Vụ án không phức tạp nhưng bị kéo dài quá thời hạn tố tụng với nhiều dấu hiệu rõ ràng của việc để lọt tội phạm và xác định nhầm tội danh đối với bị cáo.
Mua đi bán lại, cùng nhau vào tù
Giữa năm 2010, ông Lưu Văn Thiệm trú tại phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy và ông Nguyễn Trường Giang, trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội có đơn tố giác việc UBND huyện Đông Anh cấp sổ đỏ cho thửa đất số 81, thôn Thái Bình, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh mà hai ông đã mua chung cho 3 cá nhân là Trần Văn Tùng, Nguyễn Văn Tân và Nguyễn Thị Minh Thúy.
| |
| Các bị cáo trong vụ "hồ sơ giả" để cấp sổ đỏ |
Trên cơ sở tố giác này, cơ quan an ninh điều tra Công an Hà Nội đã vào cuộc và làm rõ chân tướng vụ việc sai phạm trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 3 cá nhân trên.
Theo kết quả điều tra, thửa đất trên vốn thuộc quyền sử dụng đất của gia đình bà Nguyễn Thị Bản. Năm 2001, gia đình bà Bản đã chuyển nhượng cho ông Đỗ Tiến Hợp và bà Tạ Thị Vượng. Hai năm sau, khi giá đất tăng và có lời “tiền tỷ”, ông Hợp đã chuyển nhượng lại cho ông Thiệm và ông Giang. Tất cả các giao dịch này chỉ thực hiện bằng giấy viết tay và những người mua đi bán lại này đều không làm đầy đủ thủ tục chuyển quyền sử dụng đất.
Tháng 12/2006, bà Nguyễn Thị Minh Tuấn đã thỏa thuận với ông Thiệm và ông Giang để mua lại thửa đất này. Bản thân bà Tuấn cũng chỉ “lướt sóng” nên khi vừa thỏa thuận xong việc mua bán với ông Thiệm và ông Giang, bà Tuấn đã thỏa thuận bán luôn cho anh Nguyễn Văn Cung với mức chênh lệch giá là 700 nghìn đồng/m2. Bà Tuấn cũng thỏa thuận sẽ thực hiện đầy đủ việc làm “sổ đỏ” đối với thửa đất trên cho người mua nên Cung đã đặt cọc 100 triệu đồng.
Tuy nhiên, sau đó Cung không tiếp tục trả tiền cho bà Tuấn nên bà Tuấn cũng không có tiền trả cho ông Thiệm và ông Giang. Vì thế, ông Thiệm đã tuyên bố hủy bỏ hợp đồng với bà Tuấn.
Bản thân Nguyễn Văn Cung cũng là người mua đi bán lại để kiếm lời. Sau khi thỏa thuận với bà Tuấn, Cung đã rủ Nguyễn Văn Tân, Trần Văn Tùng, Nguyễn Thị Minh Thúy cùng mua diện tích đất trên theo thỏa thuận mà Cung đã cam kết với bà Tuấn.
Mặc dù thỏa thuận mua bán với chủ cũ của thửa đất đã gặp “trục trặc” nhưng bà Tuấn vẫn cam kết với Cung về việc chuyển nhượng thửa đất trên cho Cung và làm sổ đỏ đứng tên 3 người mà Cung đề nghị là Nguyễn Văn Tân, Trần Văn Tùng, Nguyễn Thị Minh Thúy.
Bà Tuấn đã nhờ ông Nguyễn Thế Quýnh, Trưởng thôn Thái Bình lập hồ sơ xin cấp sổ đỏ cho 3 cá nhân trên. Ông Quýnh đã làm hồ sơ, bao gồm đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, biên bản kiêm tra hiện trạng, văn bản chuyển quyền sử dụng đất rồi đưa cho bà Tuấn đi lấy chữ ký của các cá nhân có liên quan. Phần mình, ông Quýnh ký vào mục dành cho Trưởng thôn.
Sau khi hồ sơ có đủ chữ ký, ông Quýnh đã đem nộp cho UBND xã. Bà Nguyễn Thị Tuấn đã gọi điện nhờ Hà Văn Trung là cán bộ địa chính làm giúp thủ tục. Hà Văn Trung đã kiểm tra hồ sơ địa chính và ký vào mục cán bộ địa chính, trình lãnh đạo UBND xã ký, đóng dấu.
Chưa đầy 2 tuần sau khi ký xong 3 hồ sơ xin cấp sổ đỏ trên, Hà Văn Trung đã được điều động chuyển công tác sang xã khác. Ba bộ hồ sơ đã được Trung để lại, không trình cấp có thẩm quyền cấp sổ đỏ trong đợt cấp sổ thời điểm đó.
Sai nhiều được tha, sai ít… chịu tội
Sau khi ông Hà Văn Trung chuyển công tác, 3 bộ hồ sơ xin cấp sổ đỏ đã được trình lên UBND huyện Đông Anh. Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đông Anh đã trình UBND huyện cấp sổ đỏ cho 3 cá nhân trên cho dù 3 bộ hồ sơ này ông Hà Văn Trung đã để lại do chưa đảm bảo thủ tục (chưa được Hội đồng xét duyệt cấp xã duyệt, chưa niêm yết công khai…).
Với sai phạm trên, CQĐT đã khởi tố Nguyễn Minh Tuấn, Nguyễn Thế Quýnh, Hà Văn Trung về tội giả mạo trong công tác. Đối với Nguyễn Văn Cung, Nguyễn Văn Tân và các đối tượng khác thì bị khởi tố về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” do sử dụng sổ đỏ để vay vốn ngân hàng.
Trong quá trình thụ lý vụ án, TAND TP Hà Nội đã trả hồ sơ yêu cầu làm rõ vai trò và trách nhiệm của những cá nhân đem 3 bộ hồ sơ chưa đủ điều kiện để trình UBND huyện cấp sổ đỏ cho Nguyễn Văn Tân, Trần Văn Tùng, Nguyễn Thị Minh Thúy. Trong đó, Tòa yêu cầu làm rõ trách nhiệm của ông Nguyễn Lê Hiến, cán bộ Phòng TN-MT huyện Đông Anh vì đã trình cấp sổ đỏ khi hồ sơ không đủ điều kiện cấp sổ đỏ.
Trong vụ án này, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm không chỉ đối với cán bộ Phòng TN-MT huyện Đông Anh mà còn có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm đối với ông Ngô Trọng Độ, Chủ tịch UBND xã Mai Lâm.
Ông Ngô Trọng Độ cũng là người ký đóng dấu trên bộ hồ sơ bị coi là “giả” cùng với cán bộ địa chính và trưởng thôn nhưng chỉ Hà Văn Trung bị bắt giam, truy tố về hành vi “giả mạo trong công tác” còn người có chữ ký và con dấu thì vô can.
Việc truy tố tội “giả mạo trong công tác” đối với cán bộ địa chính xã Mai Lâm cũng không đúng. Vì, cùng một hành vi là không kiểm tra đã ký trình cấp có thẩm quyền giống như hành vi của ông Nguyễn Lê Hiến, nhưng Hà Văn Trung thì bị truy tố về tội “giả mạ trong công tác” còn Nguyễn Lê Hiến thì chỉ bị nhắc nhở vì hành vi thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định 3 “hồ sơ giả” không có cánh mà bay từ UBND xã Mai Lâm đến UBND huyện Đông Anh.
Theo Luật sư Trần Văn Toàn, tội giả mạo trong công tác có 3 hành vi là “sửa chữa, làm sai lệch giấy tờ, tài liệu; làm, cấp giấy tờ giả; và giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn”. Đối với ông Hà Văn Trung, hành vi ký xác nhận trên hồ sơ xin cấp sổ đỏ khi không kiểm tra, xác minh đầy đủ không thuộc 1 trong 2 hành vi trên nên không phải là giả mạo trong công tác.
Do đó, trong vụ án này Hà Văn Trung không chỉ bị truy tố sai mà còn gánh tội cho các cán bộ đã làm sai trong việc cấp 3 sổ đỏ nêu trên. Vụ án và tội danh của bị cáo Trung phải được xem xét lại một cách nghiêm túc, đúng pháp luật.
Bình Minh