“Phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”, đó là ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải khi tổng kết công tác phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn năm 2013 diễn ra hôm qua - 4/4.
“Kỷ lục” số cơn bão, áp thấp nhiệt đới
Theo báo cáo từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, năm 2013 toàn lãnh thổ đã xảy ra 31 đợt mưa lớn diện rộng, nhiều hơn rất nhiều so với các năm trước đây cùng thời kỳ. Đã có hơn 100 cơn lốc xoáy, dông sét và mưa đá gây thiệt hại nhiều về người, tài sản và hoa màu cho các địa phương trên cả nước.
Riêng về bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên biển Đông, năm 2013 được ghi nhận đã làm ảnh hưởng đến Việt Nam đạt mức kỷ lục trong 50 năm qua. Có 14 cơn bão và 5 ATNĐ hoạt động trên biển Đông, nhiều hơn hẳn so với số liệu trung bình nhiều năm.
Trong số 14 cơn bão hoạt động trên biển Đông, có đến 9 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Các cơn bão có hướng di chuyển và diễn biến về cường độ rất phức tạp. Năm 2013 cũng được xem là năm kỷ lục về số cơn bão mạnh đổ bộ vào Việt Nam với 3 cơn bão có cường độ trên cấp 12. Riêng với cơn bão số 13, đổ bộ vào hai tỉnh Quảng Ninh - Hải Phòng gây hậu quả rất lớn về người và tài sản; hướng di chuyển phức tạp và không theo quy luật khí hậu, gây rất nhiều khó khăn cho công tác dự báo.
Năm vừa qua cũng là một năm thiệt hại nặng nề do thiên tai. Bão lũ đã làm 264 người chết và mất tích, 800 người bị thương, gần 12.000 ngôi nhà bị sập đổ, cuốn trôi; hơn 300.000ha lúa, hoa màu bị hư hỏng, tổng thiệt hại về vật chất lên tới 25.000 tỷ đồng.
Dự báo bão 2014: Ít số lượng, mạnh cường độ
Nhận định về xu thế thời tiết năm nay, ông Bùi Minh Tăng - Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho biết, năm 2014, số lượng bão và ATNĐ hoạt động trên biển Đông có khả năng ở mức thấp hơn một ít so với giá trị trung bình nhiều năm, khoảng 9-10 cơn (trung bình nhiều năm khoảng 10-12 cơn). Tuy nhiên, bão trên biển Đông đến sớm và vẫn xuất hiện những cơn bão mạnh, giật trên cấp 12, có hướng di chuyển phức tạp, không theo quy luật khí hậu hoặc ATNĐ, bão ảnh hưởng dồn dập trong thời đoạn ngắn.
Nắng nóng có khả năng xuất hiện sớm, đặc biệt ở các tỉnh phía tây Bắc bộ, Bắc Trung bộ và Nam bộ. Tình trạng thiếu mưa và khô hạn cục bộ tại Tây Nguyên, Nam bộ và tỉnh Bình Thuận có khả năng kéo dài. Tình hình xâm nhập mặn tại các cửa sông ở các tỉnh ven biển Trung, Nam Trung bộ và Nam bộ cũng có khả năng kéo dài đến cuối tháng 8/2014.
Theo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, vẫn còn một số tồn tại cần khắc phục. Khi có lũ, bão, ở cấp xã và một số huyện miền núi triển khai chưa tốt, còn tư tưởng chủ quan trong một số bộ phận nhân dân, chính quyền. Việc quản lý khai thác, bảo vệ công trình phòng chống lụt bão (PCLB) chưa được tập trung đúng mức, tình trạng vi phạm Luật Đê điều và Pháp lệnh PCLB còn khá phổ biến nên hiệu quả khai thác công trình còn hạn chế, công trình nhanh xuống cấp.
Phó Thủ tướng cho rằng, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cần dự báo sớm, dự báo dài hạn về tình hình biến động của thời tiết để nâng cao hiệu quả việc phòng tránh. Riêng công tác chủ động đối phó với thiên tai trong năm 2014, Phó Thủ tướng yêu cầu thực hiện tốt phương châm “Phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả”. Ngoài ra, các Bộ, ngành và địa phương cần sớm hoàn thiện phương án, kế hoạch ứng phó biến đổi khí hậu và nước biển dâng, tiếp tục thực hiện Chiến lược quốc gia phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020.