Có quy định “đón đầu” việc thi hành án khi lập Toà án chuyên biệt
Báo cáo lãnh đạo Bộ về việc tiếp thu, giải trình, kết quả hoàn thiện hồ sơ dự án Luật sau cuộc họp Hội đồng thẩm định, Q.Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Thắng Lợi cho biết các kết quả thẩm định và những nội dung cơ bản của dự thảo Luật. Bên cạnh đó, ông Lợi báo cáo một số nội dung xin ý kiến về việc áp dụng biện pháp cưỡng chế trong trường hợp huy động lực lượng bảo vệ của thừa phát lại (TPL) hiện đang có 2 phương án.
 |
Q.Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Nguyễn Thắng Lợi báo cáo tại buổi làm việc. (Ảnh: PV) |
Cụ thể, phương án 1 là trường hợp cưỡng chế cần huy động lực lượng bảo vệ, văn phòng TPL lập kế hoạch cưỡng chế, có văn bản gửi Thủ trưởng cơ quan THADS nơi văn phòng TPL đặt trụ sở, kèm theo hồ sơ THA để Thủ trưởng cơ quan THADS xem xét, ra quyết định cưỡng chế và phê duyệt kế hoạch cưỡng chế. Phương án 2 là Trưởng văn phòng TPL ra quyết định áp dụng các biện pháp cưỡng chế THA, bao gồm cả trường hợp cưỡng chế có huy động lực lượng. Ngoài ra, Tổng cục cũng xin ý kiến chỉ đạo về quy định kê biên là biện pháp bảo đảm THA.
 |
Đại biểu nêu ý kiến tại buổi làm việc. (Ảnh: PV) |
Tại buổi làm việc, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính Lê Thị Vân Anh đề nghị cân nhắc thêm việc tổ chức cơ quan THADS 1 cấp là chưa đồng bộ với TAND, VKSND hay thẩm quyền THA phần dân sự trong bản án hình sự thì cơ quan nào thi hành chưa được dự thảo Luật quy định. Bà Vân Anh lưu ý, sắp tới sẽ thành lập Toà án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính quốc tế, đang được đưa vào Luật Tổ chức TAND, vậy trong dự thảo Luật THADS, cần tính toán tổ chức THA đối với trường hợp này, tạo cơ sở pháp lý có quy định “đón đầu” trong triển khai thực hiện.
 |
Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế Nguyễn Hồng Hải phân tích về các trường hợp kê biên trong pháp luật dân sự. (Ảnh: PV) |
Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế Nguyễn Hồng Hải phân tích các trường hợp kê biên trong pháp luật dân sự hiện hành. Vì vậy, tuy tán thành quy định về biện pháp kê biên nhưng theo ông Hải, phải có những giới hạn, điều kiện nhất định, chặt chẽ, tránh áp dụng không phù hợp trong thực tế…
Phải đổi mới tư duy xây dựng pháp luật hơn nữa
Lắng nghe các ý kiến, kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh đề nghị hồ sơ dự án Luật cần phải hoàn thiện hơn để đáp ứng được yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật và đổi mới sâu sắc về tổ chức và hoạt động của hệ thống THADS, Bộ trưởng cũng yêu cầu rà soát lại, thể hiện đúng form mẫu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025, Nghị định số 78/2025/NĐ-CP. Đồng thời, lựa chọn những vấn đề thích đáng xin ý kiến Chính phủ, nhất là những vấn đề liên quan tới mối quan hệ của cơ quan THADS với TAND, VKSND.
 |
Bộ trưởng kết luận buổi làm việc. (Ảnh: PV) |
Đối với các nội dung của dự thảo Luật, về đơn giản hóa thủ tục hành chính và phân cấp phân quyền, Bộ trưởng nêu rõ, Bộ Tư pháp đã phân cấp, phân quyền hơn 71% thủ tục hành chính xuống địa phương, chưa tính 3 nội dung thủ tục mà Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị thêm. Do vậy, trong lĩnh vực THADS, cần tiếp tục rà soát nhằm đẩy mạnh phân cấp phân quyền hơn nữa. Mặc dù việc phân cấp phân quyền đã được Bộ tiến hành chủ động, nhưng Bộ trưởng lưu ý phải chuẩn bị tốt hơn để sẵn sàng báo cáo cấp có thẩm quyền vì thời hạn mà Bộ Chính trị, Tổng Bí thư đề ra là rất gấp. Đồng thời, nội dung phân cấp phân quyền nào giữ lại là phải nêu rõ lý do.
Về nội dung liên quan đến mối quan hệ với TAND, VKSND, Bộ trưởng đề nghị rà soát lại những vướng mắc trong thực tiễn, ví dụ như hoãn, tạm đình chỉ, đề nghị giải thích bản án mà không trả lời thì phải tính toán, nghiên cứu nhằm gắn được trách nhiệm một cách sòng phẳng, rõ ràng, kể cả trách nhiệm về bồi thường. Về trình tự, thủ tục THA, theo Bộ trưởng, phải rà soát tất cả các mối quan hệ công tác với các cơ quan liên quan để bảo đảm việc THA thông suốt, không bị gián đoạn. Về ứng dụng công nghệ bảo đảm cơ sở pháp lý triển khai quy định sau này (nếu có), Bộ trưởng gợi ý, cần quy định việc ứng dụng công nghệ trong một số việc như kiểm đếm, xác minh tài sản…, không quy định chung chung thì không có cơ sở cụ thể hóa về sau.
Đặc biệt, Bộ trưởng cho biết, sẽ phát sinh cả thi hành án cho những chế định chưa từng có như sắp tới đây thành lập Trung tâm trọng tài quốc tế trong Trung tâm tài chính quốc tế, thành lập Tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính quốc tế và theo hướng sử dụng common law. Do đó, việc thi hành này phải có những nguyên tắc nhất định để những chế định trên ra đời thì có cơ sở pháp lý để triển khai.
Để tăng cường xã hội hóa với chế định TPL, Bộ trưởng chỉ đạo phải sơ kết Nghị định 08, trong đó nói lên được những bất cập, hạn chế, những khó khăn, vướng mắc và tương ứng với những biện pháp mà dự thảo Luật đưa ra như tên gọi không thân thiện, khó hiểu (có thể đổi sang là thừa hành viên); thẩm quyền còn hạn chế cần phải đẩy mạnh để xã hội, người dân biết đến và sử dụng dịch vụ.
Về quyền của thừa hành viên, chủ trương là mở rộng thẩm quyền, xã hội hóa tối đa thì phải lập luận được một số lý do như bối cảnh án ngày càng nhiều, việc ngày càng tăng, tính chất ngày càng phức tạp; kinh nghiệm một số nước là tư nhân tham gia nhiều vào công tác THA; Quốc hội đã yêu cầu cách đây nhiều năm nhưng chưa có điều kiện chín mùa để làm… Từ đó, cơ bản phải tư duy rằng thẩm quyền của chấp hành viên và thừa hành viên phải tương đương nhau nhưng vì thừa hành viên là tư nhân nên không thực hiện những công việc mang tính chất quyền lực công. Liên quan đến áp dụng biện pháp cưỡng chế trong trường hợp huy động lực lượng bảo vệ của TPL, ngoài 2 phương án mà Tổng cục THADS đề xuất, Bộ trưởng bổ sung phương án thứ 3 là phải có sự cho phép của Ban Chỉ đạo THADS cấp tỉnh.
