Hấp dẫn “văn hóa ăn sáng” của xứ Chùa vàng

Có thể nói, món ăn của Campuchia có nhiều điểm chung với các nước láng giềng, như Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Ấn Độ, thậm chí là Pháp. Do vậy mà khi so sánh thực phẩm người Khmer với các món ăn nổi tiếng của Đông Nam Á khác thì sự thường món ăn đó là sự pha trộn cân bằng hương vị giữa mặn, chua và vị ngọt. 

Bắt đầu ngày mới

Ẩm thực Campuchia ảnh hưởng phong cách mạnh mẽ của Ấn Độ và Trung Hoa, hầu hết các món ăn có vị lạt, ngọt và béo. Các thực phẩm chủ yếu cho người dân Campuchia là lúa gạo. Hầu như mỗi bữa ăn đều có cơm. Các món khác như cari, súp hoặc khoai tây chiên thường là các món chính đi kèm khá phổ biến.

Ngoài gạo, người Campuchia còn sử dụng nếp để chế biến ra các món xôi và cơm lam. Xôi thường đi kèm sầu riêng như là một món tráng miệng còn cơm lam thường dùng như là một món thay thế cơm cho người nông dân làm ruộng khi mà họ không có thời gian chế biến.

Ở Campuchia cũng giống như bao nơi khác có 3 bữa một ngày, nhưng bữa sáng lúc nào cũng được coi trọng và sôi động nhất trong ngày. Những món ăn cho bữa sáng cũng vô cùng thuần thúy như cơm, cháo, thịt lợn, gà nướng, thịt bò, mì… và khoảng từ 40%-60% người dân nước này ăn những món từ cơm, thịt heo hoặc ăn mì vào bữa sáng. 

Ở Campuchia, bữa sáng không phải lúc nào cũng là bữa quan trọng nhất trong ngày. Nhiều người Campuchia ở khu vực nông thôn thường bắt đầu một ngày mới trên những cánh đồng với cái dạ dày trống rỗng, có chăng cũng chỉ ăn vặt vài quả táo, quả cóc, quả ổi… trong lúc họ đang làm việc, sau đó họ nghỉ trưa sớm khi ánh nắng mặt trời chói trang khiến thời tiết trở nên nóng nực. Còn nếu không phải ra đồng, bữa sáng ở nhà thường là món cháo nấu từ cơm nguội thừa từ bữa tối hôm trước, ăn kèm với một chút cá khô chiên hoặc ngâm nước, thêm chút đường thốt nốt, chút xoài ngọt.

Tuy nhiên, một bữa ăn cho buổi sáng là cả một sự thách thức cho người dân nơi đô thị tấp nập, bận rộn vì nhiều người không có thời gian để chuẩn bị bữa điểm tâm tại nhà trước khi đi làm. Vậy thì họ ăn sáng bằng cách nào?

Ăn sáng tại chợ

Tại thủ đô Phnom Penh, không nấu cơm tại nhà khiến những buổi sáng trở nên sôi động và tấp nập với những các loại xe máy, ô tô bấm còi inh ả trên các con phố chật cứng người. Vài năm trở lại đây, những người trẻ Campuchia từ các tỉnh lẻ lên Phnom Penh để tìm kiếm cơ hội học tập và làm việc tốt hơn, điều này càng góp phần tạo nên tình trạng tắc nghẽn giao thông vào giờ cao điểm buổi sáng và thậm chí khiến cho giờ ăn sáng càng phải rút ngắn đi.

Ngoài ra, trước 8 giờ sáng đường phố hay chợ lúc nào cũng đông đúc vì người Campuchia thường ăn sáng trong thời gian này để đảm bảo có một bữa sáng tươi ngon và tuyệt vời nhất. 

Những người đi làm có thể dễ dàng tìm thấy bữa sáng của mình ở bất kỳ chỗ nào trên đường, hoặc ghé vào một quán ăn tiện đường đi qua. Một suất mì hoặc cơm ở quán bên đường trung bình cũng chỉ tốn 3.000 riel. 

Một số món ăn sáng phổ biến

Nhiều người nói ăn ở ngoài không hợp vệ sinh và an toàn thực phẩm. Nhưng ở Campuchia thì khác, tất cả cả các loại thực phẩm đường phố đều sạch sẽ, an toàn và chỉ nấu khi được yêu cầu. 

Đối với những người không có thời gian ngồi ăn sáng, bánh rán lại là một lựa chọn phổ biến. Được bày bán khắp chợ, loại bánh này làm từ bột gạo, phủ một lớp men đường thốt nốt và hạt mè. Mặc dù bánh rán được tìm thấy trên khắp thế giới, nhưng Nom Korng món bánh rán khác đặc biệt, trải qua nhiều năm tháng nhưng nó không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại lai. Và món điểm tâm địa phương này đã phần nào phản ánh hình ảnh văn hoá của Campuchia trong hàng ngàn năm qua.

Cứ mỗi sáng, các quán ăn ở khắp thủ đô Phnom Penh lại huyên náo tiếng thực khách gọi món Bai Sach Chrouk - một kiểu cơm thịt heo nướng của Campuchia. Món ăn này được chế biến tương đối đơn giản. Bên cạnh bát cơm dẻo thơm, nóng hổi là đĩa thịt heo xắt mỏng ướp sữa dừa được nướng trên than hồng. Món này thường được ăn kèm với vài lát dưa chuột và chút tương ớt.

Mì Nom Banh Chok hay thường được gọi là mì Khmer. Đây được mệnh danh là “món ăn quốc gia” của người Campuchia. Món mì vẫn được người dân đất nước Chùa Tháp thưởng thức vào mỗi sớm mai này được làm từ loại gạo ngon lên men chan với nước sốt cà ri làm từ cá ở hồ Tonlé Sap đậm hương sả, lá chanh và nghệ vàng. Mì Nom Banh Chok thường được ăn kèm với rau sống, giá đỗ, dưa chuột và tương ớt cay.

Như một sự kết hợp mạnh mẽ qua nhiều năm, Trung Quốc đã lan rộng sức ảnh hưởng của nó trải dài Campuchia và bữa sáng cũng không phải là ngoại lệ. Bữa sáng phổ biến ở Campuchia là món súp ăn liền gọi là Kuy teav, một cái tên được cho là có nguồn gốc từ chữ “kway teow” trong tiếng Hoa, hay còn là tên gọi một loại mì gạo ở Trung Quốc. 

Người Pháp cũng để lại dấu ấn của họ đối với văn hoá và ẩm thực Campuchia. Đây là quốc gia bảo hộ của Pháp từ năm 1867 cho đến 1941, và một khoảng thời gian nữa từ sau Chiến tranh Thế giới II cho đến năm 1953, khi quốc gia này giành được độc lập. Người Pháp đã giới thiệu món bánh mì cho các nước Đông Dương, bao gồm cả Campuchia và người Khmer gọi món này là “num pang”, dựa theo từ tiếng Pháp “pain”.  Bánh mì được kẹp với thịt bò nướng với đường thốt nốt hoặc một loại cà ri gà thơm ngon được nấu cùng với sả, nghệ và riềng. 

Người Pháp cũng nuôi dưỡng tình yêu đối với cà phê Campuchia. Ở quốc gia này một bữa sáng chẳng thể nào hoàn chỉnh nếu thiếu cà phê. Các hạt cà phê được rang trên than, sau đó được phủ một lớp mỡ heo. Nước sôi sẽ được rót vào trong bình đun kim loại, thấm qua lớp cà phê bột, qua một bộ lọc vải rồi nhỏ từng giọt từng giọt nguyên chất.

Nghe có vẻ giống cách pha chế cà phê ở Việt Nam, nhưng ở Campuchia để bù trừ cho vị đắng của cà phê, người dùng thường sẽ bỏ rất nhiều sữa đặc hoặc vài muỗng đường tinh luyện. Và thường họ hay uống đá hơn là uống nóng. Ngoài ra, một điều rất khác biệt và khá thú vị, đó là họ sẽ thường đổ trà nóng vào chỗ cà phê còn sót lại rồi uống. 

Điểm tâm ở Campuchia là một sự pha trộn thú vị của các nền ẩm thực, nhưng chúng cũng thuần túy như chính cư dân ở quốc gia này. Trong khi nhiều mặt hàng thực phẩm nhập khẩu được bày bán ở chợ, thì vô vàn món ăn truyền thống lại dựa trên các nguyên liệu có nguồn gốc địa phương.

Một món như thế là bai sach chrouk, tức cơm thịt heo: Đây là món ăn rất đơn giản nhưng ngon tuyệt, phổ biến khắp xứ chùa tháp. Thịt lợn thái mỏng, nướng từ từ trên than đá để giữ được vị ngọt tự nhiên. Thịt heo được tẩm ướp gia vị rồi đem nướng than, ăn với cơm và dưa leo hoặc cải muối.

 Một món cũng rất quen thuộc trong các bữa điểm tâm là cháo gạo, được gọi là bobor, món có gốc rễ từ xa xưa trong lịch sử Campuchia. Công thức nấu món bobor thậm chí còn xuất hiện trong một hình chạm khắc có từ thời Angkor, được cho là từ thế kỷ thứ 10. 

Chắc hẳn đến với Campuchia, du khách sẽ vô cùng choáng ngợp bởi danh sách dài các món điểm tâm độc đáo. Do vậy khi đến xứ chùa vàng hãy thưởng thức bữa sáng tuyệt vời những khu chợ và trên đường phố để hiểu hơn về con người và văn hóa của nước này./.