Một bản án cần cấp Tối cao kháng nghị, xét xử lại

* “Nhảy dù” vào chiếm đất người khác, đòi “hỗ trợ” 1,2 tỷ đồng (!?)
* Cấp sơ thẩm và phúc thẩm tuyên án thiếu thực tế khách quan.

Bà Nguyễn Mỹ Dung (ở TP.Hồ Chí Minh), là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ kiện về việc tranh chấp nền nhà đất tại 350 Trần Phú (phường 5, TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) (bà Dung được bà Đỗ Kim Hường - chủ đất, đang định cư tại Hoa Kỳ - ủy quyền hợp pháp) đã gửi đơn đến Chánh án TANDTC, VKSNDTC yêu cầu các cơ quan tố tụng Tối cao xem xét, đề nghị kháng nghị Bản án sơ thẩm của TAND TP.Vũng Tàu và Bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu theo hướng hủy cả hai bản án này để xét xử lại vụ kiện, đảm bảo tính khách quan và quyền lợi thực tế của người có đất hợp pháp. Theo đương sự, cả hai bản án nói trên đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, trong đó đã bỏ qua “yếu tố nước ngoài”.

Tranh chấp trên đất có mộ phần

Lô đất trong vụ kiện này có tổng diện tích 264m2, tọa lạc tại địa chỉ số 350 đường Trần Phú, vốn thuộc quyền sử dụng hợp pháp của chùa Quảng Đức. Đến năm 1967, Thượng tọa Thích Minh Quảng trụ trì chùa này chuyển nhượng lô đất cho bà Đỗ Kim Hường. Sau đó, bà Hường đã san lấp, tôn tạo, dùng phần đất phía trước xây nhà ở, phần đất phía sau sử dụng vào mục đích mai táng những người quá cố của họ tộc (thực tế, hiện nay đang có hai ngôi mộ của cha mẹ bà Hường trong khuôn viên khu đất đã được xây tường rào bao quanh).

Khu nhà đất tại 350 Trần Phú.

Năm 1971, ông Lý Văn Vững không biết từ đâu đến và cũng không có bất cứ giấy tờ gì liên quan đến khu đất nhưng lại cho rằng đất của ông ta đã bị bà Hường xây tường rào lấn sang 2m nên đã có đơn yêu cầu Tòa án buộc bà Hường phá tường, trả lại phần đất đã lấn. Tại Án lệnh  số  091 AL ngày 29/4/1971, Chánh Tòa Phước Tuy (Thị xã Vũng Tàu cũ) đã khẳng định bà Hường được sử dụng tổng diện tích là 264m2, đồng thời bác yêu cầu đòi đất của ông Vững. Và những năm sau đó, gia đình bà Hường vẫn thường xuyên cúng kiếng và chăm sóc mộ phần.

Hai ngôi mộ của song thân bà Hường hiện hữu tại khu đất.

Năm 1980, bà Hường theo gia đình qua Hoa Kỳ sinh sống nên đã làm “tờ giấy ủy quyền”cho người em họ là Nguyễn Mỹ Dung thay mặt bà quản lý, chăm sóc mộ phần và lô đất này. Việc ủy quyền này là phù hợp với phong tục, tập quán và không trái pháp luật vì mộ phần không được coi là một loại tài sản. Cũng trong năm 1980, vợ chồng ông bà Võ Văn Liễu, Nguyễn Thị Mai cũng xuất hiện “như từ trên trời rơi xuống” lấy lý do “hoàn cảnh khó khăn” nên đã thông qua Tổ dân phố đến gặp bà Trần Như Yến xin được trồng khoai mỳ trong khu đất của bà Hường.

Năm 1993, Nhà nước có chủ trương kê khai đăng ký đất đai. Lợi dụng bà Hường, bà Dung vắng nhà nên bà Yến đã qua mặt chính quyền kê khai đăng ký sử dụng diện tích đất “mượn” trong khi chính vợ chồng ông Liễu, bà Mai đang ở đây cũng không biết. Vụ việc được đưa ra chính quyền hòa giải nhưng bất thành.

Ngày 19/4/2006, bà Yến “kiện ngược” vợ chồng ông Liễu, bà Mai ra TAND TP.Vũng Tàu với lý do “tranh chấp nền móng nhà đất”. Cũng trong lần kiện tụng này, bà Yến đã thẳng thắn thừa nhận bà sẵn sàng giao trả đất cho người có giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất.

Khuất tất từ những bản án!

Nguồn gốc khu đất (mộ phần) là vậy nhưng ngày 29/3/2009, TAND TP.Vũng Tàu đã đưa vụ kiện ra xét xử. Tại Bản án sơ thẩm số 14/2009/DSST đã tuyên: Bà Yến được quyền sử dụng diện tích 120,6m2 tại số 350 Trần Phú; trừ diện tích khu mộ là 85,3m2 và diện tích lối đi vào khu khu mộ là 24m2 (tổng cộng là 110,2m2). Bản án sơ thẩm của TAND TP.Vũng Tàu bị kháng cáo.

Tại bản án Phúc thẩm số 61/2009/DS-PT ngày 15/6/2009 của TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tuyên: Y án sơ thẩm, chỉ khác là “lối đi vào khu mộ là 24,9m2” (chênh 09 tấc so với án sơ thẩm).

Căn cứ Bản án Phúc thẩm có hiệu lực pháp luật thì các cấp Tòa thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã “tiếp tay” cho những người không biết gốc gác từ đâu đến, “nhảy dù” vào xâm chiếm đất đai đang có chủ, ngang nhiên lấy mất 153,8m2 đất đang thuộc quyền sử dụng của gia đình bà Hường (!?).

Một điều hết sức lạ lùng là, đất của bà Hường sử dụng có nguồn gốc, diện tích rõ ràng, có giấy tờ chuyển nhượng của chủ cũ, được Tòa án Phước Tuy, TX.Vũng Tàu công nhận. Vậy mà những người “từ đâu đến” không có bất cứ giấy tờ gì thể hiện tính pháp lý của lô đất ngang nhiên đứng ra tranh chấp mà lại được các cơ quan “cầm cân nảy mực” thời nay hào phóng “biếu” cho họ thì xem ra khó thu phục lòng dân...

Những diễn biến của vụ kiện như nêu trên khiến bà Dung - người được ủy quyền hợp pháp của bà Hường - có đơn yêu cầu các cấp Tòa, Viện Tối cao đề nghị kháng nghị các bản án của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để xét xử lại là đòi hỏi chính đáng.

Tại Biên bản phiên tòa sơ thẩm ngày 18/6/2008 của TAND TP.Vũng Tàu, khi được Tòa hỏi, bà Mai có nói: “Tôi đồng ý trả đất  nhưng chủ đất phải “hỗ trợ” cho tôi 1,2 tỷ đồng”(!?). Mới đây, vào ngày 27/12/2011, con bà Mai (thay mặt bà Mai) viết cam kết: “Tôi sẽ trả lại diện tích đất có hai ngôi mộ tại 350 đường Trần Phú, phường 5, Vũng Tàu cho bà Dung nhưng xin được ở nhờ thêm đến ngày 28/2/2012, tôi sẽ tự động rời đi nơi khác và trả lại cho bà Nguyễn Mỹ Dung”.

Tuấn Sơn