Báo PLVN năm 2007 có loạt bài phản ánh vụ án tranh chấp quyền sử dụng nhà tại số 11 Dã Tượng mà bà Đoàn Thị Minh Châu là bị đơn. Vừa qua TANDTC đã có quyết định giám đốc thẩm hủy toàn bộ bản án sơ, phúc thẩm để giao xử lại từ đầu.
Xác minh không chính xác
Nhà số 11 Dã Tượng, Hoàn Kiếm, Hà Nội từ năm 1954 là của cụ Đoàn Hồ thuê của nhà nước. Năm 1985 cụ Hồ mất, từ đó không có ai thay cụ đứng ra ký hợp đồng thuê nhà. Bà Châu là một trong 5 người con của cụ Hồ là người thường xuyên sinh sống và có hộ khẩu tại đây (cùng với hai người con gái của bà).
Năm 1993, bà Đoàn Hoàng Oanh (chị gái bà Châu) một mình đứng tên ký hợp đồng thuê nhà với Xí nghiệp Quản lý nhà Hoàn Kiếm. Sở dĩ bà gạt được những người khác ra khỏi danh sách thuê nhà là nhờ lá đơn viết tay ngày 22/2/1993 có nội dung chuyển hợp đồng từ cụ Thái (vợ cụ Đoàn Hồ) sang tên cho bà Oanh. Dù chữ ký trong lá đơn này bị nghi là giả mạo song qua giám định lại không thể xác định được. Tuy nhiên, cả bản án sơ và phúc thẩm đều buộc bà Châu ra khỏi nhà để trả cho bà Oanh.
Tháng 6/2010 Chánh án TANDTC đã có Quyết định 478 kháng nghị bản án phúc thẩm của TAND TP. Hà Nội và mới đây là quyết định giám đốc thẩm vụ án. Tại quyết định giám đốc thẩm, TANDTC sau khi phân tích đã khẳng định: Khi lập thủ tục xin chuyển tên ký hợp đồng thuê nhà của Nhà nước thì Xí nghiệp Quản lý nhà quận Hoàn Kiếm xác minh không đầy đủ, không chính xác; cho bà Ninh (tức Oanh) ký hợp đồng thuê nhà thay cụ Đoàn Hồ tại 11 Dã Tượng là chưa đảm bảo quyền lợi của những người con khác của cụ Hồ cũng có hộ khẩu tại đây.
Chưa đủ căn cứ
TANDTC cũng lập luận: Tòa án cấp sơ và phúc thẩm căn cứ vào ý kiến của các cơ quan quản lý về nhà đất để chấp nhận đơn khởi kiện của bà Đoàn Thị Ninh đòi quyền sử dụng nhà ở thuê của Nhà nước tại số 11 Dã Tượng, buộc bà Châu và hai thành viên có tên trong hộ khẩu là chị Vũ Thị Kiều Ly và Vũ Thị Phương Linh (con gái bà Châu) phải trả cho bà Ninh diện tích 21,3m2 tầng 1 nhà 11 Dã Tượng là chưa đủ căn cứ vững chắc.
Trong quá trình tố tụng, bà Châu cho rằng ông Trần Văn Trường (chồng bà Ninh) giả mạo chữ ký của cụ Trần Thị Thái tại “Đơn xin chuyển lại hợp đồng thuê nhà” đề ngày 22/2/1993.
Trong trường hợp này, TANDTC nhận định “chưa đủ cơ sở xác định cụ Thái có ký tại đơn nêu trên”. Việc thu thập chữ ký của ông Trường để giám định, theo TANDTC không đáp ứng được yêu cầu …
Lẽ ra, phải tiến hành các thủ tục cần thiết theo quy định của pháp luật để xác định cụ Thái có ký vào lá đơn nêu trên hay không mới có cơ sở để giải quyết vụ án; nhưng Tòa các cấp chưa làm việc này, là thiếu sót.
Bởi những lý do nêu trên, TANDTC quyết định hủy cả hai bản án sơ và phúc thẩm, giao TAND quận Hoàn Kiếm xét xử lại
Cần phải nói thêm trước đó diện tích tranh chấp đã ấn định thời điểm cưỡng chế Thi hành án, tuy nhiên, do bất bình và cảm thương cho hoàn cảnh của bà Châu, Mặt trận, Ban Thanh tra nhân dân, bà con khu phố đã có nhiều đơn thư tới cơ quan chức năng đề nghị xem xét lại bản án. Vì thế, vụ án chưa thể cưỡng chế thi hành án cho tới thời điểm TANDTC ra quyết định giám đốc thẩm nêu trên.
Huy Hoàng