Nhân dịp học sinh cả nước chuẩn bị bước vào năm học mới 2024-2025, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức Phòng trưng bày với chủ đề “Nhận diện Sách giáo khoa và Đồ dùng học tập” diễn ra từ ngày 20/8 hết ngày 24/8/2024 tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. Đây là lần thứ 13 Phòng trưng bày của Tổng cục mở cửa đón khách tham quan và tìm hiểu thông tin về sản phẩm.
Phòng trưng bày “Nhận diện Sách giáo khoa và Đồ dùng học tập” chia thành hai khu vực chính, trưng bày gần 100 loại hàng hóa với trên 400 sản phẩm là các loại sách và đồ dùng học tập phổ biến trên thị trường hiện nay. Phần lớn sản phẩm vi phạm được trưng bày do lực lượng QLTT phát hiện, thu giữ khi thực thi công vụ. Cũng có sản phẩm thu thập được từ phụ huynh học sinh vốn là người làm trong ngành sản xuất nên nhận biết được hàng thật – hàng giả đã gửi sản phẩm đến Tổng cục QLTT để giúp thêm dấu hiệu nhận biết cho người tiêu dùng.
 |
Một sản phẩm hàng giả (bên trái) được phụ huynh học sinh gửi đến Tổng cục (đây vốn là phần thưởng dành cho học sinh giỏi ở trường) |
Theo PGS. TS Nguyễn Văn Tùng, Phó Tổng biên tập NXB Giáo dục Việt Nam, tại Việt Nam hiện nay, tình trạng sản xuất, kinh doanh buôn bán sách giáo khoa, sách tham khảo, các loại truyện tranh, các loại đồ dùng học tập giả mạo về nhãn hiệu, kém chất lượng diễn ra phổ biến, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các nhà xuất bản, các doanh nghiệp, tác giả, đơn vị xuất bản, đối tác liên kết; gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.
Sách giáo khoa giả gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đối tượng sử dụng chủ yếu là học sinh, bởi, những sản phẩm này thường có sai sót về màu sắc, ký hiệu, nét chữ, kiến thức, hay bị thiếu dữ liệu, không cập nhật thông tin sẽ dẫn đến sai lệch về nội dung (đường nét biên giới, vấn đề biển đảo), ảnh hưởng đến kiến thức tiếp nhận của học sinh.
Bên cạnh đó, các loại sách giả, sách in lậu thường có chất lượng giấy in thấp, in bị mờ không đảm bảo quy cách tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của học sinh, nhất là về thị lực. Sử dụng xuất bản phẩm giáo dục giả, học sinh sẽ không thể truy cập và sử dụng online được các giá trị, tư liệu, tiện ích bổ sung, hỗ trợ cho học sinh.
 |
Những sai sót được nhận diện dễ dàng trong các cuốn sách lậu, sách giả - nhái nhưng cũng có những sản phẩm rất khó để nhận biết |
Theo ông Nguyễn Đức Lê – Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ (Tổng cục QLTT), kể từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng QLTT trên cả nước đã tiến hành kiểm tra, phát hiện, thu giữ hàng trăm nghìn xuất bản phẩm giả mạo bao bì, nhãn hàng hóa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng như một số nhà xuất bản khác. Nổi bật là vụ việc, phát hiện gần 80.000 quyển sách giáo khoa giả mạo bao bì, nhãn hàng hóa Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam tại Hậu Giang; thu giữ 34.000 quyển sách giáo khoa giả mạo nhãn hàng hóa tại Đồng Nai; phát hiện, thu giữ 5.500 quyển sách giáo khoa vi phạm tại Tây Ninh.
Đại diện Tổng cục QLTT, sách giả, sách in lậu sẽ gây ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế khi tham gia Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học, nghệ thuật. Do đó, bên cạnh sự vào cuộc mạnh mẽ của lực lượng chức năng, nhân tố quyết định trong cuộc chiến này chính là độc giả - những người bỏ tiền mua sách. Chỉ khi khách hàng, người đọc ý thức được việc việc mua và đọc sách thật là hành vi văn hóa và tôn trọng pháp luật, bảo vệ lợi ích chính đáng của mình và cộng đồng, xã hội thì nạn sách giả, sách lậu mới dần dần chấm dứt.
