Mùa lúa chín cũng là thời điểm đông du khách tìm đến chiêm ngưỡng Tam Cốc- Bích Động trong mùa đẹp nhất của năm, du khách không chỉ được ngắm di sản thế giới với những hang động kỳ bí mà còn được thăm những ngôi cổ tự mấy trăm năm tuổi giữa khung cảnh sơn thủy hữu tình gắn với quá trình dựng nước, giữa nước của cha ông…
Tuyệt mỹ di sản thế giới
Tam Cốc - Bích Động nằm trong quần thể danh thắng Tràng An nổi tiếng. Với hệ thống các hang động, núi đá vôi, cánh đồng lúa nước tuyệt đẹp, nơi đây được ví như một Vịnh Hạ Long trên cạn và là khu du lịch sinh thái đúng nghĩa mang đậm dấu ấn làng quê Bắc Bộ.
Toàn khu vực bao gồm hệ thống các hang động núi đá vôi và các di tích lịch sử liên quan đến hành cung Vũ Lâm của triều đại nhà Trần nằm chủ yếu ở xã Ninh Hải (huyện Hoa Lư, Ninh Bình). Quần thể danh thắng Tràng An- Tam Cốc Bích Động đã được Thủ tướng chính phủ Việt Nam xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt và đã được tổ chức UNESCO xếp hạng di sản thế giới.
Tam Cốc, có nghĩa là “ba hang”, gồm hang Cả, hang Hai và hang Ba. Cả ba hang đều được tạo thành bởi dòng sông Ngô Đồng xuyên qua lòng núi. Hang Cả dài 127 m, xuyên qua một quả núi lớn, cửa hang rộng trên 20 m. Trong hang khí hậu khá mát và có nhiều nhũ đá rủ xuống với muôn hình vạn trạng tạo nên những liên tưởng kỳ bí, tuyệt vời.
Hang Hai, cách hang Cả gần 1 km, dài 60 m, trần hang có nhiều nhũ đá rủ xuống rất kỳ lạ, này là hình đá liên tưởng tới tích mẹ Âu Cơ cùng đàn con tiễn 50 con theo Lạc Long Quân xuống biển, này là hình thầy trò Đường Tăng đi lấy kinh… Hình nào cũng đẹp, sống động lạ thường. Nằm ở gần hang Hai, hang Ba dài 50 m, trần hang như một vòm đá, thấp hơn so với hai hang kia càng tăng thêm cảm giác hùng vĩ,
Để đến Tam Cốc, du khách sẽ đi thuyền trên dòng sông Ngô Đồng uốn lượn qua các vách núi, hang xuyên thuỷ, cánh đồng lúa. Phong cảnh Tam Cốc, nhất là 2 bên dòng sông Ngô Đồng có thể thay đổi theo mùa lúa (lúa xanh, lúa vàng hoặc màu bạc của nước trên cánh đồng), hai bên sông còn được tô điểm bằng hoa sen, hoa súng. Xưa kia vùng núi Tam Cốc là nơi nhà Trần về đây dựng hành cung Vũ Lâm trong kháng chiến chống Nguyên Mông nên nơi đây còn có các đền thờ vua Trần Thái Tông, Trần Thánh Tông, các tướng Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải và hoàng hậu Trần Thị Dung.
Trên đường vào đền Thái Vi, du khách sẽ qua động Thiên Hương cạnh sông Ngô Đồng. Đây là một động khô và sáng nằm ở lưng chừng núi có độ cao so với mặt đất khoảng 15 m. Động có chiều cao khoảng 60 m, sâu 40 m, rộng 20 m. Đỉnh động rỗng nên động còn có tên là Động Trời. Nằm gọn trong động là miếu thờ bà Trần Thị Dung, vợ vua Lý Huệ Tông- là người đã truyền cho dân nơi đây nghề thêu ren truyền thống, hiện xã Ninh Hải vẫn còn làng nghề thêu ren có lịch sử gần một ngàn năm tuổi với nhiều sản phẩm độc đáo, tinh xảo.
 |
Hệ thống hang động kỳ bí
Nằm cách bến Tam Cốc 2 km, Bích Động là tên do tể tướng Nguyễn Nghiễm- vị thân sinh của đại thi hào Nguyễn Du đặt cho động năm 1773, có nghĩa là “động xanh”. Đây là một trong những thắng cảnh nằm trong nhóm được người xưa gọi là “Nam thiên đệ nhất động”, cụ thể Bích Động được mệnh danh là “Nam thiên đệ nhị động” tức động đẹp thứ nhì trời Nam (chỉ đứng sau động Hương Tích ở Hà Nội- Nam thiên đệ nhất động) và đứng trước động Địch Lộng (Nam thiên đệ tam động) ở Kẽm Trống (ở Thanh Liêm, Hà Nam).
Bích Động gồm một động khô nằm trên lưng chừng núi và một hang động nước đâm xuyên qua lòng núi (gọi là Xuyên Thủy Động). Phía trước động là một nhánh sông Ngô Đồng uốn lượn bên sườn núi, bên kia sông là cánh đồng lúa tạo nên phong cảnh sơn thủy hữu tình.
Nếu như động khô Bích Động rộng rãi với các nhũ đá, hình khối kỳ lạ thì Xuyên Thủy động là một động tối và ngập nước nằm dọc theo chiều dài khối núi Bích Động. Xuyên Thủy động như một đường ống hình bán nguyệt bằng đá dài khoảng 350 m uốn lượn từ phía Đông sang phía Tây. Bình quân bề rộng của Xuyên Thủy động là 6m, chỗ rộng nhất là 15 m. Trần và vách động thường bằng phẳng, tạo hoá như xếp từng phiến đá lớn thành mái vòm cung, bán nguyệt với muôn hình vạn trạng.
Nằm trong quần thể khu du lịch Tam Cốc - Bích Động còn có một động khô tuyệt đẹp là Động Tiên, chỉ cách chùa Bích Động gần 1 km. Động Tiên gồm có ba hang lớn, rộng và cao. Trần động có nhiều vân đá, nhũ đá rủ xuống lấp lánh nhiều màu sắc trông như những rễ cây lớn. Trên trần có nhiều dơi và chim cư trú. Đứng từ bên ngoài nhìn động như một lâu đài tráng lệ.
Các biến đổi của tự nhiên tạo nên những hình dáng kỳ thú của nhũ đá trong động với hình thù là cây tiền, cây thóc, ông tiên, cô tiên, con voi, con sư tử, con hổ, con kỳ đà, con rồng, con đại bàng, và cả những đám mây bay lượn nhiều màu sắc. Những khối đá trong động khi gõ vào sẽ tạo ra nhiều loại âm thanh rất lạ, bí ẩn và linh thiêng. Người dân tâm niệm rằng gõ nhẹ vào những khối đá để nghe những âm thanh du dương sẽ gặp được nhiều may mắn.
 |
Linh thiêng những ngôi chùa cổ
Trong quần thể Tam Cốc- Bích Động có nhiều địa điểm văn hóa tâm linh như các ngôi đền thờ các vị vua Lê, tướng lĩnh thời Trần và các ngôi chùa cổ nổi tiếng linh thiêng như chùa Bích Động, chùa Linh Cốc. Chùa Bích Động gắn với núi đá mang đậm phong cách Á Đông. Chùa được dựng từ đầu đời Hậu Lê, trong chùa có quả chuông lớn đúc từ thời vua Lê Thái Tổ, mộ tháp các vị hòa thượng có công xây dựng chùa. Thời Lê Hiển Tông (1740-1786) chùa được trùng tu mở rộng thêm, bao gồm Chùa Hạ, Chùa Trung, Chùa Thượng, trải ra trên ba tầng núi. Đây là điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh lý tưởng cho những ai ghé thăm danh thắng Tràng An- Tam Cốc.
Chùa Linh Cốc nằm trong núi chùa Móc. Chùa quay hướng tây, phía trước là một cánh đồng nước. Theo văn bia đặt ở chùa, Linh Cốc có từ triều vua Trần Thánh Tông. Sân chùa rộng ở ngay chân núi, hai bên sân có nhà thờ tổ, 5 gian trai phòng. Nhìn chung những ngôi chùa ở Tam Cốc- Bích Động không quá rộng rãi như những ngôi chùa vùng đồng bằng Bắc Bộ nhưng toát lên vẻ cổ kính và uy nghiêm.
Đặc sắc mùa vàng Tam Cốc
Thời gian này đang là mùa vàng ở Tam Cốc, những cánh đồng ở Tam Cốc - Bích Động được khoác lên một màu vàng rực rỡ của lúa chín, nổi bật bên mảnh xanh tươi giữa núi non trùng điệp, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp làm say đắm lòng người. Đây cũng là thời điểm Tam Cốc được mùa du lịch, đón nhiều du khách nhất trong năm; nhiều bạn trẻ chọn nơi này để chụp ảnh kỷ niệm, nhiều nhiếp ảnh gia cũng chọn đây là thời điểm để săn ảnh độc.
Đi đò trên dòng Ngô Đồng lãng mạn ngắm cảnh Tam Cốc- Bích Động vào mùa vàng, bạn sẽ rưng rưng xúc động khi bắt gặp những hình ảnh thân thương gần gũi của những người mẹ, người chị vừa gặt lúa vừa rộn ràng trò chuyện, cười nói trong niềm vui ấm no. Và niềm vui, hạnh phúc càng đong đầy theo những con thuyền chở lúa vàng đầy ắp nhà …
