Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), mặc dù trong hai tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, với tổng kim ngạch đạt 1,423 tỷ USD, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, ngành hải sản Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn từ các quy định mới của Mỹ và EU, đặc biệt là Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú ở Biển (MMPA).
Đạo luật MMPA của Mỹ yêu cầu các quốc gia xuất khẩu hải sản phải chứng minh quy trình đánh bắt không gây hại đến động vật biển và đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý tương đương với Mỹ. Mới đây, Mỹ cũng đã thông báo không công nhận Việt Nam đạt tiêu chuẩn tương đương, làm gia tăng nguy cơ cấm nhập khẩu nhiều loài hải sản từ ngày 1/1/2026 nếu Việt Nam không có động thái điều chỉnh kịp thời.
Bên cạnh MMPA, quy định chống đánh bắt bất hợp pháp (IUU) của EU tiếp tục là rào cản lớn đối với thủy sản khai thác, trong đó có cá ngừ.
Thêm vào đó, theo VASEP nghị định 37/2024 của Việt Nam quy định kích thước tối thiểu cá ngừ vằn 0,5m đang gây khó khăn cho doanh nghiệp và ngư dân trong việc đảm bảo nguồn nguyên liệu.
Ngoài cá ngừ, các sản phẩm khai thác khác như mực, bạch tuộc, cua ghẹ cũng chịu áp lực từ các tiêu chuẩn kiểm soát nguồn gốc ngày càng khắt khe của Mỹ và EU.
VASEP cho rằng, nếu không đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc đầy đủ, các mặt hàng này có nguy cơ bị từ chối nhập khẩu, ảnh hưởng lớn đến kim ngạch xuất khẩu.
"Trước tình hình này, cần có sự vào cuộc quyết liệt từ các cơ quan chức năng để hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường giám sát và hỗ trợ ngư dân tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, nhằm bảo vệ thị trường xuất khẩu và duy trì sự tăng trưởng của ngành thủy sản Việt Nam" - VASEP khuyến nghị.