Cấm vợ chồng, anh chị em ruột tham gia đấu giá cùng một tài sản

Đầu phiên họp chiều 27/6, với 100% đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản.

Trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua Luật, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, về đăng ký tham gia đấu giá (Điều 38), một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định tại khoản 4 Điều 38 về việc hạn chế cha, mẹ, vợ, chồng, con, anh ruột, chị ruột, em ruột đăng ký tham gia đấu giá; cần có cơ chế để thực hiện bảo đảm tính khả thi trong thực tế, cũng như bảo đảm quyền của cá nhân khi tham gia đấu giá.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng chuyển quy định tại điểm e khoản 4 Điều 38 về các trường hợp không được đăng ký tham gia đấu giá sang điểm d2, d3 khoản 5 Điều 9 về các hành vi bị nghiêm cấm để có cơ sở xử lý khi phát hiện vi phạm (hậu kiểm).

Đồng thời, thu hẹp phạm vi đối tượng bị cấm tham gia đấu giá theo hướng chỉ cấm đối với vợ, chồng, anh ruột, chị ruột, em ruột tham gia phiên đấu giá đối với cùng một tài sản để bảo đảm phù hợp với thực tiễn xảy ra trong thời gian qua.

Về tiền đặt trước và xử lý tiền đặt trước (Điều 39), có ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định tiền đặt trước khi đấu giá quyền sử dụng đất tại điểm b khoản 1a Điều 39 để phù hợp với quy định tại điểm c khoản 3 Điều 1 của Nghị định số 10/2023/NĐ-CP ngày 03/4/2023 của Chính phủ.

Về việc này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, việc quy định cứng mức tiền đặt trước 20% như quy định tại Nghị định số 10/2023/NĐ-CP hiện nay đang bộc lộ hạn chế, vướng mắc. Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 7 Điều 125 của Luật Đất đai năm 2024, trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản. Vì vậy, quy định về tiền đặt trước thuộc trình tự, thủ tục đấu giá nên phải tuân thủ theo quy định của Luật Đấu giá tài sản.

Có ý kiến cho rằng, quy định tại khoản 4 Điều 39 (khoản 25 Điều 1 của dự thảo Luật) về trả lại khoản tiền đặt trước và thanh toán tiền lãi (nếu có) khi người tham gia đấu giá không đủ điều kiện tham gia đấu giá hoặc không trúng đấu giá là rất phức tạp, nhất là đối với tài sản có giá trị nhỏ.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc quy định trả lãi tiền đặt trước như dự thảo Luật là kế thừa quy định của Luật hiện hành về thanh toán tiền lãi (nếu có) để bảo đảm quyền lợi của người tham gia đấu giá, phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 280 của Bộ luật Dân sự về “Nghĩa vụ trả tiền bao gồm cả tiền lãi trên nợ gốc, trừ trường hợp có thoả thuận khác”.

Về xử lý vi phạm đối với người trúng đấu giá không nộp tiền trúng đấu giá (Điều 70), có ý kiến đề nghị nghiên cứu chế tài xử lý vi phạm đối với người trúng đấu giá mà không nộp tiền trúng đấu giá đối với các loại tài sản khác ngoài quyền sử dụng đất và quyền khai thác khoáng sản.

Có ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 70 theo hướng người trúng đấu giá phải thanh toán khoản tiền chênh lệch giữa kết quả đấu giá và tiền trúng đấu giá theo kết quả đấu giá được tổ chức lại liền kề sau đó, nếu tiền trúng đấu giá theo kết quả đấu giá lại thấp hơn.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo Luật chỉ quy định chế tài xử lý đối với trường hợp người trúng đấu giá quyền sử dụng đất, quyền khai thác khoáng sản vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá vì đây là 2 loại tài sản đặc thù, có giá trị lớn, ảnh hưởng lớn đến thị trường bất động sản, chứng khoán, giá cả vật liệu xây dựng…

Do đó, việc bổ sung quy định cấm người trúng đấu giá đối với những tài sản này tham gia đấu giá trong thời hạn nhất định tùy theo tính chất, mức độ vi phạm nhằm ngăn chặn các hành vi tiêu cực, gây lũng đoạn thị trường, ngăn chặn tình trạng bỏ cọc hoặc thổi phồng giá trị tài sản để trục lợi trong đấu giá tài sản.

Đề xuất của đại biểu Quốc hội về việc “người trúng đấu giá phải thanh toán khoản tiền chênh lệch giữa kết quả đấu giá và tiền trúng đấu giá theo kết quả đấu giá được tổ chức lại liền kề sau đó, nếu tiền trúng đấu giá theo kết quả đấu giá lại thấp hơn” là xác đáng. Tuy nhiên, việc bảo đảm tính khả thi khi áp dụng cần phải được nghiên cứu, đánh giá. Do đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu để có cơ sở tiếp thu khi sửa đổi toàn diện Luật Đấu giá tài sản.