Chỉ giữ nguyên 4 sở
Trong dự thảo, Bộ Nội vụ đề xuất, đối với 17 sở đang tổ chức thống nhất trong cả nước hiện nay được chia thành 3 nhóm. Nhóm 1 là các sở được tổ chức thống nhất trên phạm vi cả nước, nhằm bảo đảm giữ ổn định và phát huy hiệu quả của mô hình tổ chức sở quản lý đa ngành, đa lĩnh vực hoặc sở tham mưu quản lý chuyên ngành chuyên sâu có tính ổn định cao. Nhóm này gồm 4 sở: Tư pháp; Tài nguyên và Môi trường; Lao động – Thương binh và Xã hội; Y tế.
Nhóm 2 là các sở được quy định theo hướng giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định giữ ổn định hoặc hợp nhất, gồm 10 sở: Kế hoạch và Đầu tư; Tài chính; Giao thông vận tải; Xây dựng; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Công Thương; Giáo dục và Đào tạo; Khoa học và Công nghệ; Văn hóa, Thể thao và Du lịch (hoặc Văn hóa, Thể thao); Thông tin và Truyền thông.
Nhóm 3, các sở giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định giữ ổn định hoặc thực hiện thí điểm hợp nhất theo Nghị quyết 18-NQ/TW và Nghị quyết 56/2017/QH14, gồm: Sở Nội vụ (thí điểm hợp nhất với Ban Tổ chức); Thanh tra tỉnh (thí điểm hợp nhất với Ủy ban Kiểm tra); Văn phòng UBND cấp tỉnh (thí điểm hợp nhất với Văn phòng Đoàn Đại biểu Quốc hội và Văn phòng Hội đồng nhân dân cấp tỉnh).
Đối với 4 sở đặc thù, chuyên ngành, không được tổ chức thống nhất giữa các địa phương gồm: Sở Quy hoạch – Kiến trúc thuộc UBND thành phố Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh và 3 sở do Chính phủ quy định tiêu chí thành lập (Ban Dân tộc, Sở Ngoại vụ, Sở Du lịch), Bộ Nội vụ đề xuất Chính phủ giao UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định giữ ổn định hoặc sáp nhập; thành lập hoặc không thành lập (kể cả khi đáp ứng đủ các tiêu chí thành lập).
Hợp nhất trên cơ sở nào?
Theo quan điểm của Bộ Nội vụ, Sở Kế hoạch và Đầu tư hợp nhất với Sở Tài chính (tên gọi là Sở Tài chính – Kế hoạch) vì hai đơn vị này có mối quan hệ liên thông với nhau, việc hợp nhất sẽ tạo điều kiện cho việc tham mưu giúp UBND tỉnh quản lý hiệu quả hơn, hạn chế tối đa sự giao thoa về nhiệm vụ giữa hai sở này kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ Chính phủ.
Sở Giao thông vận tải hợp nhất với Sở Xây dựng (tên gọi là Sở Giao thông vận tải – Xây dựng) vì việc hình thành và phát triển các không gian đô thị hiện đại không thể tách rời giữa quy hoạch xây dựng đô thị với quy hoạch hạ tầng giao thông, nhất là khi Chính phủ đang chỉ đạo đẩy mạnh triển khai các dự án theo các hình thức đầu tư công – tư (BTO, BOT, BT, PPP…) luôn đòi hỏi có sự gắn kết giữa quy hoạch phát triển giao thông với đô thị. Vì vậy, việc hình thành một cơ quan quản lý thống nhất hai lĩnh vực này sẽ bảo đảm nâng cao tính hiệu quả, khắc phục những bất cập, chồng chéo, thiếu đồng bộ trong quản lý hạ tầng đô thị (xây dựng nhà, cấp, thoát nước đô thị thuộc ngành xây dựng) và hạ tầng giao thông (xây dựng đường thuộc ngành giao thông).
Cũng theo dự thảo, sẽ xem xét hợp nhất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Sở Công Thương, với tên gọi Sở Công nghiệp, Nông nghiệp và Thương mại, do ở một số địa phương, qua quá trình đô thị hóa và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng về công nghiệp và dịch vụ thì yêu cầu quản lý nhà nước về nông nghiệp và phát triển nông thôn so với các ngành khác là không lớn.
Sở Thông tin và Truyền thông được hợp nhất với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (hoặc Sở Văn hóa, Thể thao), với tên gọi Sở Văn hóa, Thông tin, Thể thao và Du lịch hoặc Sở Văn hóa, Thông tin và Thể thao, do ở một số tỉnh có địa bàn nhỏ, yêu cầu quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông không lớn nên không cần duy trì 1 Sở tham mưu chuyên trách về lĩnh vực này.
Sở Khoa học và Công nghệ được đề xuất hợp nhất với Sở Giáo dục và Đào tạo (có tên gọi Sở Giáo dục và Khoa học, Công nghệ) với quan điểm rằng, lĩnh vực khoa học và công nghệ có liên quan mật thiết với việc nghiên cứu và ứng dụng, nói cách khác là khoa học và công nghệ là nghiên cứu để đưa ra kết quả tối ưu, áp dụng và phục vụ đời sống xã hội. Bộ Nội vụ cho rằng, lĩnh vực này tương đồng với lĩnh vực giáo dục và đào tạo nói chung và đến một thời điểm thích hợp, cần thiết phải hợp nhất, để thống nhất giao cho một cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về giáo dục, đào tạo và khoa học công nghệ.
Sau khi đưa ra 3 phương án, Bộ Nội vụ đề xuất chọn phương án 1, tức là sau khi thực hiện việc hợp nhất, sáp nhập, thành lập hoặc không thành lập, sẽ còn không quá 20 sở đối với tp Hà Nội và tp Hồ Chí Minh, không quá 19 sở đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I, không quá 18 sở đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh loại II, không quá 17 sở đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh loại III. Theo phương án này, Bộ Nội vụ tính toán giảm tối thiểu 46 sở tại 34 tỉnh, thành phố. Như vậy, bảo đảm sự ổn định các tổ chức sở hiện có, không có nhiều xáo trộn. Tuy nhiên, có 4 tỉnh có số lượng sở hiện tại ít hơn so với quy định khung của Chính phủ, có 20 tỉnh có số lượng sở bằng với số sở theo quy định khung của Chính phủ, theo đó, việc sắp xếp các cơ quan chuyên môn theo phương án này chưa thực sự bảo đảm yêu cầu tinh gọn tổ chức cơ quan chuyên môn ở địa phương.
