Số thu cao, ít nợ đọng
Tại Lâm Đồng, chi trả dịch vụ môi trường rừng được thực hiện từ khi triển khai thí điểm năm 2009 (theo Quyết định 380/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ) và đến nay đã thực hiện liên tục gần 15 năm.
Với mục đích cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về xã hội hóa công tác bảo vệ và phát triển rừng, huy động các nguồn lực khác nhằm giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước để tăng cường đầu tư vào ngành Lâm nghiệp thì kết quả thực hiện chi trả trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã phần nào chứng minh được mục đích và ý nghĩa này.
 |
Trụ sở Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Lâm Đồng (08 Trần Hưng Đạo- Phường 3- TP Đà Lạt- Lâm Đồng). |
Theo thống kê của Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Lâm Đồng, tính đến năm 2022, tổng số tiền dịch vụ môi trường rừng thu được trên địa bàn tỉnh là 2.983 tỷ đồng (riêng năm 2022 thu được: 437,9 tỷ đồng).
Nguồn thu đến chủ yếu từ các cơ sở sản xuất thủy điện (năm 2022: 50 cơ sở) với tỷ trọng thu chiếm hơn 95% tổng thu, một số nhà máy thủy điện như: Đa Nhim, Đại Ninh, Hàm Thuận, Đồng Nai 4, Trị An có số tiền nộp trên 35 tỷ đồng/đơn vị/năm. Các cơ sở sản xuất và kinh doanh nước sạch hàng năm đóng góp 5% số thu và số thu từ các cơ sở sản xuất công nghiệp không đáng kể; riêng các đơn vị kinh doanh dịch vụ du lịch từ năm 2020 chuyển sang hình thức chi trả trực tiếp.
 |
Một điểm chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng bằng tiền mặt tại Lâm Đồng. |
Số tiền dịch vụ môi trường rừng thu được hàng năm của Lâm Đồng luôn nằm trong 3 tỉnh có số thu cao nhất cả nước và số nợ đọng hàng năm rất ít và hầu như không có. Với số tiền thu được, hàng năm Lâm Đồng đã chi trả cho hơn 74% diện tích rừng toàn tỉnh (400.000 ha/năm), đơn giá chi trả tương đối cao và gấp đôi đơn giá chi trả từ ngân sách cho phần diện tích không cung ứng (Năm 2022 đơn giá chi trả: 936.000 đồng/ha - 1.214.000 đồng/ha).
Nguồn lực quan trọng bảo vệ, phát triển rừng
Hầu hết chủ rừng ở Lâm Đồng có diện tích rừng được chi trả tiền dịch vụ môi trường là chủ rừng nhà nước - đối tượng này chiếm hơn 95% diện tích được chi trả, cùng với yếu tố lịch sử để lại và tình hình thực tế đời sống, tập quán canh tác bám vào rừng của đồng bào Tây nguyên các chủ rừng nhà nước đã khoán bảo vệ rừng hơn 90% diện tích này có đến hơn 16.000 hộ và phần tự quản lý không đáng kể.
Nguồn thu nhập hàng năm từ nhận khoán bảo vệ rừng của hộ (15 triệu - 20 triệu đồng/hộ/năm) đã góp phần cải thiện sinh kế cho chính họ cũng như hỗ trợ lực lượng hùng hậu cho các chủ rừng trong công tác bảo vệ rừng và phần nào đó chứng minh được rằng: chi trả dịch vụ môi trường rừng góp phần nâng cao thu nhập cho người làm nghề rừng.
 |
Tỉnh Lâm Đồng cũng đang đẩy mạnh chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng không dùng tiền mặt. |
Trong thời gian tới việc thực hiện chi trả dịch vụ môi trường sẽ gặp nhiều thuận lợi hơn, khi mà chi trả dịch vụ môi trường đã được quy định trong Luật Lâm nghiệp và qua quá trình thử nghiệm hiện Bộ NN&PTNT đang trình Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 156/2018/NĐ-CP trong đó có hướng dẫn thu tiền dịch vụ môi trường rừng đối với loại dịch vụ: hấp thụ và lưu trữ Cacbon của rừng - Nếu được thì nguồn thu sẽ tăng và người làm rừng sẽ hưởng lợi nhiều hơn, thể hiện rõ hơn hiệu quả của chi trả.
Cùng với Trung ương, tỉnh Lâm Đồng cũng đã xác định nguồn thu từ thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng là nguồn tài chính quan trọng ngoài ngân sách để đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển rừng của tỉnh gắn với cải thiện đời sống cho người làm nghề rừng .
