Hiện cả nước có 274/294 TTĐK với 446/546 dây chuyền kiểm định đang hoạt động. Công suất kiểm định tối thiểu một tháng 642.240 phương tiện, đáp ứng nhu cầu kiểm định của người dân và DN trên phạm vi toàn quốc trong năm 2024 bởi nhu cầu kiểm định cả nước tháng cao nhất chỉ hơn 500.000 xe.
Tuy nhiên, do việc phân bố các TTĐK không đồng đều về mặt địa lý dẫn đến có chỗ thiếu, chỗ thừa cộng với các phương tiện được tự động gia hạn đăng kiểm theo quy định tại Thông tư 08/2023/TT-BGTVT và số phương tiện tạm dừng hoạt động trước đây nay thực hiện kiểm định trở lại, dẫn đến tình trạng ùn tắc kiểm định có nguy cơ tái diễn vào các tháng giữa và cuối năm 2024 tại 11 địa phương (Bình Thuận, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Kon Tum, Lâm Đồng, Thái Bình, Thừa Thiên Huế, TP HCM, Trà Vinh).
Khi các vụ án liên quan đến lĩnh vực đăng kiểm tại các địa phương được đưa ra xét xử sẽ có tác động rất lớn đến hoạt động kiểm định. Theo thống kê, đã có 42 địa phương với 112 TTĐK có các đăng kiểm viên (ĐKV) bị khởi tố.
Với lượng phương tiện đến kiểm định gia tăng và việc các cơ quan tố tụng đưa vụ việc ra xét xử trong thời gian tới đây, cả nước có 36 địa phương có nguy cơ bị ùn tắc phương tiện đến kiểm định (Bắc Kạn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Định, Bình Dương, Bình Thuận, Cần Thơ, Đà Nẵng, Đắk Lắk, Đồng Nai, Đồng Tháp, Gia Lai, Hà Giang, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, Hải Dương, Hậu Giang, Hòa Bình, Hưng Yên, Kon Tum, Lâm Đồng, Nam Định, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Sơn La, Thái Bình, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, Tiền Giang, TP HCM, Trà Vinh, Tuyên Quang).
Trong đó, sẽ có những địa phương không còn TTĐK để hoạt động như: Bắc Kạn, Thái Bình. Việc này sẽ ảnh hưởng, thậm chí dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định tại các địa phương khác do sự dịch chuyển phương tiện từ các địa phương.
Theo thống kê, cả nước có 2.474 ĐKV nhưng hơn 900 người đã bị khởi tố. Trong 1.818 ĐKV thực tế đang tham gia hoạt động kiểm định hiện nay, có 291 người bị khởi tố.
Tính từ cuối 2022 đến nay, Cục đã bổ sung khoảng hơn 500 ĐKV, nhưng số lượng ĐKV bị khởi tố quá lớn, nên theo tính toán, đến năm 2025 vẫn chưa thể bù đắp được.
Trường hợp các vụ án đăng kiểm đồng loạt xét xử trong tháng 7/2024, dự báo sẽ có 91 TTĐK phải đóng cửa trong 3 tháng, tức là đến hết tháng 9/2024 mới có thể mở cửa hoạt động trở lại. Trong đó, 100% các TTĐK thuộc Cục tại Hà Nội và TP HCM sẽ phải đóng cửa.
Để chủ động ứng phó các tình huống có thể xảy ra, Cục báo cáo Bộ GTVT đề xuất sửa đổi Nghị định 139/2018/NĐ-CP và 30/2023/NĐ-CP quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, theo trình tự thủ tục rút gọn. Cục kiến nghị sửa đổi quy định theo hướng không thu hồi chứng chỉ ĐKV với các trường hợp bị toà kết tội, cho hưởng án treo, không cấm hành nghề hoặc cho cải tạo không giam giữ.
Đồng thời, kiến nghị không đóng cửa các TTĐK có từ 2 ĐKV bị thu hồi chứng chỉ ĐKV với các vụ án đăng kiểm bị khởi tố trước thời điểm ban hành Nghị định 30/2023 (trước 8/6/2023).
Cục sẽ phối hợp chặt chẽ với Sở GTVT các địa phương và các cơ quan báo chí tổ chức tuyên truyền, khuyến cáo người dân, DN chủ động thực hiện đăng kiểm sớm hoặc di chuyển tới các địa phương khác có nhiều TTĐK đang hoạt động để kiểm định.
