Theo quy định tại Quyết định 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng (Quyết định 2345), từ ngày 1/7, các giao dịch chuyển khoản trực tuyến 10 triệu đồng trở lên hoặc quá 20 triệu mỗi ngày bắt buộc áp dụng phương thức xác thực sinh trắc học.
Việc áp dụng phương thức xác thực giao dịch bằng sinh trắc học theo Quyết định 2345 được coi là biện pháp kịp thời và phù hợp nhất hiện nay, giúp người dân nâng cao nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ tài sản của mình.
Còn đối với tổ chức tín dụng (TCTD) và trung gian thanh toán (TGTT), Quyết định 2345 thúc đẩy toàn bộ hệ thống ngân hàng phải nghiêm túc hơn nữa trong việc xây dựng “tường lửa” bảo mật kiên cố bằng dữ liệu sinh trắc học.
Theo ghi nhận của phóng viên, để đáp ứng các yêu cầu của Quyết định 2345, các TCTD và trung gian thanh toán (TGTT) đã nhanh chóng, khẩn trương, nghiêm túc thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu sinh trắc học được kiểm tra chéo với dữ liệu trong chip thẻ căn cước công dân của khách hàng do cơ quan Công an cấp. Các công việc này đều được hoàn thành trước thời điểm ngày Quyết định 2345 có hiệu lực (ngày 1/7).
Tuy nhiên, trong ngày đầu quyết định có hiệu lực đã phát sinh một số tình huống ảnh hưởng đến các giao dịch chuyển tiền như: nghẽn mạng, khách hàng không đăng nhập được vào hệ thống, hệ thống không nhận diện được khách hàng, khách hàng chưa có căn cước công dân gắn chip; điện thoại không có chức năng NFC…
Những trục trặc này đã được các TCTD và TGTT tập trung khắc phục và theo thống kê từ NHNN, đến 22h ngày 2/7, việc chuyển tiền diễn ra hoàn toàn bình thường, tỷ lệ số món chuyển tiền trên 10 triệu đồng là 8,24%, cao hơn mức bình quân trong tháng 6/2024 (8%).
| |
Có khoảng 13 triệu lượt người thực hiện xác thực sinh trắc học sẵn sàng giao dịch trên 10 triệu đồng |
Cũng theo NHNN, tính đến nay, tổng số người dân đã làm xác thực sinh trắc học xong là 13 triệu lượt, người sẵn sàng làm giao dịch trên 10 triệu đồng; trong khi đó, mỗi ngày chỉ có 1,8 triệu món giao dịch trên 10 triệu đồng.
Cụ thể, số lượng giao dịch chuyển tiền trực tuyến có giá trị trên 10 triệu đồng trong ngày 2/7 là hơn 1,8 triệu món, giá trị giao dịch đạt 136.270 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 8,4% trên tổng số lượng giao dịch chuyển tiền trên toàn hệ thống. Còn trong ngày 1/7, các con số này lần lượt là: hơn 1,7 triệu món, 133.213 tỷ đồng và 8,01%.
Còn trong tháng 6 (trước khi Quyết định 2345 có hiệu lực), tỷ lệ bình quân số món chuyển trên 10 triệu đồng trong tháng chỉ đạt 8,0%, ví như: ngày 30/6, số lượng giao dịch chuyển tiền trực tuyến có giá trị trên 10 triệu đồng là hơn 1,2 triệu món, giá trị giao dịch đạt 66.408 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 6,12% trên tổng số lượng giao dịch chuyển tiền trên toàn hệ thống; hay trong ngày 29/6, các con số này lần lượt là: hơn 1,6 triệu món, 103.517 tỷ đồng và 7,46%; ngày 27/6 là: hơn 2 triệu món, 174 tỷ đồng và 8,89%;... ngày 1/6 là: hơn 1,5 triệu món, 88.786 tỷ đồng và 6,9%; ngày 2/6 là: gần 1,9 triệu món, 54.149 tỷ đồng và 5,62%.
Số liệu trên cho thấy, dù xảy ra một số “trục trặc” nhỏ, song các TCTD và TGTT đã thực hiện tốt các giao dịch chuyển tiền của khách hàng, đáng chú ý là các giao dịch chuyển tiền đã diễn ra an toàn và thông suốt.
Theo tìm hiểu phóng viên, nhiều khách hàng hiện vẫn chưa thực hiện xác thực giao dịch bằng sinh trắc học theo Quyết định 2345, một phần cũng để nghe ngóng, một phần cũng chưa có nhu cầu chuyển số tiền lớn trên 10 triệu đồng, hoặc sẽ chia nhỏ số tiền để chuyển…
Một loạt ngân hàng như Agribank,Vietcombank, Sacombank... mới đây đã đưa ra cảnh báo về việc các nhóm lừa đảo đã giả danh nhân viên ngân hàng liên hệ với nhiều khách hàng gặp khó khi làm xác thực sinh trắc học. Sau khi lấy được thông tin của nạn nhân, các đối tượng tiến hành chiếm đoạt tiền trong các tài khoản ngân hàng và sử dụng thông tin của khách hàng vào các mục đích xấu khác.
Ngân hàng khuyến cáo khách hàng tuyệt đối không cung cấp OTP, mật khẩu ngân hàng số,... cho bất kì ai kể cả nhân viên ngân hàng. Đồng thời khẳng định "ngân hàng không liên hệ trực tiếp với khách hàng để hướng dẫn thu thập sinh trắc học"...
Chia sẻ tại Hội thảo về thực trạng, phương thức thủ đoạn của tội phạm mạng diễn ra mới đây, Thượng tá Cao Việt Hùng, Phó Trưởng phòng 4 - A05 Bộ Công an đã đánh giá cao việc NHNN ban hành Quyết định 2345. Quyết định 2345 không chỉ góp phần giúp bảo vệ an toàn cho các giao dịch thanh toán của khách hàng, mà còn góp phần phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao trên không gian mạng.
Tuy nhiên, Thượng tá Cao Việt Hùng lưu ý, "các đối tượng tội phạm đã có dấu hiệu thay đổi phương thức hoạt động để đối phó với quy định mới này". Theo đó, đã xuất hiện tình trạng các đối tượng lừa đảo giả danh nhân viên ngân hàng liên hệ để “hỗ trợ” cài đặt sinh trắc học và thực hiện chiếm đoạt tài sản, thông tin của khách hàng.
Theo đại diện NHNN, để khách hàng từng bước làm quen và thực hiện việc xác thực sinh trắc học trong thanh toán trực tuyến thuận lợi trong những ngày đầu thực hiện và sẽ dần trở thành bình thường thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ, các TCTD cũng như các TGTT cũng đã xác định tiếp tục làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, tư vấn và hướng dẫn khách hàng, đặc biệt là việc chăm sóc và xử lý kịp thời khó khăn vướng mắc phát sinh…