Khó cả cung - cầu, gói hỗ trợ nhà ở 120.000 tỷ đồng mới giải ngân chưa được 0,1%

Chưa như kỳ vọng...

Ngày 11/3/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 33/NQ-CP năm 2023 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản (BĐS) phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Tại Nghị quyết này, Chính phủ giao Ngân hàng nhà nước (NHNN) chủ trì triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM), trong đó chủ lực là 04 NHTM nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội (NOXH), nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5 – 2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các NHTM nhà nước (bao gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) trên thị trường và các NHTM ngoài nhà nước có đủ điều kiện với các gói tín dụng cụ thể trong từng thời kỳ”.

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, NHNN đã tích cực chỉ đạo và hướng dẫn các NHTM triển khai. Theo bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành Kinh tế (NHNN), bên cạnh các chương trình tín dụng về NOXH, nhà ở cho các đối tượng chính sách đang được hệ thống ngân hàng cũng như Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) như cho vay NOXH theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP, cho vay các đối tượng chính sách theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thì triển khai thì chương trình 120.000 tỷ đồng là một trong những giải pháp góp phần vào việc cải thiện nguồn cung NOXH và tình trạng mất cân đối cung cầu của thị trường.

NHNN phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị

Tuy nhiên, theo số liệu của NHNN, đến nay, trên cơ sở danh mục dự án đủ điều kiện tham gia Chương trình của 23 UBND các tỉnh, thành phố, BIDV và Agribank đã ký hợp đồng tín dụng tài trợ với tổng số tiền cam kết cấp tín dụng là 1.091 tỷ đồng, cho 03 dự án, số tiền giải ngân đến nay là 105 tỷ đồng (0,0875%). Đồng thời đã cam kết cấp tín dụng cho 02 dự án với số tiền cam kết là 605 tỷ đồng.

NHNN đánh giá, việc triển khai Chương trình chưa được như dự kiến. Khó khăn lớn nhất được chỉ ra là nguồn cung còn hạn chế. Đến nay mới có 23 UBND tỉnh, thành phố công bố danh mục dự án đủ điều kiện tham gia Chương trình.

Ngoài ra, Theo báo cáo của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, qua rà soát các dự án thuộc danh mục, trong số 54 dự án được công bố có: 5 dự án đã được phê duyệt cấp tín dụng; 30 dự án (55,5%) là chưa có nhu cầu vay vốn; 11 dự án (20,4%) là chưa đủ điều kiện cho vay, trong đó có 06 dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý; 8 dự án (15%) đang được các NHTM thẩm định.

Bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành Kinh tế (NHNN),

Khó cả cung- cầu

Tại Hội nghị tín dụng đối với BĐS và phát triển NOXH do NHNN phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức ngày 12/11/2023, ông Nguyễn Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) thừa nhận, số lượng dự án thương mại hoàn thành trên cả nước đang có xu hướng giảm trong thời gian gần đây, đặc biệt cơ cấu sản phẩm nhà ở vẫn không hợp lý, dư thừa sản phẩm nhà ở phân khúc cao cấp, trong khi thiếu nhà ở vừa túi tiền, nhà ở công nhân, NOXH, nhà ở có giá phù hợp với khả năng chi trả của các đối tượng thấp tại đô thị.

Tuy nhiên, theo đại diện Bộ Xây dựng, tình hình này sẽ được cải thiện rõ rệt hơn trong năm 2024. Số liệu của Bộ Xây dựng cho biết, lũy kế giai đoạn 2021- 2025 trên địa bàn cả nước có 465 dự án NOXH dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp với quy mô 412.845 căn (đã hoàn thành và đang triển khai đầu tư xây dựng). Trong số 465 dự án NOXH đã có 46 dự án được hoàn thành, đã khởi công xây dựng 110 dự án, 309 dự án với quy mô 292.422 căn được chấp thuận chủ trương đầu tư. Đặc biệt trong tháng 10 vừa qua đã có 10 dự án NOXH, nhà ở công nhân khu công nghiệp (19.853 căn) đã được khởi công,

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng))

Theo Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường BĐS Nguyễn Hoàng Hải, khó khăn không chỉ đến từ nguồn cung. Mặc dù tổng cầu được cải thiện nhờ kết quả của các cơ chế chính sách đang thẩm thấu dần, kinh tế bớt khó khăn, động thái giảm lãi suất…, tuy nhiên lực cầu vẫn chỉ bằng 30% so với giai đoạn trước khi thị trường gặp khó khăn. Trong đó khoảng 50% là nhu cầu về nhà ở nhưng gặp khó khăn về tài chính không thể chuyển thành cầu thật; 20% là nhu cầu đầu tư về BĐS mua đi, bán lại và khoảng 30% cầu đầu tư để khai thác cho thuê…

Trong thời gian tới Bộ Xây dựng kiến nghị khẩn trương triển khai thực hiện có hiệu quả đề án “đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghệp giai đoạn 2021- 2030 để tháo gỡ ngay một số khó khăn, vướng mắc cụ thể trong phát triển NOXH, tăng nguồn cung phù hợp với nhu cầu, khả năng của người có thu nhập thấp có nhu cầu về nhà ở có thể tiếp cận,

Ngoài ra Bộ Xây dựng cũng kiến nghị các địa phương cần xác định việc đầu tư phát triển NOXH cho người có thu nhập thấp là hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung- dài hạn của các địa phương.