Cho đi để còn mãi
Chỉ trong 2 tháng 9 và 10/2022, Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia đã tiếp nhận và điều phối tạng hiến của hai trường hợp chết não, góp phần cứu sống nhiều người bệnh. Đó là trường hợp của anh Đào Đức Lợi (Tiên Du, Bắc Ninh) và bà Nguyễn Thị Hồng Hải (Thanh Xuân, Hà Nội) - bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
Chia sẻ về trường hợp của mẹ mình, chị Tăng Minh Hiền - con gái bà Hải cho biết, lúc còn sống, mẹ chị đã có tâm nguyện sẽ hiến tạng khi chết. Vì thế, khi bà gặp sự cố và bị chết não, chị đã thuyết phục mọi người trong gia đình thực hiện di nguyện của mẹ. Sau khi được sự đồng ý của gia đình bà Hải, các bác sĩ đã tiến hành lấy phổi tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội chuyển về Bệnh viện Trung ương Quân đội 108; lấy gan, 2 thận, 3 mạch máu và 5 gân về Ngân hàng Mô của Bệnh viện Việt Đức; 2 giác mạc chuyển về Bệnh viện Mắt Trung ương.
Đối với trường hợp của anh Đào Đức Lợi, sau khi nhận được tin báo anh bị chết não vì tai nạn, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia đã cử một kíp bác sĩ xuống BVĐK Bắc Ninh đón bệnh nhân về Bệnh viện Việt Đức và tiến hành lấy 1 tim, 1 gan, 2 thận ghép tại Bệnh viện Việt Đức; 3 mạch máu và 5 gân gửi vào Ngân hàng Mô của Bệnh viện Việt Đức, 2 giác mạc chuyển về Bệnh viện Mắt Trung ương. “Cũng có lời bàn ra tán vào phản đối việc tôi hiến tạng con cho y học, nhưng tôi vẫn kiên định để cứu giúp những cuộc đời bệnh nhân khác. Bây giờ, tôi cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái hơn vì một phần cơ thể của cháu vẫn còn sống trong cuộc đời này!” – ông Đào Đức Thắng, cha đẻ bệnh nhân xúc động chia sẻ.
Không chỉ hai trường hợp trên, rất nhiều cuộc đời đã hồi sinh nhờ nguồn tạng của những người chết não. Nhiều người vẫn chưa quên được trường hợp của anh Dương Hồng Quý (43 tuổi ở TP Ninh Bình). Tai hoạ ập đến với gia đình anh chị khi người đàn ông trụ cột bị tai biến mạch máu não. Thực hiện tâm nguyện trước khi chết của chồng, những người thân trong gia đình anh đã hoàn tất mọi thủ tục để các bác sĩ nhanh chóng lấy tạng của bệnh nhân cứu sống 5 bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Và ngày 12/12/2018 đã trở thành ngày ý nghĩa, đáng nhớ của ngành y khoa Việt Nam nói chung và các cán bộ nhân viên Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia nói riêng khi 5 ca ghép tạng từ nguồn cho là bệnh nhân Dương Hồng Quý đã thành công tốt đẹp. Đây cũng là lần đầu tiên ở Việt Nam tiến hành ghép 6 tạng cùng một thời điểm cho 5 bệnh nhân (1 tim, 2 phổi, 1 gan, 2 thận).
 |
Chị Phương hôn từ biệt chồng... |
Mặc dù rất đau đớn nhưng chị Phương – vợ anh Quý vô cùng tự hào về chồng mình. Bởi theo chị: “Phép màu không đến với anh nhưng nó đã đến với 5 người khác là điều em thấy vui nhất!”. Và còn xúc động hơn khi người phụ nữ nhân hậu này có nhã ý thăm và hỗ trợ 1 trong 5 bệnh nhân nhận tạng của chồng mình vì gia đình họ quá khó khăn. Nghĩa cử cao đẹp của chị khiến những người có mặt trong buổi gặp mặt hôm ấy không cầm nổi nước mắt.
Nhân lên số người hiến khi chết não
Theo ông Nguyễn Hoàng Phúc – Phó Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, tính đến đầu tháng 12/2022 đã có hơn 62.000 người đăng ký hiến tặng tạng, mô trong cả nước (con số cao so với những năm trước). Đến nay, Việt Nam đã triển khai hơn 7.000 ca ghép tạng. Thực tế, chủ yếu nguồn tạng vẫn lấy từ người hiến sống, nhưng nguồn từ người cho chết não đã nhích dần lên với con số hơn 100 người. Riêng trong năm 2022 đã có hơn 10 người chết não hiến tạng. Điều đó cho thấy nhận thức của người dân về hiến ghép mô tạng đã thay đổi rất nhiều.
Chia sẻ về những khó khăn của hoạt động hiến ghép tạng, PGS. TS Đồng Văn Hệ - Giám đốc Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia cho hay, hiện nay 95% ca ghép tạng ở Việt Nam được tiến hành từ người cho sống, chỉ có 5% ca ghép từ người cho chết não. Điều này hoàn toàn trái ngược với xu hướng chung của thế giới, khi nhiều nước đa phần ghép tạng từ người cho chết não.
Cũng theo PGS. TS Đồng Văn Hệ, một thực tế nữa cũng rất đáng lo ngại đó là hiện nay, có tới gần 30% bác sĩ, 20% điều dưỡng còn hiểu chưa đầy đủ về chết não, nhiều người không hiểu biết về chết não. Đây là những thách thức cần phải khắc phục trong thời gian tới của 22 trung tâm ghép tạng trên toàn quốc và các bệnh viện. Do đó, để nâng cao hơn chất lượng chẩn đoán và hồi sức cho bệnh nhân chết não hiến tạng, Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia vừa tổ chức khoá đào tạo “Chẩn đoán và hồi sức bệnh nhân chết não hiến tạng” cho đối tượng y, bác sĩ các bệnh viện phía Bắc. Tại đây, các học viên đã được tiếp cận nhiều vấn đề như: hồi sức bệnh nhân chết não hiến tạng tiềm năng; quy định pháp luật và quyền lợi của người hiến, tặng mô, tạng, vai trò của bác sĩ hồi sức và điều dưỡng hồi sức trong hiến tạng từ người cho chết não...
