4 phương án lấy ý kiến
Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi đến các bộ, ngành và UBND các tỉnh xin ý kiến về biểu giá điện bán lẻ mới với mong muốn nhận được góp ý của các bộ, ngành và tỉnh, thành trước ngày 18/10/2022. Theo văn bản này, biểu giá điện bán lẻ đối với khách hàng sinh hoạt đã được đơn vị tư vấn đưa ra 4 phương án gồm 1 bậc (giá sinh hoạt đồng giá), 3 bậc, 4 bậc và 5 bậc.
Tuy nhiên, đơn vị tư vấn cho rằng, phương án đồng giá (1 bậc) không áp dụng được trên thực tế nếu nhìn vào các mục tiêu về chính sách xã hội, phản ánh chi phí cung ứng, sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả. Như vậy, việc áp dụng phương án giá sinh hoạt đồng giá là không phù hợp với thực tiễn cũng như với quy định tại Luật Điện lực nên Bộ Công Thương đã thống nhất với kiến nghị của Tư vấn là không xem xét phương án giá sinh hoạt đồng giá trong các phân tích lựa chọn biểu giá bán lẻ điện.
Cũng theo đơn vị tư vấn, cả 3 phương án điều chỉnh cơ cấu biểu giá điện cho mục đích sinh hoạt (3 bậc, 4 bậc, 5 bậc) đều có các hộ sử dụng điện thấp hoặc trung bình dưới 300kWh tăng giá điện (số lượng các hộ này chiếm khoảng 85,76% tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt); Các hộ sử dụng điện từ 300kWh đến dưới 1.000kWh được giảm giá điện (số hộ này chiếm khoảng 13,34% số hộ sử dụng điện sinh hoạt); Các hộ dùng trên 1.000kWh tăng giá điện (chiếm 0,89% số hộ sử dụng điện sinh hoạt).
Như vậy, cả 3 phương án điều chỉnh sẽ có tác động tăng giá ở các mức độ khác nhau cho 86,65% tổng số hộ sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt nên sẽ có tác động tiêu cực đến đời sống của đại đa số hộ sử dụng điện sinh hoạt, nhất là trong bối cảnh tác động của dịch COVID-19.
Bộ Công Thương đề xuất phương án nào?
Trên cơ sở ý kiến của đơn vị tư vấn, Bộ Công Thương đưa ra 2 phương án đề xuất, nghiêng về phương án biểu giá điện sinh hoạt 5 bậc và 4 bậc.
Cụ thể, ở phương án 1, cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 5 bậc như theo đề xuất của EVN và Tư vấn. Bậc 1 cho 100kWh đầu tiên; Bậc 2 cho kWh từ 101 - 200; Bậc 3 cho kWh từ 201 - 400; Bậc 4: cho kWh từ 401 - 700; Bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên.
Trên cơ sở thiết kế các bậc nêu trên, giá điện cho từng bậc cũng được Bộ Công Thương thiết kế lại. Theo đó, Bộ sẽ giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ). Các bậc từ 101 - 200kWh và 201 - 300kWh cũng được giữ nguyên giá điện hiện hành.
Giá điện cho các bậc từ 401 - 700kWh và từ 700kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp, với mức giá lần lượt là 3020 và 3.356 đồng/kWh.
Theo Bộ Công Thương, ưu điểm của phương án này là đơn giản, người dân dễ hiểu. Nhược điểm là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.
Ở phương án 2, Bộ Công Thương đề xuất cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 4 bậc như theo đề xuất của EVN và Tư vấn. Cụ thể, bậc 1 cho 100kWh đầu tiên; Bậc 2 cho kWh từ 101 - 300; Bậc 3 cho kWh từ 301 - 700; Bậc 4 cho kWh từ 701 trở lên. Với phương án này, Bộ đề xuất giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội.
Giá điện cho các bậc từ 101 - 700kWh và từ 700kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp. Theo Bộ Công Thương, việc phân chia giảm bớt 1 bậc so với phương án 5 bậc sẽ làm giảm bớt một phần tác động tăng tiền điện trong các tháng chuyển mùa với phần lớn các hộ sử dụng điện nằm trong dải sử dụng từ 100 - 300kWh.
Tuy nhiên, so với phương án 5 bậc, phương án 4 bậc sẽ làm tăng tiền điện phải trả đối với các hộ có mức sử dụng từ 119 - 232kWh/tháng và các hộ có mức sử dụng trên 806kWh/tháng. Nhưng tác động tăng tiền điện đối với các hộ có mức sử dụng từ 119 - 232 kWh/tháng là không lớn với mức tiền điện tăng thêm chỉ tối đa chỉ 12.100 đồng/tháng/hộ. Bộ Công Thương cho rằng, phương án 4 bậc sẽ có tác dụng thấp hơn trong việc khuyến khích khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả so với phương án 5 bậc.
