Sự kiện có sự tham dự và phát biểu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, cùng các đồng chí lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương, đại diện các tổ chức quốc tế, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ cao, nhà sáng chế, cộng đồng nhà khoa học trong và ngoài nước.
 |
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phát biểu chỉ đạo chào mừng Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 năm 2025. (Ảnh: Bộ KH&CN) |
Hơn 60 năm phát triển hệ sinh thái KHCN và ĐMST
Chủ đề năm nay “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Đột phá đưa đất nước bước vào kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng” thể hiện quyết tâm và tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước và toàn ngành Khoa học và Công nghệ (KH&CN) về vai trò cốt lõi của tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số trong hành trình phát triển đất nước.
Phát biểu khai mạc chương trình, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: “Ngày 18/5 hàng năm là Ngày KH&CN Việt Nam. Chúng ta khắc sâu lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội lần thứ nhất Hội phổ biến khoa học, kỹ thuật Việt Nam năm 1963: ‘Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở lại phục vụ sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động và không ngừng cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi...’. Khoa học không chỉ nằm trong phòng thí nghiệm, trên trang sách, mà phải đi vào cuộc sống, giải những bài toán lớn của quốc gia, mang lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.”
 |
Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu khai mạc chương trình. (Ảnh: Bộ KH&CN) |
Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 18/5/1963 không chỉ mang ý nghĩa định hướng thời đại mà còn là nền móng tư tưởng cho chiến lược phát triển KH&CN nước nhà. Từ tư tưởng đó, trải qua hơn 60 năm, Việt Nam đã từng bước phát triển hệ sinh thái KHCN và ĐMST, từ khởi điểm là một quốc gia nông nghiệp lạc hậu đến nay đã làm chủ nhiều công nghệ tiên tiến, bước đầu khẳng định vị thế trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, y học kỹ thuật cao, nông nghiệp, sản xuất vệ tinh, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số.
 |
Chủ tịch Hồ Chí Minh phát biểu tại Đại hội lần thứ Nhất của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam ngày 18/5/1963. (Ảnh tư liệu) |
Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Phát triển KH&CN là quốc sách hàng đầu; giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”. Tinh thần này tiếp tục được cụ thể hóa và nâng tầm trong các Nghị quyết quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia.
Nghị quyết 57 đã xác định KHCN, ĐMST và chuyển đổi số phải thực sự trở thành đột phá chiến lược, động lực chính để đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Chính phủ hiện đang sửa luật KHCN thành luật KHCN và ĐMST để thể chế hoá các định hướng, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh, nhìn lại chặng đường đã qua, mỗi cán bộ ngành KH&CN đều hết sức tự hào và tri ân sâu sắc công lao, trí tuệ và sự cống hiến thầm lặng của các thế hệ cha anh đi trước đã đặt nền móng vững chắc cho những thành tựu hôm nay – những thành tựu đã góp phần làm nên diện mạo Việt Nam tươi sáng hơn, mạnh mẽ hơn.
 |
Chương trình Ngày hội KH&CN năm nay quy tụ nhiều sáng kiến tiêu biểu trong ngành. (Ảnh: Bộ KH&CN) |
Cam kết hành động của Bộ KH&CN trong thời gian tới được cụ thể hóa qua các trụ cột chiến lược. Đó là hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách thúc đẩy nghiên cứu - đổi mới - ứng dụng công nghệ; khơi thông nguồn vốn, đa dạng hóa hình thức tài trợ, đơn giản hóa quy trình hỗ trợ nghiên cứu; tái định vị vai trò doanh nghiệp - từ đối tượng thụ hưởng thành chủ thể dẫn dắt sáng tạo và thương mại hóa công nghệ; ưu tiên phát triển các công nghệ trọng điểm như AI, vi mạch, sinh học, năng lượng mới, công nghệ số - làm nền tảng bứt phá; thúc đẩy liên kết viện – trường – doanh nghiệp – Nhà nước để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện.
Tôn vinh những đóng góp xuất sắc, khơi dậy động lực cống hiến
Cũng tại sự kiện, Ban Tổ chức đã vinh danh một số các sản phẩm và công trình KH&CN tiêu biểu năm 2024. Đây đều là những thành tựu có giá trị ứng dụng thực tiễn cao, góp phần giải quyết các các vấn đề cấp thiết của đất nước, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Hoạt động vinh danh không chỉ ghi nhận và tôn vinh những đóng góp xuất sắc của các nhà khoa học, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học, mà còn lan tỏa mạnh mẽ tinh thần ĐMST, khơi dậy động lực cống hiến trong cộng đồng, hướng tới sự phát triển bền vững của Việt Nam.
Tiếp nối hoạt động vinh danh, Bộ KH&CN đã chính thức công bố Chương trình hành động và sứ mệnh mới của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED) - một thiết chế tài trợ khoa học được tái cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ KH&CN.
 |
KH&CN, ĐMST và chuyển đổi số không chỉ là chìa khóa phát triển mà chính là sứ mệnh kiến tạo tương lai Việt Nam. (Ảnh: Nguyệt Thương) |
Đặc biệt, 10 nhóm tiêu biểu đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp và nhà sáng chế đã cùng nhau cam kết triển khai các công trình nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ trọng điểm, hướng đến các lĩnh vực ưu tiên như: Nghiên cứu sản xuất thuốc điều trị ung thư theo cơ chế di truyền; Phát triển chip AI ứng dụng cho thiết bị thông minh tại biên (Edge-AI); Thiết kế máy móc phục vụ nông nghiệp tuần hoàn; Làm chủ công nghệ y tế tiên tiến như nút mạch não và hỗ trợ tim; Sản xuất phần mềm trí tuệ nhân tạo ngôn ngữ tiếng Việt “Make in Vietnam”.
Đây là lần đầu tiên một lễ công bố cam kết khoa học quy mô quốc gia được tổ chức đồng thời giữa các nhà khoa học, nhà sáng chế và doanh nghiệp cho thấy tính thực chất và định hướng ứng dụng mạnh mẽ của ngành KH&CN trong giai đoạn phát triển mới.
Bên cạnh các cam kết nghiên cứu, Chương trình Ngày hội KH&CN năm nay còn vinh danh các sáng kiến tiêu biểu từ Cuộc thi “Sáng kiến Khoa học 2025” do Báo VnExpress phối hợp tổ chức, với tổng giá trị giải thưởng gần 1 tỷ đồng.
Ngày hội KH&CN Việt Nam 18/5 mang thông điệp mạnh mẽ: KH&CN, ĐMST và chuyển đổi số chính là sứ mệnh kiến tạo tương lai Việt Nam. Đây không chỉ là dịp tôn vinh trí tuệ Việt Nam, mà biểu tượng của ý chí tự lực, tự cường bằng KHCN, ĐMST và chuyển đổi số, để mỗi người dân, mỗi tổ chức, mỗi nhà khoa học cùng chung tay hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường - sáng tạo - thịnh vượng.
 |
Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chụp ảnh kỷ niệm cùng các tập thể, cá nhân được vinh danh tại Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 năm 2025. (Ảnh: Bộ KH&CN) |
Năm 2024, các tập thể và cá nhân tiêu biểu được vinh danh gồm:
Bidiphar: Tiên phong sản xuất thuốc ung thư tại Việt Nam, giúp giảm mạnh chi phí điều trị, doanh thu 1.748 tỷ đồng;
VNPT Technology: Phát triển thiết bị XGS-PON Wi-Fi 7 đầu tiên trên thế giới, mở rộng thị phần viễn thông;
MedCAT: Ứng dụng AI số hóa dữ liệu y tế, tăng hiệu quả xử lý bảo hiểm, đạt nhiều giải thưởng quốc tế;
Growmax: Sản xuất thức ăn tôm công nghệ cao, xây dựng chuỗi giá trị ngành tôm, doanh thu 5.600 tỷ đồng;
Nhóm tác giả của công trình: “Phát triển công nghệ hồ treo trữ nước, giải quyết thiếu nước vùng núi cao” đạt giải Trần Đại Nghĩa;
Veritas Việt Nam: Sản xuất pallet từ vỏ dừa polymer hóa, giảm phát thải carbon, tạo việc làm cho nông dân, top 3 sáng kiến khoa học 2025;
MISA: Đạt giải Sao Khuê cho sản phẩm công nghệ thông tin xuất sắc;
Viện Thuốc phóng Thuốc nổ: Sản xuất thuốc phóng mới cho đạn quân sự, đạt giải thưởng sáng tạo KHCN;
PGS.TS. Phạm Thị Thanh Ngà: Sáng kiến dự báo mưa bão, phục vụ phát triển năng lượng tái tạo;
PGS. Nguyễn Minh Tân: Đóng góp khoa học nâng tầm nông sản Việt Nam, nhận giải Kovalevskaia 2024.
