Theo Reuters, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh thực hiện bước đi mà người tiền nhiệm của ông Barack Obama đã không bao giờ tiến hành: nhắm trực tiếp vào quân đội của Tổng thống Syria Bashar al-Assad với các cuộc không kích để trừng phạt hành vi tấn công bằng vũ khí hóa học. Đây cũng là vụ tấn công trực tiếp đầu tiên của Mỹ nhằm vào chính phủ Syria trong cuộc xung đột kéo dài 6 năm qua ở nước này.
Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, các tên lửa Tomahawk của Mỹ đã được phóng đi từ các tàu khu trục USS Porter và USS Ross vào khoảng 0h40 GMT ngày 7/4, nhằm vào nhiều mục tiêu, trong đó có đường băng, máy bay và trạm chứa nhiên liệu ở căn cứ không quân Shayrat – nơi Mỹ cáo buộc được chính phủ Syria sử dụng để chứa vũ khí hóa học.
Ông Trump ra lệnh thực hiện cuộc tấn công này 1 ngày sau khi cáo buộc ông Assad chỉ đạo tấn công hóa học ở thị trấn Khan Sheikhoun của Syria dù chính phủ Syria và Nga luôn bác bỏ việc quân đội Syria đứng sau vụ tấn công.
“Tối nay, tôi đã ra lệnh tấn công quân sự nhằm vào căn cứ không quân của Syria, nơi khởi xướng vụ tấn công hóa học. Mỹ có lợi ích an ninh quốc gia quan trọng trong việc ngăn chặn sự lan rộng và sử dụng vũ khí hóa học chết người” – ông Trump tuyên bố từ khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông ở Florida.
New York Times cho hay, ông Trump và các cố vấn của ông nói rằng quyết định của ông được đưa ra một phần vì cộng đồng thế giới không phản ứng một cách hiệu quả với cuộc nội chiến ở Syria. Quân đội Syria cho biết vụ tấn công bằng tên lửa của Mỹ đã khiến 6 người thiệt mạng. Chính phủ nước này ngày 7/4 đã lên án vụ tấn công, gọi đây là một sự hiếu chiến trắng trợn và rằng vụ việc đã khiến Mỹ trở thành “đối tác của những nhóm khủng bố”.
Vụ tấn công cũng đã ngay lập tức đẩy Mỹ vào thế đối đầu với Nga. Ông Dmitry Peskov - Người phát ngôn của Tổng thống Nga Vladimir Putin - nói rằng vụ tấn công đã “giáng một đòn nặng nề” vào quan hệ giữa Nga và Mỹ vốn đang ở tình trạng nghèo nàn. Theo Peskov, hành động của Mỹ là “một hành động xâm lược một nước có chủ quyền” dựa trên một “cái cớ giả dối”. Ông Peskov cũng nói rằng cuộc tấn công không giúp ích gì cho cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. “Ngược lại, vụ việc tạo ra một rào cản nghiêm trọng đối với việc xây dựng một liên minh toàn cầu chống khủng bố” – ông nói.
Các nước đồng minh phương Tây của Mỹ đã bày tỏ sự ủng hộ với quyết định thực hiện vụ tấn công của ông Trump. Một số nước cho biết đã được thông báo trước về vụ việc nhưng không được yêu cầu tham gia. Mỹ trong nhiều năm qua đã ủng hộ các nhóm nổi dậy chống lại ông Assad trong cuộc nội chiến bắt đầu năm 2011 vốn đã khiến hơn 400.000 người thiệt mạng và một nửa người dân Syria phải bỏ nhà cửa, đưa đến cuộc khủng hoảng người tị nạn tồi tệ nhất thế giới. Trong khi đó, Nga tham gia cuộc chiến từ năm 2015 với mục đích chống khủng bố và ủng hộ ông Assad.
Đây là chỉ thị dùng vũ lực quan trọng nhất của ông Trump kể từ khi nhậm chức cho đến nay. Quyết định của ông đã khiến nhiều nhà quan sát ngạc nhiên và cho rằng đây là hành động nhằm phát đi tín hiệu tới các nước khác như Triều Tiên, Trung Quốc và Iran rằng ông Trump đã sẵn sàng để hành động, đôi khi chỉ sau những thông báo ngắn ngủi, theo Reuters. Hội đồng Bảo an LHQ dự kiến sẽ tiến hành các phiên tham vấn kín ngay trong ngày 7/4 để thảo luận về vụ việc theo yêu cầu của Bolivia.
