UBND tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản số 9142/UBND-TL ngày 19/10/2023 gửi Sở TN&MT. Tại văn bản này, UBND tỉnh Lâm Đồng giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với sở: Công Thương, NN&PTNT, Tài chính, Xây dựng và các địa phương có liên quan xem xét nội dung đề nghị tháo gỡ khó khăn trong tận thu khoáng sản của các doanh nghiệp (DN) được UBND tỉnh cấp phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ đập, hồ chứa thuỷ lợi, thuỷ điện, kết hợp tận thu khoáng sản làm vật liệu xây dựng (VLXD) thông thường.
 |
Tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo xem xét kiến nghị tháo gỡ khó khăn trong tận thu khoáng sản làm VLXD thông thường. |
Trên cơ sở đó, các sở, ngành, địa phương căn cứ quy định pháp luật hiện hành, chỉ đạo cấp có thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ được giao để trả lời kiến nghị doanh nghiệp. Trường hợp có nội dung vượt thẩm quyền thì báo cáo đề xuất UBND tỉnh trước ngày 20/11/2023.
Trước đó, PLVN đã có các bài viết phản ánh về những bất cập trong quản lý tận thu khoáng sản là cát, sỏi làm VLXD thông thường tại Lâm Đồng. Đặc biệt là nghịch lý trong khi nguồn cung cát VLXD khan hiếm, giá tăng cao thì hàng triệu m3 cát phải nằm bãi.
Theo quy định trước đây, DN muốn bán cát tận thu cần đăng ký tại Sở TN&MT để được cấp phép trữ lượng. Sau khi UBND tỉnh cấp phép, DN được bán cát, đóng thuế dựa trên khối lượng thực tế, căn cứ hoá đơn xuất ra.
 |
Cát tận thu từ nạo vét lòng hồ thuỷ điện, thuỷ lợi phải nằm bãi trong khi thị trường khan hiếm. |
Tuy nhiên từ tháng 3/2023, sau khi có chỉ đạo của UBND tỉnh về đấu giá cát tận thu, các DN tạm dừng hoạt động vận chuyển, tiêu thụ cát, sỏi làm VLXD thông thường. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến cát VLXD trên địa bàn Lâm Đồng tăng mạnh, cao hơn nhiều so với các địa phương lân cận. Từ đó dẫn tới bất ổn thị trường, làm gia tăng tình trạng khai thác cát trái phép, khai thác cát lậu, cát không rõ nguồn gốc, xuất xứ được đưa về Lâm Đồng tiêu thụ…
Theo các DN được cấp phép nạo vét lòng hồ thuỷ điện, thuỷ lợi kết hợp tận thu khoáng sản: Hoạt động nạo vét cục bộ, kết hợp thu hồi cát, sạn, sỏi và bùn đất trong phạm vi bảo vệ an toàn đập, hồ chứa thủy điện trên địa bàn tỉnh không thuộc vùng nước đường thủy nội địa của tỉnh nên không thuộc đối tượng đấu giá.
Ngoài ra, các quy định về đấu giá cát tận thu chưa rõ ràng, cụ thể nên không thể thực hiện. Cụ thể, việc tính toán, xác định khối lượng cát tận thu để đấu giá mới thực hiện bằng phương pháp thủ công, chưa bảo đảm tính chính xác.
Ngoài ra, việc xác định giá khởi điểm để đấu giá hiện chưa có quy định cụ thể mà dựa vào khảo sát, tham khảo giá của một số DN, cửa hàng kinh doanh VLXD trên địa bàn. Đồng thời chưa có hướng dẫn chi tiết việc xác định chi phí nạo vét và hoàn trả chi phí này cho DN sau đấu giá.
 |
Lực lượng chức năng Lâm Đồng tháo dỡ lán trại một điểm khai thác cát trái phép. |
Bất cập nữa là cơ sở pháp lý tổ chức đấu giá, theo Sở Tư pháp Lâm Đồng, đến nay chưa có văn bản hướng dẫn hồ sơ, trình tự, thủ tục trong đấu giá tài sản là cát tận thu; mà chỉ có thể “tham khảo” Chương II Thông tư liên tịch 14/2015/TTLUT-BTNMT-BTP.
Trong đơn kiến nghị gửi UBND tỉnh Lâm Đồng, các DN mong muốn UBND tỉnh xem xét, chấp thuận cho các đơn vị tạm thời đăng ký thu hồi khối lượng khoáng sản từ hoạt động nạo vét trong năm thứ nhất theo giấy phép được cấp.
Các DN cam kết sau khi được cơ quan thẩm quyền cho phép được tạm thời đăng ký thu hồi khối lượng khoáng sản từ hoạt động nạo vét, sẽ nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ tài chính, tuân thủ đầy đủ các quy định. Đến khi có hướng dẫn cụ thể về đấu giá cát tận thu từ hoạt động nạo vét, sẽ nghiêm túc chấp hành theo quy định.
