Theo PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An, nguyên Trưởng khoa Tai- Mũi- Họng trẻ em (Bệnh viện Tai- Mũi- Họng Trung ương), Giám đốc Bệnh viện Đa khoa An Việt, viêm tai giữa là bệnh rất thường gặp ở trẻ em. Nghiên cứu cắt ngang cho thấy, ở lứa tuổi trẻ dưới 5 tuổi, tỷ lệ trẻ viêm tai giữa lên tới 16-20%. Vào mùa đông, tỷ lệ này còn lên tới 25%.
Lý do là giai đoạn dưới 5 tuổi, các em đang hình thành và phát triển hệ thống miễn dịch, tổ chức VA của trẻ bị viêm nhiễm nhiều (dân gian hay gọi là nhiễm khuẩn hô hấp trên). Trẻ dễ tái diễn tình trạng viêm VA, sau đó biến chứng vào viêm tai giữa. "Tại Bệnh viện Đa khoa An Việt, số trẻ mắc viêm tai giữa chiếm 50% tổng bệnh nhi đến khám.", bà Hoài An chia sẻ.
Dù là bệnh dễ gặp, dễ điều trị nhưng nếu không can thiệp kịp thời, viêm tai giữa cấp có thể gây nhiều biến chứng mà liệt mặt ngoại biên do tổn thương dây thần kinh số VII là một trong số đó. “Khoảng 2% số trẻ bị viêm tai cấp giữa mắc biến chứng này” - PGS.TS Hoài An nói - “Người lớn liệt mặt do vô căn, trúng gió, co thắt mạch, virus xâm nhập, zona, còn trẻ em thì liệt mặt thường xuất phát từ viêm tai giữa. Với bác sĩ có kinh nghiệm, khi gặp trường hợp trẻ liệt mặt thì phải kiểm tra tai ngay. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết, có khi lại đi kiểm tra dây thần kinh”.
Với những trẻ bụ bẫm, sức đề kháng mạnh, trẻ bị viêm tai giữa biến chứng biểu hiện khá rầm rộ bằng các triệu chứng như sốt cao, quấy khóc, vỡ ào mủ ra ngoài cửa tai kèm máu. Còn những bé còi xương, suy dinh dưỡng thì lại không biểu hiện rõ rệt như thế. Do đó, các trường hợp này hay bị bỏ sót.
 |
Mỗi tháng Bệnh viện Tai - Mũi - Họng Trung ương tiếp nhận hàng ngàn bệnh nhân là trẻ em bị viêm tai giữa. Điều đáng lưu ý là không chỉ số ca trẻ từ 2-5 tuổi nhập viện vì viêm tai giữa tăng, mà số trẻ bị biến chứng nặng vì bệnh này cũng gia tăng. Theo BS Nguyễn Tuấn Như, Phó Trưởng khoa Tai – Mũi - Họng (Bệnh viện Nhi Đồng 1), mỗi năm Bệnh viện tiếp nhận khoảng 1.800-2.000 ca viêm tai giữa, với 60 ca biến chứng nặng vì bệnh này, gấp 6 lần so với cách đây 5 năm.
Ngoài biến chứng tại chỗ, viêm xương chũm, thủng màng nhĩ hay biến chứng gây liệt mặt, trẻ mắc viêm tai giữa cấp nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời có thể bị viêm màng não. Trẻ thường nhập viện với triệu chứng sốt cao, đau đầu, cứng gáy, co giật, nôn trớ. Ngoài ra, một biến chứng nguy hiểm khác dễ bị bỏ sót là trẻ bị tiêu chảy do viêm tai giữa.
Một biến chứng khác của trẻ bị viêm tai giữa cấp nếu không được điều trị dứt điểm là bé dễ bị giảm thính lực. Về nguyên lý, hệ thống xương con trong hòm nhĩ em bé đáng lẽ ra phải nằm trong hệ thống khí, được di chuyển để dẫn truyền âm thanh từ màng nhĩ vào tai trong, nay lại bị ngâm trong mủ kéo dài thành một khối thì tương lai xa bé sẽ bị xơ nhĩ, mất thính lực, khó hồi phục.
PGS.TS Hoài An cho biết, viêm tai giữa cấp là bệnh tái diễn nhiều lần nếu không được điều trị đúng phác đồ, quy trình. Có những bé tháng nào cũng bị, có bé 10 lần khám là 10 đơn thuốc, mỗi đợt điều trị lại 3-5 đợt kháng sinh… Không ít trường hợp trẻ tái diễn viêm tai giữa liên tục mà bố mẹ không cho điều trị dứt điểm bằng cách để bác sĩ can thiệp chích nhĩ, đặt ống thông khí, nạo VA.
PGS.TS Nguyễn Thị Hoài An chia sẻ: “Khi trẻ hay bị viêm VA, giữa cơ thể và vi khuẩn, thuốc kháng sinh hình thành màng bao bọc, tạo thành “lô cốt” vững chắc bảo vệ vi khuẩn nằm trong tổ chức VA mà không một kháng sinh nào tới diệt được. Khi vi khuẩn đã kháng kháng sinh, không diệt được tại tổ chức VA thì lập tức biến chứng vào tai. 100% các trường hợp viêm tai giữa cấp nhiễm bởi vi khuẩn kháng kháng sinh. Nếu không điều trị được gốc rễ là nạo VA thì VA là nguồn vi khuẩn tấn công tai giữa. Do đó, tình trạng viêm tai giữa ở nhiều trẻ vẫn tiếp tục tái diễn”.
