Sáng 11/12, tại buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam công bố các Luật đã được Quốc hội Khóa XIV, kỳ họp thứ 6 thông qua, các cơ quan báo chí đã đặt câu hỏi đối với đại diện Thanh tra Chính phủ, đề nghị làm rõ hơn một số quy định mới trong việc kê khai cũng như kiểm tra, kiểm soát tài sản, thu nhập của đối tượng kê khai.
Cụ thể, Luật PCTN 2018 đã mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với cả doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước. Tuy nhiên, cán bộ công chức, viên chức, lực lượng sĩ quan... là đối tượng buộc phải kê khai tài sản thu nhập và chịu sự thanh, kiểm ra của các cơ quan chức năng, trong khi doanh nghiệp ngoài nhà nước không phải kê khai và cũng không có cơ quan chức năng nào thanh tra, kiểm tra. “Đã không phải kê khai, lại không có ai thanh tra, kiểm tra thì đưa vào luật có giải quyết được vấn đề gì?”- phóng viên báo chí đặt câu hỏi.
Làm rõ vấn đề này, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế- Thanh tra Chính phủ cho biết, việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật PCTN năm 2018, không chỉ xuất phát từ yêu cầu của quá trình phê chuẩn Hiệp định CPTPP mà điều này còn xuất phát từ chủ trương của Đảng từng bước mở rộng đối tượng PCTN ra khu vực ngoài Nhà nước; xuất phát từ chính yêu cầu của việc đảm bảo môi trường kinh doanh nghiêm chỉnh, lành mạnh. Đây là yêu cầu tất yếu và thực tiễn.
Cũng theo ông Tuấn Anh, Luật PCTN 2018 mở rộng phạm vi ra ngoài nhà nước bao gồm rất nhiều nội dung và chỉ bắt buộc áp dụng các biện pháp phòng ngừa đối với công ty đại chúng, tổ chức tín dụng (tách riêng tổ chức xã hội do Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ nội vụ, Chủ tịch UNBD tỉnh thành lập hoặc phê duyệt điều lệ). “Ngoài ra, chúng ta mở rộng cả hành vi, tức là quy định các hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước. Rõ ràng điều này phù hợp, đảm bảo tính đồng bộ của Bộ luật Hình sự, đồng thời đáp ứng yêu cầu chống tham nhũng trong các khu vực ngoài nhà nước nói chung chứ không phải nói riêng với ba đối tượng trên. Ba đối tượng trên chỉ áp dụng các biện pháp phòng ngừa, bao gồm: công khai, minh bạch, kiểm soát sung đột lợi ích...”- ông Tuấn Anh nói.
 |
| (Hình minh hoạ) |
Cho rằng trong các kỳ họp Quốc hội trước đó đã đưa ra thảo luận vấn đề tại sao không bắt buộc phải kê khai tài sản đối với người giữ chức vụ quản lý tại các tổ chức tín dụng, công ty đại chúng? Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế- Thanh tra Chính phủ cho hay: Sau khi chúng tôi cân nhắc thì thấy không khả thi, nhất là đối với các doanh nghiệp mà người quản lý là người nước ngoài. Chúng ta không thể bắt người nước ngoài kê khai tài sản mà tại nước họ có rồi sang Việt Nam lại phải kê khai.
“Để khắc phục tính hình thức trong việc xác minh, kiểm soát thu nhập, chúng ta yêu cầu tất cả cán bộ, công chức, người có chức vụ, quyền hạn và một số nhóm viên chức giữ chức vụ quản lý kê khai lần đầu. Tuy nhiên kê khai hàng năm chỉ tập trung ở nhóm đối tượng tương đương từ giám đốc Sở trở lên ở cả trung ương và địa phương và một số vị trí quản lý tài chính, tài sản công hoặc thường xuyên trực tiếp giải quyết công việc của người dân. Theo đó, luật lần này tập trung vào nhóm đối tượng đó và yêu cầu kê khai hàng năm”- Ông Tuấn Anh giải thích thêm.
Lấy dẫn chứng từ thực tế, ông Nguyễn Tuấn Anh cho biết, qua việc kiểm soát, thống kê nói chung thì số lượng bản kê khai giảm rất lớn. Theo thống kê chưa đầy đủ thì bản kê khai hàng năm chỉ khoảng 4.000- 5.000 chứ không nhiều như trước đây. Bên cạnh đó, để tránh hình thức, Luật đã quy định rất rõ về trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền hạn của cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập. Đặc biệt trong việc xác định chủ động, hình thành cơ sở dữ liệu kê khai và quản lý cơ sở dữ liệu kê khai nói chung, hướng đến việc số hóa cơ sở dữ liệu này trên cơ sở sau khi chúng ta có những biện pháp bảo vệ dữ liệu an toàn.
Đồng thời, Luật cũng quy định hàng năm, cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập sẽ phải xây dựng kế hoạch chủ động dựa trên sự lựa chọn ngẫu nhiên trong tổng số các bản kê khai mà cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập đang quản lý.
“Chúng tôi cho rằng, với việc mở rộng căn cứ xác minh, quy định thẩm quyền xác minh chủ động thì các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập sẽ đảm bảo quy định này được thực hiện thực chất hơn, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát tài sản , thu nhập trong PCTN”- ông Tuấn Anh nhấn mạnh./.
