Nhiều đại biểu Quốc hội chia sẻ với Tư lệnh ngành phụ trách những lĩnh vực khó khăn

Đại biểu Quốc hội Bùi Sỹ Lợi, Thanh Hóa:

“Cũng cần nhìn nhận không phải tất cả những tồn tại đó đều là do trách nhiệm của Tư lệnh ngành”

Kết quả lấy phiếu tín nhiệm lần này là khách quan, cơ bản phản ánh được những vấn đề bức xúc của từng lĩnh vực. “Tư lệnh các lĩnh vực như giáo dục, giao thông.... chưa đạt được số phiếu tín nhiệm cao cũng phản ánh rõ, chẳng hạn như giáo dục đang có nhiều vấn đề dư luận xã hội đang bức xúc, hay vấn đề BOT trong giao thông… Những lá phiếu đó đã thể hiện một đánh giá về nhiệm vụ của các bộ ngành rất khó khăn, và cũng thể hiện vấn đề dư luận xã hội. Và lá phiếu của các đại biểu Quốc hội cũng thể hiện tâm tư nguyện vọng của cử tri”.

Tuy nhiên, chúng ta cũng cần nhìn nhận là không phải tất cả những tồn tại đó đều là do trách nhiệm của Tư lệnh ngành mà đó chính là bức xúc, yêu cầu, đòi hỏi khách quan của cử tri cả nước ứng với các lĩnh vực. Ví dụ giáo dục có nhiều vấn đề rất cần đổi mới, cần cải cách, làm sao để giảm tải, vấn đề thi cử. Còn giao thông thì BOT thời gian qua tình hình như thế. Đây là những vấn đề mà không phải tư lệnh ngành có thể xử lý được hết. Qua lấy phiếu lần này, Chính phủ, Quốc hội cũng nhìn thấy được những vướng mắc cần giải quyết cho người dân. Cách bỏ piếu như thế này cũng là sự đánh giá để các tư lệnh ngành thấy được những vướng mắc, những khó khăn mà các ngành cần giải quyết.

Tôi cũng rất chia sẻ với các tư lệnh ngành là thời gian từ đầu nhiệm kỳ chỉ mới 2,5 năm, những vấn đề này không phải bây giờ mới xuất hiện mà là vấn đề tồn tại từ các nhiệm kỳ trước, không thể giải quyết ngay trong nửa đầu nhiệm kỳ. Và lá phiếu đã thể hiện là những nỗ lực đó của các ngành, của tư lệnh ngành chưa đáp ứng được mong mỏi của người dân và các ĐBQH tiếp tục thể hiện nguyện vọng của người dân muốn thúc đẩy các tư lệnh ngành quyết liệt hơn nữa. Và đây cũng không phải là thôi thúc mỗi tư lệnh ngành mà Chính phủ, Quốc hội cũng phải quan tâm, hỗ trợ cho các lĩnh vực mà cử tri, đại biểu còn đòi hỏi.

PV: Như vậy theo ông những người đứng đầu ở các lĩnh vực mà cử tri có nhiều mong muốn, đòi hỏi sẽ thiệt thòi hơn các tư lệnh ngành khác?

- Rõ ràng là như vậy, người đứng mũi chịu sào các lĩnh vực bức xúc, lĩnh vực nhạy cảm đều phải chịu tác động. Vì nếu cũng bộ trưởng đó nhưng là ở một lĩnh vực khác thì chưa chắc số phiếu đã như vậy. Cái đó chúng ta phải khách quan. Có những người điều hành giỏi, số phiếu cao nhưng nếu làm ở những lĩnh vực nhạy cảm thì chưa chắc số phiếu đã như vậy.

PV: Như vậy với số phiếu tín nhiệm thấp nhiều nhất, Bộ trưởng Bộ GD – ĐT Phùng Xuân Nhạ cũng “thiệt thòi” như ông nói?

- Cũng một phần thiệt thòi, nhưng mà rõ ràng vấn đề giáo dục là một vấn đề rất cần phải quan tâm. Bởi giáo dục không phải là chuyện hôm nay, mà còn cả quá trình trước đó chúng ta chưa giải quyết được triệt để. Bộ trưởng mới họ làm thì cũng phải gánh cái quá khứ, những việc đang còn giang dở của Bộ trưởng nhiệm kỳ trước. Bộ trưởng phải thấy được rằng lá phiếu hôm nay là lời nhắc nhở bộ trưởng rằng lĩnh vực của bộ trưởng đang rất có vấn đề, cử tri quan tâm nên bộ trưởng phải cố gắng hơn nữa. Và nếu có khó khăn gì thì bộ trưởng phải có đề xuất với Chính phủ, Chính phủ đề nghị với Quốc hội giải quyết.

PV: Nhưng rõ ràng những cảnh báo đó ảnh hưởng trực tiếp đến hình ảnh hiện thời của các Bộ trưởng?

- Tôi cho rằng, không phải vì lá phiếu mà đánh giá bộ trưởng yếu kém, mà chúng ta phải nhìn nhận rằng ngành đó đang có những vấn đề mà cả xã hội phải quan tâm. Đơn cử là muốn giáo dục tốt lên thì cả xã hội phải quan tâm chứ, thầy phải xứng đáng là thầy, học trò cũng phải cố gắng, gia đình phải chăm lo. Giáo dục không phải do ngành giáo dục mà phải cả xã hội, chứ không “đổ lên đầu” tư lệnh ngành đó thôi được. Tôi không bênh ai cả nhưng cái đó phải đánh giá khách quan, trong thâm tâm khi bỏ phiếu các ĐBQH cũng thể hiện điều ấy. ĐBQH đặt vấn đề đó lên vai các bộ trưởng để các bộ trưởng chú tâm giải quyết tốt hơn.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng:

"Cử tri gửi gắm Bộ trưởng chèo lái con thuyền vượt qua sóng gió"

Tôi cho rằng, không đạt được số phiếu tín nhiệm cao không có nghĩa là người đó không đủ phẩm chất làm Bộ trưởng. Đây là 2 vấn đề hoàn toàn khác nhau. Đây là câu chuyện các đại biểu, cử tri gửi gắm, mong muốn Bộ trưởng đó phải thực sự chèo lái con thuyền vượt qua được sóng gió, càng vượt qua được sóng gió thì càng được đánh giá cao. Để thấy đây là câu chuyện không chỉ của hiện tại mà còn cả các giai đoạn phía trước nữa.

Với lĩnh vực kinh tế, việc đánh giá dễ dàng hơn so với các lĩnh vực khác vì thông tin có thể nhìn rõ kết quả và các kết quả này tác động ngay trực tiếp vào ý chí, nguyện vọng, cũng như đánh giá của các đại biểu Quốc hội. Riêng lĩnh vực xã hội, các đại biểu và cử tri thông tin không nhanh bằng thông tin kinh tế, nên có sư khác nhau.

Ở đây, chúng ta cần xem xét ở bình diện chung chứ không nên so sánh các Bộ trưởng với nhau, đừng lấy tiêu chuẩn Bộ trưởng này để so với Bộ trưởng khác, nếu có thì so sánh chỉ để tham khảo, không so sánh để đánh giá con người.

Với Bộ trưởng có phiếu tín nhiệm thấp hơn, ở đây không phải đánh giá Bộ trưởng có khuyết điểm mà là mức độ hoàn thành nhiệm vụ và kỳ vọng của cử tri và nhân dân; không nên buồn và nao núng về kết quả đó. Theo kết quả tín nhiệm, không ai  không vượt qua tín nhiệm bình thường, tức mọi người vẫn tiếp tục ở vị trí của mình; còn tiếp tục có phấn đấu tiếp theo. Như vậy, Quốc hội vẫn hoàn toàn công tâm và vẫn tin tưởng.

Giai đoạn tiếp theo, những người được lấy phiếu tín nhiệm lần này sẽ phấn đấu vượt tiêu chuẩn đặt ra và biết đâu, qua kỳ bỏ phiếu này, họ sẽ làm tố shơn nhiều các nhiệm vụ của mình. Tôi đang đặt niềm tin sau cuộc này, những người được lấy phiếu tín nhiệm kết quả chưa cao sẽ làm việc tốt hơn, chứ không phải vì thế mà giảm sút sức cống hiến.

Đại biểu Quách Thế Tản, Hoà Bình

"Thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều cố gắng"

Trong nhiệm kỳ này, việc lấy phiếu tín nhiệm được làm thận trọng, chặt chẽ, kết quả lấy phiếu tín nhiệm khách quan và phản ánh đúng thực tế. Tuy nhiên, phải nói rằng một số ngành rất nhạy cảm với đời sống  xã hội như Giáo dục thì chắc chắn việc đánh giá cũng cần cân nhắc thêm. Việc có nhiều phiếu tín nhiệm thấp có nhiều nguyên nhân, trong đó các yếu tố khách quan nhiều. Giáo dục là lĩnh vực nhay cảm, liên quan tới 1/4 nên khó khăn là không thể tránh khỏi.

Thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều cố gắng, nhất là trong chỉ đạo ngành, tham mưu với lãnh đạo đảng, nhà nước và chủ trương  đổi mới giáo dục. Bên cạnh những phiếu tín nhiệm thấp thì số phiếu tín nhiệm cao dành cho Bộ trưởng cũng khá cao. Tôi tin, sau lần lấy phiếu tín nhiệm này, các bộ trưởng nói chung và Bộ trưởng Bộ Giáo dục nói riêng sẽ cố gắng hơn nữa, tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, có những giải pháp mạnh mẽ hơn trong phát triển giáo dục và đào tạo.

Thực tế, thời gian qua, ngành Giáo dục cũng đã có nhiều thành tích, được quốc tế công nhận, những đổi mới của ngành cũng đang đi theo chiều hướng tốt. Nhiều vấn đề của giáo dục không chỉ ngành có thể làm được mà cần sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương. Như vấn đề biên chế giáo viên phải do Bộ Nội vụ. Biên chế phải đủ để đảm bảo cho việc dạy và học ở các cấp, đặc biệt cho thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông sắp tới. Bộ Nội vụ cũng như chính quyền địa phương phải cùng ngành Giáo dục chăm lo việc này.

Hay như giáo dục thường xuyên, bản thân ngành phải nỗ lực nhưng chính quyền địa phương và các cấp, ngành khác cũng phải đầu tư, chăm lo cho cơ sở giáo dục. Đấy là trách nhiệm chung để làm cho giáo dục phát triển.

Đại biểu Phạm Tất Thắng:

"Cũng có những thiệt thòi nhất định đối với 2 Bộ trưởng"

Hôm nay có 2 Bộ trưởng nhận được số phiếu “tín nhiệm thấp”  đó là Bộ trưởng Bộ GD&ĐT và Bộ trưởng Bộ GTVT. Trước tiên, tôi cũng chia sẻ với 2 Tư lệnh ngành của hai bộ.

Có thể nói đây là những lĩnh vực rất khó, khó ở chỗ yêu cầu của xã hội đối với sự phát triển của lĩnh vực này rất cao. Xã hội đòi đường xá phải mở mang, giao thông phải đỡ ùn tắc, đòi hỏi chất lượng giáo dục phải nâng cao, đổi mới giáo dục phải diễn ra mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, chúng ta ở trong một bối cảnh là nguồn lực thì có hạn nên nguồn lực đầu tư cho các lĩnh vực cần đầu tư nhiều cũng hạn chế. Như vậy những Bộ này phải giải quyết mâu thuẫn yêu cầu đòi của xã hội, của dư luận, của đại biểu, của cử tri thì rất cao mà nguồn lực thì có hạn. Tôi cho rằng đây là áp lực rất nặng nề của những Bộ này. Và chính vì áp lực cao như vậy, nguồn lực có hạn nên chắc chắn kết quả của ngành không đáp ứng được kỳ vọng của xã hội, của đại biểu, của nhân dân.

Trong thực tế, cũng có những lý do khách quan, sự việc khách quan xảy ra trong thời gian vừa qua ảnh hưởng, tác động đến cái nhìn của đại biểu. Tôi cho rằng kết quả này cũng là bình thường, phản ánh nhìn nhận khách quan của đại biểu. Theo nhìn nhận khách quan như vậy thì rõ ràng với những ngành này, các tư lệnh ngành có rất nhiều áp lực và cần nỗ lực cao hơn nữa so với một số ngành khác, một số vị trí khác để đáp ứng được kỳ vọng, mong muốn của dư luận, của đại biểu.

Tôi cho rằng cũng có những thiệt thòi nhất định đối với 2 Bộ trưởng. Hai Bộ này phải hoàn thành công việc với yêu cầu rất cao trong khi đó cơ chế, nguồn lực có hạn, nên giải quyết được mâu thuẫn không chỉ là vai trò của các tư lệnh ngành mà cả bộ máy, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc. Bản thân các đồng chí đã có nỗ lực, cố gắng, tuy nhiên có những lý do khách quan như thời gian gần đây, có một loạt sự cố liên quan đến 2 ngành này. Những sự cố được dư luận, cử tri, đại biểu quan tâm mổ xẻ và chắc chắn nó có ảnh hưởng đến đánh giá của các đại biểu, các đồng chí cũng bị thiệt thòi.

Tuy nhiên chúng ta cũng thấy rằng, nhìn nhận chung của đại biểu và Quốc hội tương đối khách quan và đánh giá cũng khá cao với các chức danh do Quốc hội bầu, phê chuẩn. Kết quả này cũng thể hiện rõ ràng ở một số ngành, đặc biệt là khối chính phủ, khối điều hành, nhưng ngay cả các khối khác cũng có sự phân hóa trong kết quả đánh giá, thể hiện sự ghi nhận của đại biểu với những cố gắng của các chức danh do Quốc hội bầu, phê chuẩn, đồng thời cũng là yêu cầu cao, đòi  hỏi mỗi đồng chí được lấy phiếu tín nhiệm phải cố gắng hơn nữa để hoàn thành trọng trách của mình.

Đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (Hà Nội):

"Cần nhìn nhận khách quan"

Yếu tố quan trọng nhất để tôi bỏ phiếu Tín nhiệm cao với một Bộ trưởng/trưởng ngành chính là hoàn thành nhiệm vụ. Một Bộ trưởng hay trưởng ngành dù có nói hay đến đâu, xông xáo năng động đến đâu nhưng điều chúng tôi quan tâm nhất là kết quả thực hiện công việc. 

Bên cạnh các yếu tố như nhân cách, đạo đức thì chiếm tỷ trọng cao để đánh giá tín nhiệm là có hoàn thành nhiệm vụ được Nhà nước, nhân dân giao cho hay không.

Chúng ta phải thẳng thắn nhìn nhận là những vị trí trong Quốc hội ít nóng hơn, ít cọ xát với người dân hơn nên có ý kiến là: "các vị lãnh đạo trong Quốc hội ít bị soi hơn các vị trong Chính phủ". Ý kiến này không hẳn là sai, nhưng sẽ không có ưu ái.

Các Bộ trưởng càng gần dân, càng liên quan đến an sinh xã hội thì được người dân quan tâm, theo dõi chặt chẽ hơn. Tuy là khó khăn hơn nhưng các đại biểu hiểu hoàn cảnh công việc của những người đó. Không thể cào bằng những người làm việc đơn giản, ít va chạm với những người đã rất cố gắng rồi, đã có biến chuyển tốt nhưng còn những cái chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Cần có nhìn nhận khách quan để đưa ra phiếu tín nhiệm thực sự chính xác.

Ông Nguyễn Văn Hiển, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội:

"Có những khó khăn không thể giải quyết ngay"

Có thể thấy những Bộ trưởng, Trưởng ngành chưa nhận được nhiều tín nhiệm cao của ĐBQH là người đứng đầu những ngành liên quan nhiều đến đời sống người dân, lại có những vấn đề tồn đọng từ rất lâu, khó giải quyết ngay trong một năm, hai năm. Bởi vậy, theo tôi, kết quả tín nhiệm lần này cũng là một dịp để các Bộ trưởng nhìn nhận lại những nỗ lực trong thời gian qua, đồng thời có những điều chỉnh phù hợp trong công tác chỉ đạo, điều hành.