Hàng hóa qua cảng biển tăng
Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai kế hoạch năm 2024, ông Nguyễn Văn Thắng - Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) cho biết, tình hình thế giới đang trải qua giai đoạn rất khó khăn, xung đột tại một số khu vực diễn biến khó lường, kinh tế tại nhiều nước rơi vào suy thoái hậu COVID-19 đã ảnh hưởng đến nhiều mặt đời sống, trong đó có lĩnh vực hàng hải, đặc biệt là vấn đề nguồn hàng, thị trường và vận tải biển.
Cùng với việc phải đối mặt với nhiều khó khăn, ngành Hàng hải còn phải tìm cách đáp ứng xu hướng của thế giới trong việc giảm phát thải. Đây là tiêu chuẩn chung của thế giới. Việt Nam buộc phải thay đổi để thích ứng. “Trong bối cảnh đó, khối lượng hàng hoá thông qua cảng biển năm 2023 vẫn tăng 5%, hành khách tăng 17%, lượt phương tiện thủy thông qua tăng 2%”, ông Thắng cho biết và đánh giá, những kết quả nổi bật đó cho thấy những cố gắng, nỗ lực và quyết tâm của ngành Hàng hải.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, năm 2023, lần đầu tiên Việt Nam có quy hoạch tổng thể lấy cảng biển làm trung tâm. Do đó, các quy hoạch chuyên ngành về hàng hải đều phải có tầm nhìn dài hạn, linh hoạt, bảo đảm đồng bộ và chuyên nghiệp; cần lấy định hướng từ cảng biển và xác định cảng biển là trung tâm kết nối các phương thức khác, đặc biệt với đường sắt và đường thuỷ nội địa. Đồng thời Cục Hàng hải Việt Nam cũng cần phối hợp với các địa phương để triển khai hiệu quả, đồng bộ các quy hoạch chuyên ngành.
Liên quan đến hợp tác quốc tế, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Cục Hàng hải Việt Nam cần phát huy những quan hệ hợp tác đã có, tăng cường các quan hệ hợp tác song phương và đa phương. Cục cũng cần rà soát, trình cấp có thẩm quyền phê chuẩn ký kết các hiệp định song phương, đa phương với các quốc gia và vùng lãnh thổ như: Thúc đẩy đàm phán ký kết hiệp định ven biển giữa Việt Nam - Campuchia và Thái Lan; “Bên cạnh đó, chúng ta cần đề cao việc học hỏi kinh nghiệm, học hỏi những tiến bộ khoa học công nghệ của các nước phát triển, để phát triển cảng xanh, cảng thông minh, xây dựng kế hoạch nguồn lực chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng trong đầu tư khai thác hạ tầng, trang thiết bị hàng hải, đáp ứng những cam kết của Việt Nam với thế giới” - Bộ trưởng nói.
Nhiều thành tựu đáng ghi nhận
Theo ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, trong năm 2023, triển khai Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Cục Hàng hải Việt Nam đã báo cáo Bộ GTVT chỉ đạo lập các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành hàng hải trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để làm cơ sở triển khai các dự án đầu tư xây dựng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội quốc gia và các địa phương.
Về lĩnh vực cảng biển, ước tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển năm 2023 là 756,8 triệu tấn, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2022. Hàng container ước đạt 24,7 triệu TEUs, bằng với cùng kỳ năm trước. Lượt tàu biển thông qua cảng biển đạt 99,15 nghìn lượt, giảm 1% so với cùng kỳ năm trước. Lượt phương tiện thủy thông qua nội địa đạt 351,8 nghìn lượt, tăng 2%. Hành khách qua cảng biển đạt hơn 7 triệu hành khách, tăng 17% so với năm 2022.
Ngoài ra, lĩnh vực hàng hải đã đạt được một số thành tựu đáng ghi nhận trong quản lý và khai thác cảng cửa ngõ quốc gia. Cụ thể, năm 2022, Ngân hàng Thế giới World Bank công bố Chỉ số hiệu quả hoạt động container, trong đó Cảng container quốc tế Cái Mép đứng thứ 12/348 cảng container trên thế giới. Tính đến tháng 12/2023, Việt Nam có 1.449 tàu biển đăng ký trong Sổ đăng ký tàu biển quốc gia, với tổng trọng tải trên 13,7 triệu tấn, tổng dung tích trên 7,2 triệu GT (trong đó có 977 tàu vận tải với tổng trọng tải trên 11,1 triệu tấn, tổng dung tích trên 6,6 triệu GT). Thống kê của tổ chức Liên hợp quốc về phát triển thương mại, năm 2023, đội tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam đứng thứ 3 trong ASEAN và thứ 22 trên thế giới.
Sẽ xây dựng 3 đề án quy hoạch
Năm 2024, Cục Hàng hải Việt Nam dự kiến triển khai xây dựng 3 đề án quy hoạch gồm: Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đề án Quy hoạch chi tiết các Nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050; Đề án lập Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050…