Bảo đảm quyền của trẻ em đi cai nghiện bắt buộc

Trình bày một số nội dung lớn xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về việc cai nghiện ma túy đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi (Điều 40).

Thảo luận về nội dung này, các đại biểu đồng tình với quan điểm người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi là đối tượng cần được ưu tiên bảo vệ và biện pháp phải khác so với đối tượng từ 18 tuổi trở lên, đó là quan điểm mang tính nhân văn của Nhà nước ta. Đặc biệt, nhiều ý kiến cho rằng, trong Luật cần thiết có một điều riêng về nội dung này, song cần thống nhất với các luật khác để bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho trẻ em, đặc biệt là về quyền con người, quyền trẻ em theo Công ước Liên hợp quốc về Quyền trẻ em.

Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, trẻ từ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi còn đang trong độ tuổi đi học, vui chơi nên việc đưa vào cơ sở cai nghiện cần được tính toán kỹ xem nếu đưa vào thì việc bảo đảm học tập như thế nào. “Đây là vấn đề chúng tôi băn khoăn nhất trong quá trình soạn thảo Luật”, Thượng tướng Lê Quý Vương cho biết.

Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh đồng tình với quy định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đi cai nghiện bắt buộc, song cần bố trí khu riêng cho đối tượng này. Đại biểu đề xuất trong Luật nên ghi rõ: “Cơ sở cai nghiện ma túy công lập có trách nhiệm bảo đảm lợi ích tốt nhất cho trẻ em đối với người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi trong thời gian cai nghiện bắt buộc”.

Phân tích về tính nguy hiểm của người nghiện ma túy khi họ lên cơn nghiện, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, việc quy định quyền của người bị đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và người đại diện hợp pháp của họ được đọc hồ sơ và ghi chép nội dung trong thời hạn 3 ngày là quá dài. 

Cùng với đó, quy định về thời hạn 1 ngày chuyển hồ sơ tới trưởng phòng Phòng Lao động-Thương binh và Xã hội, thời hạn 2 ngày để trưởng phòng Phòng Lao động-Thương binh và Xã hội chuyển hồ sơ sang TAND cấp huyện hoặc chuyển lại cơ quan lập hồ sơ đề nghị bổ sung nếu hồ sơ chưa đầy đủ… có thể dẫn tới tình trạng ùn tắc hồ sơ. 

Trên cơ sở này, ông Nguyễn Hạnh Phúc đề nghị giảm bớt thủ tục rườm rà trong việc đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Kết luận nội dung trên, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh, UBTVQH nhất trí cao với việc có một điều quy định riêng về việc đưa trẻ em từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đi cai nghiện ở cơ sở bắt buộc. Tuy nhiên, cần chỉnh lý cho thống nhất với các luật khác; bảo đảm quyền con người, quyền trẻ em theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.

Về thủ tục đưa người đi cai nghiện ở cơ sở bắt buộc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị, trong các nghị định quy định chi tiết thi hành Luật cần quy định rõ thời gian, thời hạn và thủ tục nhanh gọn, không áp dụng thủ tục tố tụng rườm rà quá mức để vừa bảo đảm đúng trình tự, vừa bảo đảm tính kịp thời. Đồng thời, các văn bản hướng dẫn cũng cần quy định rõ về trách nhiệm của gia đình, xã hội, cơ quan, tổ chức.

Về hiệu lực, UBTVQH thống nhất đề xuất thời điểm có hiệu lực của luật khi được thông qua là từ ngày 1/1/2022.