Cơ quan chức năng đã làm hết trách nhiệm?

Ông Nguyễn Ngọc Lộ (SN 1956) trú tại phường Phú Mỹ, quận 7, TP.HCM cùng tập thể xã viên Hợp tác xã (HTX) xe buýt Rạng Đông, TP.HCM khiếu nại Ban quản trị, Ban chủ nhiệm và bộ phận kế toán của HTX “tham nhũng” tiền trợ giá xe buýt của các xã viên…

Nhập nhằng tiền trợ giá

Theo tính toán của các xã viên, số tiền lãi từ năm 2003 đến tháng 8/2007 là hơn 28,5 tỷ đồng. Điều đáng nói là Ban chủ nhiệm (BCN), Ban quản trị (BQT) và kế toán (KT) HTX đã thu tiền của xã viên (cả vốn và lãi) để thanh toán tiền xe cho Qũy đầu tư lên đến hơn 29,6 tỷ đồng; số tiền chênh lệch hơn 1,2 tỷ đồng. Vì vậy, các xã viên cho rằng họ bị chiếm đoạt số tiền trả vốn và lãi xe.

Các bác tài xe buýt HTX RD trình bày với PV

Các xã viên còn cho biết, riêng năm 2006, xã viên HTX được Nhà nước trợ giá xe buýt cộng thêm tiền tồn của hai năm trước đó (2004 – 2005) với số tiền lên đến hơn 31 tỷ đồng. Nhưng không hiểu sao BCN, KT HTX, KT Trung tâm Quản lý và Điều hành vận tải hành khách công cộng (Sở GTCC, nay là Sở GTVT) thông báo cho xã viên chỉ hơn 17 tỷ đồng.

Điều khó hiểu là BCN,BQT và KT HTX lại chi tiền cho xã viên lên đến hơn 18 tỷ đồng, các xã viên lấy làm khó hiểu và thiếu minh bạch từ việc làm này. Từ những con số nêu trên, các xã viên cho rằng BCN có thể đã “chiếm đoạt” số tiền mà Nhà nước trợ giá xe buýt của họ hơn 13 tỷ đồng.

Ngày 22/1/2008, ông Phạm Đình Đức, Giám đốc Trung tâm Quản lý và Điều hành vận tải hành khách công cộng có văn bản gửi Sở GTCC đề xuất: Qua xem xét các số liệu trong đơn khiếu nại của các xã viên cho thấy: Về tiền trợ giá năm 2006 cấp cho HTX, các số liệu chi tiết ghi trong đơn của các xã viên như, tiền trợ giá phải cấp kỳ trước chuyển sang, tiền trợ giá đơn vị được nhận trong năm 2006, tiền phạt... giống như số liệu quyết toán của Trung tâm.

Tuy nhiên, số liệu tổng hợp ghi trong đơn có khác với số liệu của Trung tâm. Cụ thể, số liệu ghi trong đơn thể hiện tổng doanh thu của đơn vị trong năm là gần 18 tỷ đồng, trong khi đó, số liệu của Trung tâm ghi tổng số tiền trợ giá đơn vị nhận được trong năm 2006 chỉ là hơn 16,7 tỷ đồng. Lý giải vấn đề này, ông Phạm Đình Đức cho rằng có sự khác biệt này là do cách tính ghi trong đơn khiếu nại của các xã viên khác với cách tính của Trung tâm và lấy theo số liệu của Trung tâm mà thôi.

Sai lệch do cách tính?

Còn về các khoản chi của HTX trong năm 2006, ông Đức cho hay: Các khoản chi nội bộ như phí quản lý, các Qũy của HTX, tiền trợ giá xã viên được nhận... do HTX quyết định và công khai hàng tháng cho xã viên biết. Bên cạnh đó, tiền vốn và lãi mua xe dự án của HTX trả cho Qũy Đầu tư là do HTX và Liên hiệp HTX thanh quyết toán với nhau.

Chưa hết, theo công văn số 022 ngày 14/1/2008 của HTX Rạng Đông báo cáo số tiền Liên hiệp HTX giữ lại để trừ vốn lãi trong năm 2006 là hơn 6 tỷ đồng, số còn lại Liên hiệp HTX chuyển về cho HTX  để chuyển cho xã viên là hơn 9,2 tỷ đồng. Số tiền này khác với số tiền trong đơn khiếu nại của các xã viên (các xã viên được lãnh hơn 8,2 tỷ đồng).

“Do tiền trợ giá xã viên nhận được ở nhiều thời điểm khác nhau (trong năm 2006 và 2007) và có quyết toán tạm, quyết toán chính thức theo đơn giá mới. Vì vậy Trung tâm Quản lý và Điều hành vận tải hành khách công cộng đề nghị các xã viên và HTX Rạng Đông đối chiếu lại các số liệu, cách tính và mốc thời gian thanh toán” - Văn bản Trung tâm Quản lý và Điều hành vận tải hành khách công cộng thể hiện.

Ngày 22/9/2010, Thượng tá Nguyễn Minh Thông, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT, Công an TP.HCM có thông báo gửi ông Nguyễn Ngọc Lộ về việc không khởi tố vụ án: Từ những kết quả đã điều tra sự việc các xã viên nêu trong đơn cho thấy không đủ dấu hiệu xác định hành vi vi phạm hình sự và chuyển hồ sơ điều tra vụ việc sang VKSND TP.HCM để kiểm sát điều tra theo quy định pháp luật.

Tuy nhiên, các xã viên HTX vẫn bức xúc tiếp tục gửi đơn đến các cơ quan chức năng và Thanh tra Công an TP.HCM để khiếu nại rằng những vi phạm chưa được làm rõ.

BOX: Trong Báo cáo kết luận thanh tra về thực hiện trợ giá trong hoạt động vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt của Thanh tra Sở GTCC (nay là Sở GTVT) nêu: HTX Rạng Đông tự thực hiện thanh toán và tạm ứng tiền trợ giá của Nhà nước cho xã viên hai tháng một lần là không phù hợp; Kéo dài thời gian thanh toán tạm ứng tiền trợ giá cho xã viên để thu lãi phát sinh từ ngân hàng (năm 2006) cũng không phù hợp; HTX Rạng Đông còn trích tỷ lệ phần trăm trên đơn giá chuyển của tiền trợ giá để sử dụng cho chi phí quản lý, cá biệt HTX còn trích thêm các khoản thu khác để lập Qũy (HTX Rạng Đông)...

Nhìn chung, HTX thực hiện việc chi không tuân thủ quy định chế độ kế toán hiện hành, dẫn đến thất thoát kinh phí Nhà nước. Chỉ riêng năm 2006, HTX Rạng Đông đã chi không hóa đơn, chứng từ hơn 62 triệu đồng...

Trần Nguyễn