Là doanh nghiệp trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), NPT là đơn vị thành viên được xem có quy mô rất lớn với vốn điều lệ lên đến 22.260 tỷ đồng, tổng tài sản là 60.000 tỷ đồng. Trong số các đơn vị thành viên, thì nhiều năm qua NPT cũng được giao làm chủ đầu tư hàng trăm dự án.
Tuy nhiên, được giao thực hiện nhiều dự án nhưng chủ đầu tư này cũng gây ra nhiều bê bối với hàng loạt dự án được chỉ định thầu trái với pháp luật.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ mới đây cho thấy NPT đã chỉ định thầu với 19 gói thầu với tổng giá trị lên đến gần 300 tỷ đồng, điều này được cơ quan chức năng xác định là trái Luật Đấu thầu. Nếu như trong ngành Giao thông các CEO “cược” ghế với Bộ trưởng, thì với doanh nghiệp điện này, khi được giao là chủ đầu tư, NPT cũng chưa phạt chậm tiến độ đối với các dự án khi nhà thầu làm ăn bê trễ. Trong khi đó, 8 dự án của Ban Quản lý các công trình điện Miền Bắc cũng bị xác định chậm tiến độ, làm giảm năng lực truyền tải theo thiết kế.
Đặc biệt, NPT đã đầu tư hơn 41 tỷ đồng cho hai máy biến áp trạm Đồng Hới và Hòa Bình nhưng đã phải ngừng hoạt động để sửa chữa, trong khi đó, 260 tỷ đồng để mua 11 máy biến áp nhưng khi vận hành thì lại chỉ đạt dưới 50% công suất do thiếu phụ tải.
Liên quan đến các gói thầu do NPT thực hiện, tài liệu mà Pháp luật Việt Nam có được cho thấy, ngay từ đầu năm mới 2014, NPT đã ra thông báo Công ty Cổ phần thiết bị điện Đông Anh được chỉ định thầu gói thầu cung cấp và vận chuyển máy biến áp (thuộc trạm biến áp 220kV Bắc Ninh 2 và đấu nối). Được biết, gói thầu này có giá trị 32,7 tỷ đồng. Ngoài ra, hàng loạt gói thầu có giá trị nhỏ hơn cũng được NPT giao thầu với hình thức chỉ định. Trong đó, có nhiều doanh nghiệp nhiều lần trúng chỉ định thầu của Tổng Công ty này.
Trong năm 2014, NPT thực hiện thu xếp vốn cho 66 dự án có tổng mức đầu tư (TMĐT) là 38.069 tỷ đồng, trong đó có 3 dự án khởi công trước năm 2014, 63 dự án khởi công năm 2014. Đối với giai đoạn 2014 – 2020, nhu cầu về nguồn vốn đối với NPT cũng rất lớn, theo đó toàn NPT phải hoàn thành đóng điện đưa vào vận hành 267 dự án với TMĐT 165.000 tỷ đồng.
Kết luận thanh tra cho thấy NPT không bảo toàn được vốn nhà nước trong năm 2011, tỷ lệ nợ phải trả trên vốn điều lệ năm 2011 cũng vượt quá quy định. Đặc biệt, lãnh đạo NPT tạm ứng quỹ khen thưởng phúc lợi với số tiền hơn 7,1 tỷ đồng để chi cho cán bộ, công nhân viên nhưng đến nay chưa có nguồn để bù đắp. Trong khi đó, việc đầu tư máy biến áp Đồng Hới và Hòa Bình hơn 42 tỷ đồng cũng gây ra nhiều tai tiếng, dù mới đầu tư nhưng cả hai công trình bạc tỷ này phải ngừng hoạt động để sửa chữa.
Trả lời Pháp luật Việt Nam, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Tổng Giám đốc NPT nói rằng: “Tôi chưa nhận được kết luận của Thanh tra Chính phủ về những phần đó. Nếu có kết luận thanh tra thì phải có kết luận xử lý thế nào, cũng như yêu cầu xử lý”. Ông Hùng cũng phủ nhận việc có 19 gói thầu bị chỉ định sai như kết luận của cơ quan chức năng.