Phát biểu tại buổi họp báo, ông Phạm Thanh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước nhấn mạnh, đặc xá là một trong những chế định pháp lý quy định tại Điều 88 Hiến pháp nước Cộng hoà XHCN Việt Nam, được thể chế hoá bằng Luật Đặc xá năm 2018 (trước đây là Luật Đặc xá năm 2007).
Từ năm 2009 đến nay, Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam đã tiến hành 9 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho hơn 92.000 phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội. Kết quả các đợt đặc xá đã bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, nghiệp vụ, đối ngoại được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi đối tượng công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.
“Bằng các Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng chục nghìn người đã hưởng niềm vui được khoan hồng, sớm trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng để làm lại cuộc đời” - ông Phạm Thanh Hà cho biết.
Phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước CHXHCN Việt Nam”.
 |
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà phát biểu tại Họp báo. Ảnh: Vân Anh |
Xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc và chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội, cũng như kết quả thực hiện công tác đặc xá, tình hình thực tế của công tác thi hành án phạt tù trong thời gian qua; theo đề nghị của Chính phủ, ngày 30/7/2024, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Tô Lâm đã ký Quyết định số 758 về đặc xá năm 2024 nhân dịp kỷ niệm 79 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (2/9/2024) và 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/2024).
Quyết định về đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước Cộng hòa XHCN Việt Nam nêu rõ: Thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp 79 năm Quốc khánh nước Cộng hoà XHCN Việt Nam (2/9/2024) và 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/2024). Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 30/9/2024.
Đối tượng đặc xá bao gồm: Người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Tại buổi họp báo, trả lời câu hỏi của báo chí về số lượng phạm nhân là người nước ngoài được đặc xá trong đợt này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc cho biết, theo thông báo của các cơ quan chức năng tại Việt Nam, hiện nay có khoảng 643 phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đang chấp hành án tại các cơ sở tạm giam, tạm giữ của Việt Nam. Sau khi rà soát hồ sơ, các cơ quan chức năng của Việt Nam sẽ có thông báo cụ thể những phạm nhân có quốc tịch nước ngoài được đặc xá đợt này. Ông Hà Kim Ngọc cho biết thêm, năm 2022 có 16 phạm nhân quốc tịch nước ngoài được đặc xá, còn năm 2021 có 21 phạm nhân.
Liên quan đến câu hỏi: Ông Chu Ngọc Anh, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội có thuộc diện được xem xét đặc xá đợt này hay không? Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, ông Chu Ngọc Anh là phạm nhân đang chấp hành án tại trại giam của Bộ Công an, cũng được đối xử bình đẳng như các phạm nhân khác, nếu đủ điều kiện thì sẽ được đặc xá.
 |
Đại diện các cơ quan tổ chức buổi Họp báo. Ảnh: Vân Anh |
Theo lãnh đạo Bộ Công an, đặc xá được tiến hành theo đúng quy trình, Hội đồng tư vấn đặc xá sẽ lập danh sách để xét duyệt những người đủ điều kiện. Tất cả các phạm nhân đều bình đẳng như nhau khi xét đặc xá.
Đối với tội phạm tham nhũng, cần những điều kiện gì để được đặc xá? Trước câu hỏi này, Trung tướng Lê Quốc Hùng cho hay, theo Quyết định về đặc xá năm 2024 của Chủ tịch nước thì phải có các điều kiện như: tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, đảm bảo công bằng, khách quan, công khai, minh bạch... Do đó, tất cả những người bị phạt tù về tội tham nhũng phải chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí, đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại và các nghĩa vụ dân sự khác cũng như các điều kiện khác theo Quyết định của Chủ tịch nước thì đủ điều kiện được xem xét hưởng đặc xá lần này.
Về con số ước tính phạm nhân được đặc xá đợt này, theo Trung tướng Lê Quốc Hùng, hiện chưa có số lượng cụ thể. Sau khi áp vào các điều kiện trên, tất cả các phạm nhân phạm tội tham nhũng đều đưa vào diện rà soát. Nếu phạm nhân nào đủ điều kiện, các cơ quan chức năng sẽ công bố sau khi Hội đồng tư vấn đặc xá thẩm định qua các bước theo quy định của pháp luật. Cụ thể, phải chờ đến dịp trước ngày 2/9 năm nay mới công bố cụ thể./.
