Cơ quan báo chí hoạt động không nhằm mục đích kinh doanh
Trước đó, tại các phiên thảo luận, một số ý kiến căn cứ vào thực tiễn cuộc sống, đề nghị Dự thảo Luật cần quy định cụ thể ba loại hình hoạt động của cơ quan báo chí bao gồm: đơn vị được bao cấp toàn bộ kinh phí hoạt động, đơn vị sự nghiệp có thu và doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện.
Theo ý kiến của UBTVQH Khoản 1 Điều 21 Dự thảo Luật quy định cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp có thu. Nghị định 16/2015/NĐ-CP quy định cụ thể cơ chế tự chủ về tài chính đối với từng loại đơn vị sự nghiệp công bao gồm cơ chế tự chủ hoàn toàn, một phần hoặc bao cấp toàn bộ kinh phí hoạt động như ý kiến đại biểu đã nêu.
Về ý kiến đề nghị cho phép cơ quan báo chí hoạt động theo mô hình doanh nghiệp, UBTVQH đã có Báo cáo số 1061/BC-UBTVQH13 giải trình trước Quốc hội, theo đó cơ quan báo chí không phải là doanh nghiệp, hoạt động không nhằm mục đích kinh doanh. Hơn nữa, cơ chế thành lập, quản lý doanh nghiệp quy định tại Luật Doanh nghiệp có nhiều điểm khác cơ bản so với cơ chế thành lập, quản lý cơ quan báo chí. Như vậy, việc quy định cơ quan báo chí hoạt động theo loại hình doanh nghiệp là không phù hợp. Do vậy, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho giữ như dự thảo Luật.
Nhiều quy định tạo thuận lợi cho nhà báo tác nghiệp
Liên quan đến hoạt động của các nhà báo, có ý kiến cho rằng quy định nhà báo có quyền liên hệ trực tiếp với thẩm phán và luật sư để lấy tin phỏng vấn tại các phiên toà xét xử công khai là chưa bao quát hết đối tượng tham gia tố tụng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã chỉnh lý nội dung trên và thể hiện lại như điểm d khoản 2 điều 25 dự thảo Luật: “Được hoạt động nghiệp vụ báo chí tại các phiên tòa xét xử công khai, được bố trí khu vực riêng để tác nghiệp, được liên lạc trực tiếp với người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng để lấy tin, phỏng vấn theo quy định của pháp luật”
Về cấp thẻ nhà báo: có ý kiến đề nghị bỏ điều kiện “phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên” đối với người công tác tại cơ quan báo chí thuộc tổ chức tôn giáo; đề nghị giảm điều kiện phải có thời gian công tác từ “3 năm” xuống còn “2 năm” đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu...
Tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã sửa đổi, bổ sung, chỉnh lý các nội dung trên thể hiện tại Điều 27 dự thảo Luật.
Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định phóng viên, nhà báo không được sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền trái với tôn chỉ mục đích của cơ quan báo chí.
UBTVQH nhận thấy, đây là quyền tự do ngôn luận của công dân đã được hiến định nên không thể đưa nội dung này vào dự thảo Luật. Trường hợp thấy cần thiết phải quản lý những hoạt động trên, cơ quan báo chí có thể quy định nội dung này tại quy chế hoạt động của cơ quan báo chí đó.
Về đề nghị không nên quy định thời hạn 5 năm phải đổi thẻ nhà báo (Điều 28), UBTVQH nhận thấy, thực tế hiện nay, có một số trường hợp, người được cấp thẻ nhà báo nhưng không còn làm công việc liên quan đến báo chí, mà vẫn giữ và sử dụng thẻ nhà báo không đúng mục đích. Do vậy, để quản lý hiệu quả việc sử dụng thẻ nhà báo, UBTVQH đề nghị được giữ như dự thảo Luật.
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2017. Luật báo chí ngày 28 tháng 12 năm 1989 được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 12/1999/QH10 hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
