Khám phá những "huyệt đạo" giúp Tân Hóa trở thành một trong những làng du lịch tốt nhất thế giới

Làng Tân Hóa được bầu chọn là Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023

Chiều 19/10, tỉnh Quảng Bình tổ chức công bố làng du lịch Tân Hoá nhận giải thưởng Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023 (Best Tourism Village) do Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) vinh danh cùng ngày tại Samarkand, Uzbekistan.

Giải thưởng làng du lịch tốt nhất của UNWTO là một sáng kiến toàn cầu nhằm nêu bật những ngôi làng nơi du lịch bảo tồn, phát huy các giá trị, sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng, nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới và tính bền vững.

Sau khi đánh giá 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UNWTO đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú, nổi bật của Tân Hóa cùng những cam kết và hành động của Làng tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững. Vào lúc 15 giờ ngày 19/10 (giờ địa phương), tại Samarkand, Uzbekistan, UNWTO đã vinh danh Tân Hóa (huyện Minh Hóa) là một trong những Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2023 và Làng duy nhất của Việt Nam nhận giải thưởng danh giá này.

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Hồ An Phong, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình nhấn mạnh, để Tân Hóa có được danh hiệu danh giá này là cả quá trình trong nhiều năm từ xây dựng hồ sơ đến hoàn tất các thủ tục đáp ứng với tiêu chí của UNWTO. Việc được vinh danh là một trong những làng du lịch tốt nhất thế giới mới chỉ bước đầu trong phát triển du lịch tại Tân Hóa. Đây cũng là cơ hội để Tân Hóa vững bước ra thế giới và từng bước trở thành điểm sáng của du lịch Việt Nam. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển du lịch, Tân Hóa cần phải giữ được tài nguyên thiên nhiên của làng quê Việt Nam, không phá vỡ không gian sống xanh, bảo tồn, phát huy các giá trị, sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng, nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới, tính bền vững.

Những "huyệt đạo" giúp Tân Hóa là một trong những làng du lịch tốt nhất thế giới

Tân Hóa là một xã miền núi của huyện Minh Hóa, cách trung tâm thị trấn Quy Đạt khoảng 08 km về phía Đông - Nam, có diện tích tự nhiên là 7.427,20 ha. Với địa thế đặc trưng là nằm trong vùng lòng chảo, bao quanh bởi các dãy núi đá vôi, Tân Hóa được xem là “thung lũng đựng nước”, vùng “rốn lũ” của huyện Minh Hóa.

Sau trận lũ lịch sử năm 2010, vào năm 2011, người dân xã Tân Hóa đã có sáng kiến làm bè phao để “sống chung với lũ”. Tính đến năm 2023, xã Tân Hóa đã có gần 620 căn nhà nổi được xây dựng để ở, đảm bảo 100% hộ dân có thể thích ứng, an toàn và sống chung với lũ.

Từ năm 2014, Quảng Bình đã phối hợp với các đơn vị du lịch xây dựng chiến lược phát triển từng bước vững chắc cho Tân Hoá: Đưa người dân địa phương tham gia vào hoạt động du lịch đến việc từng bước đưa người dân làm chủ các dịch vụ mà họ cung cấp cho khách du lịch; Xây dựng sản phẩm du lịch khám phá hệ thống hang động Tú Làn, sản phẩm tour lái mô tô địa hình khám phá rừng Lim và các sản phẩm khác nhằm từng bước đa dạng hoá các dịch vụ dành cho khách du lịch.

Tân Hoá được định hướng phát triển theo mô hình làng du lịch thích ứng với thời tiết, cung cấp các trải nghiệm đa dạng cho du lịch từ homestay, trải nghiệm công việc làm nông, ăn uống tại nhà dân, quầy hàng lưu niệm và trong các dịch vụ đa dạng khác dành cho khách du lịch.

Bên cạnh đó, núi rừng Tân Hoá cũng có nhiều loại gỗ, dược liệu quý như: Dạ hương, huệ, lim, sến, gỗ mun, lát, kiền kiền và các loại tre nứa, song mây…, sa nhân, hà thủ ô, ngũ da bì, sâm trần, mật ong và các loại cây thuốc nam khác.

Do vị trí địa lý và cấu tạo đặc thù của địa hình, Tân Hóa nằm ở phía Tây của dãy Hoành Sơn và sự án ngự bởi các dãy núi đá vôi nên mang đậm tính chất khí hậu cận nhiệt đới, thể hiện rõ bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông. Quanh năm khí hậu nóng, ẩm ướt, mưa nhiều và rét đậm. Vì vậy, những người làm nông nghiệp phát triển các loại cây trồng vô cùng thuận lợi.

Ngoài ra, xã Tân Hóa thường xảy ra lũ lụt hàng năm, thời gian từ tháng 6- 9 (âm lịch). Do có nhiều hang động nên khi lũ lụt nước thoát chậm gây không ít khó khăn trong sản xuất phát triển kinh tế và đời sống sinh hoạt của nhân dân.

Xã Tân Hoá tập trung chủ yếu là người Nguồn- dân tộc thuộc nhóm Việt - Mường. Theo lời kể của những người lớn tuổi và gia phả của các dòng họ trong làng cho thấy tổ tiên của người Nguồn ở Tân Hoá đã đến khu vực này sinh sống từ khoảng 300 - 320 năm về trước.

Người Nguồn có ngôn ngữ riêng, đặc trưng cùng các nét sinh hoạt văn hoá riêng biệt và các giá trị văn nghệ dân gian.

Trước đây người Nguồn làm nhà cột chôn, làm nhà rường cánh, xà luột, ai giàu có thì làm nhà chữ đinh lợp lá cọ. Ngày nay, họ đã sử dụng nhà tiền khách nền lát gạch hoa, sân phơi láng xi măng; cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, đường làng ngõ xóm được xây dựng cơ bản bằng bê tông.

Hiện nay, khu vực Tân Hoá đang bắt đầu được khai thác, phát triển các sản phẩm du lịch tham quan, khám phá cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm…gắn với cảnh quan tự nhiên và văn hoá bản địa.

Theo Sở Du lịch, hoạt động du lịch ở Tân Hóa trong những năm qua đã có sự phát triển vượt bậc. Người dân xã Tân Hóa tích cực tham gia vào hoạt động du lịch tại địa phương, góp phần giảm nghèo bền vững. Cùng với sự hỗ trợ của doanh nghiệp, Tân Hóa trở thành làng du lịch thích ứng thời tiết với các sản phẩm du lịch độc đáo, đặc trưng.

Trong giai đoạn 2013 – 2023, tổng lượt khách đón và phục vụ đến với Tân Hoá vào khoảng hơn 63,1 nghìn lượt khách. Trong đó tập trung chủ yếu ở tuyến hang Tú Làn (hơn 45 nghìn lượt khách) và tuyến Hang Tiên (hơn 18 nghìn lượt khách).