, nhưng điều đó rất khó có khả năng xảy ra. Đã có 3 biến thể virus được tạo ra bởi sự kết hợp của 2 biến thể khác nhau, nhưng chưa có trường hợp nào dẫn đến một đợt bùng phát dịch lớn, hoặc một biến thể mới nguy hiểm hơn xuất hiện.
Trong một trường hợp, sự kiện tái tổ hợp đã xảy ra ở Anh khi biến thể Alpha hợp nhất với B.1.177, biến thể xuất hiện lần đầu ở Tây Ban Nha, vào cuối tháng 1. Đã có 44 trường hợp nhiễm biến thể này trước khi nó biến mất.
Các nhà khoa học ở California cũng cho biết họ đã xác định được một biến thể tái tổ hợp khác vào đầu tháng 2, khi chủng Kent kết hợp với chủng B.1.429, được phát hiện lần đầu tiên trong khu vực. Chủng mới này cũng gây ra rất ít ca nhiễm và nhanh chóng biến mất.
Virus chủ yếu dựa vào các đột biến ngẫu nhiên để phát triển các biến thể mới. Điều này xảy ra khi virus tạo ra các bản sao của chính nó và các lỗi trong gien. Trong hầu hết các trường hợp, những đột biến này là vô hại, nhưng đôi khi chúng có thể tạo ra một chủng virus dễ lây lan hơn hoặc có khả năng lẩn tránh vaccine cao hơn.
Cho đến nay, Anh hiện ghi nhận 4.713 trường hợp nhiễm biến thể Omicron và biến thể này chiếm khoảng 1/5 ca mắc COVID-19 trên toàn quốc.
Giới khoa học cho rằng biến thể Omicron xuất hiện trong một đợt lây nhiễm kéo dài ở một người bị suy giảm miễn dịch. Điều này cho phép virus đột biến nhiều lần để tự “huấn luyện” nhằm lây nhiễm sang người và né được khả năng miễn dịch trước đó.
