Bản án phúc thẩm của TAND tỉnh đã có hiệu lực pháp luật; tuy nhiên, lấy lý do đương sự đang có đơn khiếu nại lên TANDTC nên cơ quan chức năng “tạm thời chưa giải quyết”.
Mất đất chỉ vì... lòng tốt
Trước đây, gia đình ông Hoàng Xuân Lũy (trú tại thôn Pò Khiển, xã Kim Lư, huyện Na Rì, Bắc Kạn) có trên 20.000m2 đất ở và sản xuất nông nghiệp tại thôn Pò Khiển. Nguồn gốc thửa đất này là của cụ Hoàng Thị Sằn (mẹ đẻ ông Lũy).
| |
| Ông Lũy quệt dòng nước mắt: “Tôi nay đã già yếu rồi, chỉ muốn về nơi chôn rau cắt rốn để yên ổn sản xuất thôi, vậy mà ...”. Ảnh: V.A. |
Năm 1959, bà Sằn đưa diện tích đất này vào Hợp tác xã (HTX). Khi HTX giải thể thì ông Lũy đã nhận lại đất vào năm 1993. Tuy nhiên, vào thời gian này do điều kiện công tác xa nhà và sinh sống tại quê vợ, mặt khác thấy cuộc sống anh trai cùng mẹ khác cha là ông Hoàng Văn Cai còn khó khăn nên ông Lũy đã tạm giao lại toàn bộ diện tích đất cho ông Cai quản lý và sử dụng. Năm 1999, ông Cai chết, khu đất trên được giao cho các con của ông Cai sử dụng.
Đến cuối năm 2011, khi ông Lũy trở về địa phương mới biết đất của mình đã được cơ quan chức năng cấp Giấy CNQSDĐ cho các con trai và con dâu của ông Cai là anh Hoàng Minh Giáp và Lộc Thị Luyến; bên cạnh đó, một phần đất khác đã bị nhà nước thu hồi và anh Giáp đã nhận tiền đền bù. Ông Lũy chỉ đề nghị anh Giáp và chị Luyến trả lại một phần nhỏ trong tổng số hơn 20.000m2 đất để ông làm kế sinh nhai nhưng không được đáp ứng. Sau nhiều lần nói chuyện tình cảm không thành, ông Lũy đã khởi kiện ra Tòa.
Các bản án sơ thẩm số 07 và số 08 (cùng ngày 5/9/2012) của TAND huyện Na Rì đã nhận định: UBND huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn cấp các giấy CNQSDĐ cho hộ anh Hoàng Minh Giáp - Lộc Thị Luyến đã không xem xét về nguồn gốc đất và không tuân theo các quy định của pháp luật nên đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của ông Hoàng Xuân Lũy.
Từ nhận định này, Tòa buộc anh Giáp và chị Luyến phải trả lại cho ông Lũy tổng diện tích đất là 4.591m2. Đồng thời, Tòa án cũng kiến nghị UBND huyện Na Rì thu hồi lại các giấy CNQSDĐ đã cấp cho anh Giáp và chị Luyến.
Bản án phúc thẩm số 16 (ngày 16/11/2012) và số 18 (ngày 21/11/2012) của TAND tỉnh Bắc Kạn sau đó cũng giữ nguyên các bản án dân sự của TAND huyện Na Rì. Tuy nhiên, do các thửa đất tranh chấp đã được cấp sổ đỏ mang tên anh Giáp và chị Luyến nên Tòa Phúc thẩm đã tạm giao diện tích đất tranh chấp trong các Giấy CNQSDĐ cho anh Giáp và chị Luyến quản lý, sử dụng.
Ông Lũy và anh Giáp, chị Luyến có trách nhiệm đến cơ quan có thẩm quyền làm các thủ tục liên quan đến quyền sử dụng đất.
Tạm hoãn vì lý do... sai luật
Sau án phúc thẩm, ông Lũy nhiều lần đến UBND huyện Na Rì và Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện đề nghị giải quyết thủ tục hoàn thiện sổ đỏ cho ông theo các phán quyết của Tòa. UBND huyện đã có Công văn số 13 yêu cầu Phòng TN&MT huyện tham mưu giải quyết cụ thể những kiến nghị của ông Hoàng Xuân Lũy.
“Nhưng khi tôi đến cơ quan này thì nhận được từ chối thẳng thừng. Cán bộ ở đây cho rằng bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Bắc Kạn chưa có hiệu lực vì các bị đơn đang có đơn chống án lên TANDTC và VKSNDTC. Họ bảo tôi phải đợi khi nào có bản án hay quyết định của TANDTC thì mới xem xét cho tôi. Có phải vì anh Giáp đang là cán bộ lãnh đạo của UBND xã nên được ưu ái hơn?. Tôi nay đã già yếu rồi, những năm cuối đời muốn về nơi chôn rau cắt rốn để yên ổn sản xuất thôi, vậy mà ...”, ông Lũy chưa nói hết câu đã vội lấy tay quệt dòng nước mắt trên gương mặt khắc khổ.
Sau buổi trao đổi với chúng tôi chừng 3 ngày thì ông Lũy nhận được Công văn số 09/CV-TNMT (ký ngày 25/2/2013) của Phòng TN&MT huyện Na Rì. Văn bản này một lần nữa khẳng định việc TANDTC và VKSNDTC có văn bản xác nhận đã tiếp nhận đơn của anh Giáp và chị Luyến, vì thế “việc thực hiện bản án phúc thẩm của ông Hoàng Xuân Lũy tạm thời chưa xem xét giải quyết, chờ các cơ quan xem xét giải quyết, kết luận”.
Theo cách trả lời trên, rõ ràng cơ quan này đã bỏ qua những quy định của pháp luật (hay nói đúng hơn là không hiểu về pháp luật) để rồi trả lời người dân rất thiếu trách nhiệm. Bởi lẽ, về nguyên tắc, bản án phúc thẩm là chung thẩm và có hiệu lực thi hành ngay.
Còn việc đương sự nộp đơn khiếu nại để xin xem xét giải quyết vụ án lại theo trình tự giám đốc thẩm là quyền của các đương sự, việc nộp đơn khiếu nại được các cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận đơn (TANDTC và VKSNDTC có thông báo đã nhận đơn…) không phải là cơ sở để tạm dừng việc thi hành án.
Chúng tôi đã liên lạc với bà Hoàng Thị Dung - Phó Chủ tịch UBND huyện Na Rì - và hỏi xem bà có biết nội dung trả lời của Phòng TN&MT huyện tại Công văn số 09 hay không. Vị cán bộ này nói rằng chưa nhận được văn bản trên.
Tuy nhiên, bà Dung cũng khẳng định việc trả lời như vậy là chưa đúng. “Chúng tôi vẫn đang yêu cầu Phòng TN&MT huyện phải hoàn thiện hồ sơ và tiến hành các thủ tục cần thiết để thực hiện theo đúng quyết định của hai bản án phúc thẩm của TAND tỉnh”, bà Dung khẳng định.
Để đảm bảo tính thượng tôn pháp luật, UBND huyện và Phòng TN&MT huyện Na Rì cần nhanh chóng hoàn thiện thủ tục cấp sổ đỏ cho ông Lũy. Đây cũng là việc làm để các cơ quan này sửa chữa những sai sót đã mắc phải khi cấp sổ đỏ không đúng đối tượng.
Đức Duy