“Vượt mặt” người anh em Philadelphia
Ngược dòng lịch sử, ngân hàng và sàn giao dịch chứng khoán đầu tiên ở Hoa Kỳ được thành lập tại Philadelphia và trong một thời gian, TP này, chứ không phải New York, mới là trụ cột của thế giới tài chính Mỹ. Tuy nhiên, bất chấp lợi thế ban đầu của Philadelphia, một số yếu tố địa lý, kinh tế và chính trị đã giúp New York vượt qua TP anh em của mình để trở thành TTTC hàng đầu của quốc gia.
Nhận ra sự thống trị của thị trường trao đổi chứng khoán của Philadelphia, New York đã quyết định chính thức hóa sàn giao dịch của mình bằng cách thành lập Hội đồng Chứng khoán và Giao dịch New York vào năm 1817, sau này trở thành Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE). Với một sàn giao dịch mới và là nơi có nhiều ngân hàng hơn đối thủ cạnh tranh phía Nam, New York tìm cách thu hút các nhà đầu tư ra khỏi Philadelphia.
Từ đó, New York dần vượt qua Philadelphia để dẫn đầu quốc gia về thương mại: trở thành một TP thương mại ven biển hàng đầu vào năm 1789, vượt qua Philadelphia về giá trị nhập khẩu vào năm 1796 và về giá trị xuất khẩu vào năm 1797. Mặc dù sự vượt trội của New York trong thương mại đã được thể hiện rõ ràng vào năm 1815, nhưng mãi đến khi kênh đào Erie được hoàn thành vào năm 1825, sự thống trị của New York mới trở nên rõ ràng.
Quyền lực tối cao của New York trong thương mại có liên quan nhiều đến các yếu tố địa lý. New York không chỉ là địa điểm trung tâm cho các thương nhân châu Âu trong nước, mà các cảng của TP này cũng thuận tiện hơn nhiều so với Philadelphia hoặc Boston. Sông Hudson ở New York dễ điều hướng hơn và ít bị đóng băng hơn nhiều so với sông Delaware và sông Charles. Đặc biệt, như trên vừa đề cập, lợi thế địa lý của New York được bổ sung bởi việc xây dựng kênh đào Erie (1817 - 1825) và thành lập Black Ball Lines vào năm 1818. Trong khi kênh đào Erie kết nối sông Hudson với Ngũ Đại Hồ và đến các khu vực phát triển nhanh nhất của Mỹ ở phía Tây dãy núi Appalachian, Black Ball Line đã cung cấp dịch vụ hành khách xuyên Đại Tây Dương theo lịch trình thường xuyên đầu tiên. Cả kênh đào và tuyến đường đã giúp củng cố vị trí của New York là trung tâm thương mại và trung tâm giao thông trung tâm của Mỹ.
Đến những năm 1830, New York đã trở thành trung tâm thương mại thống trị của quốc gia, giữ số dư tiền gửi chính của tất cả các ngân hàng của Mỹ. New York là thủ đô kinh tế của thế giới vì nhiều công ty lớn nhất thế giới, đặc biệt là các tổ chức tài chính. Ngoài ra, New York có thị trường chứng khoán lớn nhất và lớn thứ hai trên thế giới. Các thị trường này là trung tâm của thị trường tài chính toàn cầu và một số tập đoàn lớn nhất thế giới.
Phố Wall - biểu tượng toàn cầu lâu dài về tài chính
Sự thống trị tài chính của New York được tượng trưng bởi Phố Wall, biểu tượng toàn cầu lâu dài về tài chính. Phố Wall (Wall Street) thuộc địa phận quận Manhattan, TP New York, được thành lập vào thế kỷ thứ 17. Phố Wall chạy dọc theo hướng đông từ dốc đại lộ Broadway tới khu phố South Street bên sông East River (nơi tọa lạc của bức tượng nổi tiếng nhất nước Mỹ - Nữ thần tự do).
Từ nguồn gốc là thủ đô liên bang đầu tiên của Hoa Kỳ đến hiện nay là trụ cột tài chính, New York là nơi có các thị trường tài chính lớn của đất nước kể từ khi NYSE mở cửa vào năm 1792. NYSE “đóng đô” tại Phố Wall, lớn nhất thế giới tính về giá trị (tính đến năm 2023, nó có vốn hóa thị trường là 25,24 nghìn tỷ đô la). NYSE cũng là nơi nhiều người đứng đầu Chính phủ các nước và các nhân vật nổi tiếng được mời rung chuông khai mạc phiên buôn bán chứng khoán ở thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới này. Ngoài NYSE, New York còn có sàn giao dịch chứng khoán lớn thứ hai theo vốn hóa thị trường - là Nasdaq. Các công ty toàn cầu đều mong muốn chọn niêm yết cổ phiếu của họ trên các sàn giao dịch có trụ sở tại New York, cho thấy bằng chứng cụ thể về phạm vi tiếp cận toàn cầu của TP này.
Với những gã “khổng lồ” tài chính như JPMorgan Chase & Co. và Citigroup Inc., TP New York đã có sự tập trung quyền lực và ảnh hưởng tài chính vô song. Đây còn là địa điểm của nhiều ngân hàng đầu tư mạnh nhất, chẳng hạn như Goldman Sachs và Morgan Stanley và TP là công ty hàng đầu trong lĩnh vực quản lý tài sản, ngoại hối, công nghệ tài chính và vốn cổ phần tư nhân. Với vị trí là “kinh đô” của hàng trăm ngân hàng, công ty tài chính và các định chế tài chính danh tiếng trên thế giới, có thể không quá khi gọi Phố Wall là “trái tim” của thị trường tiền tệ thế giới, mọi chuyển động của nó đều tạo ra những tác động mạnh mẽ đến thị trường tiền tệ và chứng khoán thế giới. New York có Phố Wall nên cũng được xem là TTTC của thế giới, có sức ảnh hưởng và lan tỏa toàn cầu.
Hiện nay, New York vẫn giữ vị trí hàng đầu nhờ quy mô thị trường chứng khoán, sự tập trung của các tổ chức tài chính toàn cầu, nguồn nhân lực, vai trò của đồng USD như đồng tiền dự trữ chính trên thế giới và quyền lực định hướng thị trường tài chính toàn cầu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Bộ Tài chính Hoa Kỳ. New York không chỉ là thủ đô tài chính của nước Mỹ mà còn của thế giới.
Sức mạnh của New York trong lĩnh vực tài chính Mỹ và toàn cầu là không thể chối cãi. Tuy nhiên, thời gian gần đây, chiến dịch chống lạm phát của FED được lo ngại là có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế ở Hoa Kỳ và cản trở thị trường tài chính của New York.
Chỉ số GFCI cũng cho biết các TTTC của Mỹ hoạt động tốt, với 5 trung tâm của Mỹ trong Top 10 TTTC hàng đầu thế giới, phản ánh sức mạnh, sự đa dạng và vai trò quan trọng của nền kinh tế Mỹ trong thị trường tài chính toàn cầu. Hoa Kỳ cũng có cơ sở hạ tầng tiên tiến, khung pháp lý và quy định mạnh mẽ và các công ty tài chính và công nghệ trong số những công ty đổi mới tốt nhất thế giới. Các TP như New York, Chicago và San Francisco đều có những thế mạnh riêng: New York với các sàn giao dịch chứng khoán và các tổ chức ngân hàng, Chicago với thị trường tương lai và hàng hóa và San Francisco với Thung lũng Silicon có sức mạnh trong lĩnh vực công nghệ tài chính.
