Nguyên đơn trong vụ kiện hài hước này là vợ chồng ông Lê Văn Tú (ngụ xã Phú Sơn, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre). Ông Tú khởi kiện ra TAND huyện Chợ Lách, đòi cô con dâu hụt là chị Nguyễn Thị Vân phải trả lại 4 chỉ vàng 24k. Theo đó, ông bà Tú cho rằng chị Vân được ông bà cho vàng vào ngày lễ hỏi, nhưng sau đó lại không cưới con trai ông bà nữa.
Đã sống thử, vẫn trả vàng, không cưới
Đơn khởi kiện ghi rằng vào tháng 4/2012 âm lịch, hai bên gia đình ông bà với ông bà Nguyễn Văn Quý (cha mẹ bị đơn Vân) tiến hành làm lễ hỏi cho hai con là Lê Văn Em và Nguyễn Thị Vân.
Lúc đó, phía gia đình nhà trai có cho con dâu tương lai các lễ vật gồm 5,5 chỉ vàng 24k; 4,5 chỉ vàng 18k; một con heo quay giá 3,3 triệu đồng; 10 mâm đồ lễ và 3 triệu đồng tiền mua sắm đồ cưới. Hai bên thống nhất ngày làm lễ cưới vào ngày 9/10/2012 âm lịch.
Đột nhiên vào ngày 10/8, Vân cùng mẹ đến nói với ông bà rằng sau thời gian chung sống, thấy tính tình giữa hai người không hợp nên “hồi đám cưới” và trả cho ông bà một chỉ vàng 24k cùng 4,5 chỉ vàng 18k.
Theo nguyên đơn, do chị Vân không muốn làm con dâu của ông bà, thì chị Vân cùng cha mẹ phải trả lại cho ông bà đầy đủ số lễ vật cưới, “cớ sao chỉ trả bấy nhiêu đó rồi thôi luôn”.
Sự việc đã đem tới xã hòa giải nhưng chị Vân cùng cha mẹ vẫn không trả, ông bà mới khởi kiện yêu cầu tòa giải quyết.
Trong thời gian chờ phân xử, cô con dâu hụt có ý kiến thay đổi, cam kết ngày 30/12/2013 sẽ trả cho ông bà 2 chỉ vàng 24k. Thấy bị đơn có vẻ “nhũn nhặn” hơn, nguyên đơn cũng thôi làm căng, hứa nếu như vậy thì sẽ cho Vân 2,5 chỉ vàng còn lại.
Nguyên đơn rút đơn khởi kiện, chờ đợi đến ngày con dâu hụt trả vàng. Nhưng đến ngày hẹn, Vân vẫn “nuốt lời hứa”, không trả, ông bà quyết định tiếp tục khởi kiện.
Trong đơn khởi kiện lần hai, nguyên đơn trình bày “trước đó tôi có hứa cho Vân 2,5 chỉ vàng; nhưng do Vân không thực hiện theo đúng thời hạn trả nên tôi rút lại lời hứa, buộc Vân phải trả đủ 4,5 chỉ vàng 24k sính lễ”.
Dùng vàng cưới bù vào tiền mua bán gà
Được triệu tập đến tòa, chị Vân trình bày chị cùng anh Em trước đây có cùng làm ăn là đi mua bán gà. Do buôn bán lỗ vốn nên chị đã bán 2,5 chỉ vàng, sau đó đem cầm tiếp 2 chỉ vàng lấy số tiền 5 triệu đồng dùng làm vốn.
Sau khi “hồi” đám cưới, chị có trình bày với cha mẹ chồng hụt biết việc chị cùng anh Em đã xài hết số vàng, hiện chỉ còn cái biên nhận cầm vàng. Ông bà Tú cũng đồng ý, bỏ qua cho chị và chỉ hỏi xin lại cái biên nhận cầm vàng để ông bà tự giải quyết. Tuy nhiên sau đó ông bà Tú vẫn tiếp tục khởi kiện, yêu cầu chị phải trả 4,5 chỉ vàng 24k.
Bị đơn phân trần: “Vào ngày 13/2/2013, tôi có viết cam kết ngày 30/12/2013 sẽ trả cho ông bà Tú 2 chỉ vàng. Do tôi đi làm ở tận Sài Gòn nên có gửi vàng về cho gia đình tôi để trả cho ông bà Tú nhưng không hiểu vì lý do gì mà hai bên gia đình chưa giao nhận được vàng. Nay ông bà Tú tiếp tục khởi kiện yêu cầu tôi trả đủ 4,5 chỉ vàng 24k, tôi không đồng ý trả đủ. Vì số vàng này tôi cùng anh Em đã sử dụng hết vào việc làm ăn trước đó. Giờ tôi chỉ đồng ý trả 2 chỉ vàng và một nửa số tiền 5 triệu đồng của 2 chỉ vàng tôi đã đem cầm (nghĩa là 2,5 triệu – NV)”.
Cha mẹ chị Vân thì cho rằng số vàng bên gia đình nhà trai đưa là cho con gái mình chứ không cho gia đình nhà gái, nên ông bà không có trách nhiệm liên đới trả.
Về phần người đàn ông lấy vợ hụt, anh Em trình bày, sau đám hỏi, anh và chị Vân có sống chung nhau nhưng việc “vợ hụt” bán vàng cưới, anh không biết, vì Vân không hề nói với anh. Do số vàng đó là của cha mẹ anh, Vân đơn phương hồi đám cưới, nên Vân phải trả lại cho cha mẹ anh số vàng còn lại.
Hồi đám cưới là vi phạm hợp đồng tặng cho
Xử sơ thẩm mới đây, TAND huyện Chợ Lách nhận định: Sau khi cho vàng, giữa ông bà Tú và chị Vân đã phát sinh quan hệ hợp đồng tặng cho có điều kiện theo Điều 470 Bộ luật dân sự. Theo đó, ông bà Tú cho chị Vân số vàng trên với điều kiện là anh em và chị Vân phải tiến tới hôn nhân sau này.
Tại các phiên hòa giải và tại tòa, chị Vân đều thừa nhận là có quản lý số vàng trên, chị đã bán và cầm số vàng mà không cho “chồng hụt” biết. Nhưng sau đó, chị không muốn tiến tới hôn nhân với anh Em, nên đã hồi đám cưới và trả lại cho ông bà Tú một chỉ vàng 24k và 4,5 chỉ vàng 18k.
Điều này cũng phù hợp với phong tục tập quán địa phương, phù hợp với việc chi Vân đơn phương chấm dứt hợp đồng tặng cho có điều kiện. Do đó, 4,5 chỉ vàng 24k còn lại, chị Vân có nghĩa vụ trả tiếp cho ông bà Tú.
Tòa nhận định, việc chị Vân cho rằng 2,5 chỉ vàng chị đã cùng với anh Em mua bán gà và đã lỗ hết, nhưng anh Em lại không thừa nhận việc này, chị lại không có chứng cứ chứng minh. Do hai người chưa xác lập quan hệ hôn nhân chính thức nên trường hợp chi Vân muốn tranh chấp với anh Em trong việc hùn vốn mua bán gà, thì phải khởi kiện bằng một án khác.
Về phần 2 chỉ vàng mà chị Vân đã cầm cố với giá 5 triệu đồng và đã giao biên nhận cho ông bà Tú, ông bà Tú không thừa nhận việc này. Theo biên bản làm việc của tòa với chủ tiệm vàng nơi chị Vân cho rằng đã cầm 2 chỉ vàng, ông chủ vàng không nhớ rằng có việc chị Vân có đến cầm vàng hay không. Thông tin về khách hàng, tiệm vàng cũng không còn lưu giữ.
Do chị Vân không có chứng cứ chứng minh nên chị Vân phải có trách nhiệm trả cho ông bà Tú tổng cộng số vàng còn lại là 4,5 chỉ vàng 24 k.
Tại tòa, nguyên đơn bất ngờ thay đổi yêu cầu, tỏ vẻ “nhân đạo”, chỉ yêu cầu chị Vân trả 2,5 chỉ vàng và số tiền 5 triệu đồng tiền mà chị Vân cho rằng đã cầm 2 chỉ vàng. Do yêu cầu của nguyên đơn thấp hơn yêu cầu khởi kiện ban đầu, nên được tòa chấp nhận.
Về những người liên quan khác. Việc nguyên đơn yêu cầu “sui gia hụt” có trách nhiệm liên đới cùng với con gái trả cho nguyên đơn số tiền vàng trên, không được tòa chấp nhận. Tòa cho rằng số vàng trên nằm trong số lễ hỏi mà nguyên đơn cho con dâu tương lai chứ không cho gia đình nhà gái.
Kết thúc phiên xử, tòa tuyên cô gái “đánh tháo” đám cưới phải trả cho bố mẹ chồng hụt số vàng 2 chỉ 24k và 5 triệu đồng./.
