Tại buổi chất vấn, đại biểu Quốc hội Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) đề nghị Bộ trưởng đưa giải pháp: “Dư luận cử tri nêu việc đấu giá đất ở nhiều nơi có hiện tượng bắt tay ngầm, có nhiều trường hợp nhà đầu tư trả giá trên trời rồi âm thầm bỏ cọc, kết quả trúng đấu giá cao ngất ngưởng gấp nhiều so với giá khởi điểm, điển hình như vụ đấu giá đất ở Khu đô thị Thủ Thiêm vừa qua. Điều đó làm nhiễu loạn thị trường đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao tạo ra sốt đất ảo, thiết lập mặt bằng giá đất mới khiến quá trình giải phóng mặt bằng triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, gây mất trật tự, an ninh xã hội, đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để khắc phục tình trạng nêu trên?”.
Trả lời, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, hạn chế của việc đấu giá đất, đặc biệt trong thời gian vừa qua, đã nổi lên không chỉ có thổi giá mà thực tế còn có cả dìm giá, “quân xanh, quân đỏ”. Điều đó gây bức xúc dư luận và ảnh hưởng hết sức nghiêm trọng làm biến động thị trường bất động sản; làm thất thoát tài sản của Nhà nước; thổi giá lên cao, tạo ra một mặt bằng giá mới ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống kinh tế.
“Và nếu nói sâu hơn nữa thì việc thổi giá lên đằng sau đấy còn rất nhiều hệ lụy. Đặc biệt là các ngân hàng khi những giá ảo đó nhưng có thể thế chấp để rút tiền ngân hàng lại là thực. Điều này sẽ làm mất an ninh tiền tệ”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.
Theo ông, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã có đánh giá, nghiên cứu kỹ lưỡng và có những nghiên cứu cả những góp ý của các hội, hiệp hội bất động sản.
Qua đó, về góc độ pháp luật, đấu giá đất đang được điều chỉnh bởi các luật khác nhau như Luật Đấu giá tài sản, Luật Đất đai, các quy định liên quan đến về tài chính, thuế,… và trong đó thì có một vướng mắc là các quy định thiếu cụ thể. Đặc biệt, khi một loại tài sản có giá trị về tài nguyên khác biệt như là đất đai thì không thể so sánh như một vật thể giá trị khác.
Vì vậy, cần phải có phương pháp, trình tự để đấu giá đối với tài sản đất đai, phải có phương pháp khác hơn, chắc chắn hơn. Về góc độ Luật Đất đai thì mới quy định về điều kiện các doanh nghiệp tham gia đấu giá, nhưng chưa cụ thể, nhất là vấn đề thể hiện năng lực của doanh nghiệp...
Đại biểu Tạ Văn Hạ tranh luận, vụ trúng đấu giá rồi bỏ cọc đã được đại biểu vừa nêu rất cụ thể thì qua kiểm tra, giám sát đối với vụ việc cụ thể này là như thế nào, có hay không việc thổi giá lên để nâng giá trị cổ phiếu, đánh bóng giá trị tài sản, làm sạch bản tài chính của doanh nghiệp… Thực tế cho thấy, sau vụ đấu giá thì việc sốt đất có thật nhưng đó có phải là sốt ảo không. Đại biểu Hạ cũng nêu quan điểm về hình sự hóa: Nếu chứng minh có lũng đoạn, âm mưu lừa đảo, tăng giá trị đất để vay thế chấp, có dấu hiệu qua mặt nền kinh tế của đất nước thì sao không xử lý hình sự được?
Giải đáp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà thông tin: Chính phủ đã có chỉ đạo về vụ việc Thủ Thiêm, đang giao cho các cơ quan có trách nhiệm làm rõ vụ việc là do điểm yếu của pháp luật – phần này Bộ đã có báo cáo về các quy định pháp luật liên quan. Chẳng hạn, về thuế, sẽ không coi đây là hợp đồng mang tính trách nhiệm nữa mà sẽ ràng buộc khi ký hợp đồng xong là phải trả tiền, thời gian trả tiền không phải là 90 ngày mà có thể chỉ là 10 ngày để không có thời gian làm đảo lộn thị trường, lợi dụng trục lợi.
Hay tiền đặt cọc, hiện mới quy định đặt 5-10%, đối với đất từ 20 hecta sẽ xem xét khi đưa giá lên bao nhiêu là phải có tiền sẵn và phải được các cơ quan chức năng chứng minh. Còn việc lợi dụng, đánh bóng… thì cơ quan điều tra sẽ điều tra, kết luận.