Bà Nguyễn Phương Anh (Hải Phòng) hỏi, Luật Đất đai 2013 chưa định nghĩa thế nào là tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật. Vậy tài sản tạo lập trái quy định của pháp luật gồm những loại nào?
Theo bà Phương Anh hiểu, tài sản tạo lập trái quy định của pháp luật là những tài sản không đủ giấy tờ để chứng nhận quyền sở hữu theo quy định tại Điều 31 và Điều 32 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP là đúng hay sai?
Bà nêu ví dụ: Mẹ của bà có 1 mảnh đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 2005 (đất nuôi trồng thủy sản). Đến năm 2006 trên địa bàn quận được lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 và tiến hành cấp giấy phép xây dựng theo quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000. Theo quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 được UBND thành phố phê duyệt thì mảnh đất đó thuộc quy hoạch đất ở.
Đến năm 2007, mẹ bà Phương Anh xây dựng các hạng mục công trình phục vụ làm đầm nuôi thủy sản như: Nhà chòi quây tôn diện tích 30m2, lán tre diện tích 15m2, hàng rào tre, tường bao gạch chỉ 220mm quây quanh khu đất.
Tuy nhiên tất cả hạng mục trên gia đình bà đều chưa xin cấp giấy phép xây dựng (từ lúc xây dựng đến nay gia đình bà chưa bị xử phạt hay lập biên bản và từ trước tới giờ mảnh đất đó đều không có thông báo thu hồi đất).
Vậy các hạng mục như nhà chòi quây tôn, lán tre, hàng rào tre, tường bao gạch chỉ do gia đình bà Phương Anh xây dựng mà không có giấy phép xây dựng (nhưng chưa bị xử phạt và không có thông báo thu hồi đất) thì có được coi là tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hay không? Nếu sau này mảnh đất đó bị thu hồi để đấu giá thì các tài sản trên có được bồi thường hay không?
Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời vấn đề này như sau:
Theo quy định tại Khoản 3, Điều 51 Hiến pháp năm 2013 thì “Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa”.
Như vậy, những tài sản được tạo ra phù hợp với quy định của pháp luật là tài sản hợp pháp. Những tài sản tạo ra trái với quy định của pháp luật thì không được pháp luật bảo hộ do đó cũng không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Ví dụ: Pháp luật đất đai quy định người sử dụng đất nông nghiệp không được sử dụng đất sai mục đích nhưng người sử dụng đất tự ý xây dựng các công trình nhà ở trên đất thì các công trình này sẽ không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
