Trước đó, tại Văn bản 3499/UBND-KT ngày 12/9/2022, kèm theo Báo cáo 419/BC-UBND ngày 12/9/2022, UBND Sơn La đề xuất Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) báo cáo Thủ tướng xem xét ủy quyền giao cho UBND tỉnh này thực hiện nhiệm vụ đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đoạn tuyến thuộc địa bàn tỉnh Sơn La theo hình thức đầu tư công bảo đảm phù hợp nguồn vốn dự kiến trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.
Đã có nhiều dự án UBND tỉnh là cơ quan chủ quản
Về cơ sở thực tiễn giao UBND cấp tỉnh là cơ quan chủ quản (cấp quyết định chủ trương đầu tư, dự án đầu tư và triển khai đầu tư), sau khi nghiên cứu, Bộ GTVT cho biết: Trong thời gian qua, để tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện các dự án quan trọng, cấp bách, trên cơ sở đề xuất của địa phương, đã có một số dự án giao thông đường bộ là các tuyến cao tốc, công trình trên tuyến cao tốc được Thủ tướng giao UBND cấp tỉnh là cấp quyết định chủ trương đầu tư, quyết định dự án đầu tư, triển khai thực hiện sử dụng vốn đầu tư công.
Ví dụ, dự án cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ kết nối cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Trước đây dự án được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư theo hình thức BOT, giao UBND Tuyên Quang là cơ quan thẩm quyền. Dự án không triển khai được theo hình thức hợp đồng BOT và Thủ tướng đã quyết định chuyển đổi dự án sang hình thức đầu tư công, sử dụng vốn ngân sách địa phương và ngân sách Trung ương, giao UBND Tuyên Quang là cấp quyết định điều chỉnh đầu tư dự án.
Còn có thể kể đến dự án đầu tư mở rộng cầu Như Nguyệt trên tuyến cao tốc Hà Nội – Bắc Giang, được đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, đưa vào khai thác 2016. Cầu có khổ cầu (15m) hẹp hơn khổ đường (24m). Tại Văn bản 1390/TTg-CN ngày 18/10/2021, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã có ý kiến “đồng ý nguyên tắc giao UBND Bắc Giang thực hiện đầu tư xây dựng mở rộng cầu Như Nguyệt bằng vốn ngân sách địa phương”. Cầu hiện đã được Bắc Giang quyết định đầu tư dự án, triển khai thi công, dự kiến hoàn thành 2023.
Bộ GTVT cũng đưa ra căn cứ Thủ tướng đã ban hành Quyết định 17/2022/QĐ-TTg ngày 28/7/2022 phân cấp thực hiện một số dự án, dự án thành phần đầu tư các đoạn tuyến cao tốc trong chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội dựa trên căn cứ pháp lý Nghị quyết 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội cho phép Thủ tướng quyết định phân cấp cho UBND cấp tỉnh là cơ quan chủ quản đầu tư các tuyến cao tốc thuộc chương trình.
Phù hợp nguồn vốn đã bố trí
Theo tìm hiểu, trước đây, căn cứ năng lực và điều kiện cụ thể của địa phương, UBND Sơn La được Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư dự án cao tốc Hòa Bình – Mộc Châu theo phương thức đối tác công - tư, giao UBND Sơn La là cơ quan có thẩm quyền. Nhưng dự án không triển khai được do Luật PPP ban hành không còn hình thức hợp đồng BT nên Thủ tướng đã quyết định dừng triển khai dự án.
Để tiếp tục triển khai dự án, tại Thông báo 176/TB-VPCP ngày 17/6/2022 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng đã kết luận: “Đồng ý về nguyên tắc với đề nghị của tỉnh về việc đầu tư đoạn tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu thuộc địa phận Sơn La theo hình thức đầu tư công và giao UBND Sơn La là cơ quan chủ quản dự án theo các quy định hiện hành”.
Từ những cơ sở trên, Bộ GTVT cho rằng, đến thời điểm hiện nay, UBND Sơn La đã được Thủ tướng giao 100 tỷ đồng kế hoạch vốn 2019 tại Quyết định 107/QĐ-TTg ngày 31/12/2019 về bổ sung vốn dự phòng ngân sách Trung ương và đã dự kiến 1.700 tỷ đồng vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn bố trí cho địa phương để triển khai đầu tư dự án tại Văn bản 419/TTg-KTTH ngày 2/4/2021. HĐND Sơn La cũng đã thông qua Nghị quyết bố trí 1.990 tỷ bố trí vốn ngân sách địa phương cho dự án tại Nghị quyết 80/NQ-HĐND ngày 10/5/2022 và số 89/NQ-HĐND ngày 29/6/2022.
“Vì vậy, việc giao UBND Sơn La là quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, tổ chức thực hiện là phù hợp với chỉ đạo của Thủ tướng tại Thông báo 176/TB-VPCP ngày 17/6/2022, phù hợp nguồn vốn đã bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Sơn La tại các văn bản trên.
Theo Bộ GTVT, trường hợp được chấp thuận, đề nghị UBND Sơn La hoàn chỉnh trình cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án và triển khai dự án bảo đảm phù hợp pháp luật về đầu tư, đầu tư công, ngân sách Nhà nước; thống nhất với UBND tỉnh Hòa Bình về điểm kết nối với đoạn tuyển cao tốc qua địa bàn Hòa Bình, bảo đảm kết nối thông suốt từ Hòa Bình lên Sơn La.
Đồng thời phân tích, lựa chọn quy mô đầu tư dự án bảo đảm thuận lợi mở rộng đầu tư theo quy mô quy hoạch, trong đó nghiên cứu so sánh các phương án đầu tư (phương án đầu tư theo quy mô quy hoạch; phương án đầu tư với quy mô phân kỳ, thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy mô quy hoạch) để lựa chọn phương án bảo đảm kinh tế - kỹ thuật, phù hợp nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương, khả năng cân đổi nguồn lực, bảo đảm hiệu quả đầu tư, giải pháp thiết kế bảo đảm tận dụng tối đa các công trình đã đầu tư khi mở rộng tuyến đường.